de boer op gaan

Het begrip de boer op gaan heeft 2 verschillende betekenissen: 1) naar buiten treden om ideeën, standpunten of producten aan de man te brengen. 2) eropuit trekken.

In deze blog, die Ria Westerhuis mij toestuurde, is van beide sprake. Ria trok de stoute schoenen aan, ging eropuit en volgde een jaar lang een boerenfamilie en maakte ze onder andere deze serie ‘de keizersnee’.

Blogs maak je om iets aan de man (of vrouw) te brengen, een idee of iets dat belangrijk is om te melden. Ik vind het fijn als ik van iemand een blog aangereikt krijg en plaats die graag als een externe blog.

de operatietafel | tekst en alle foto’s door Ria Westerhuis
de keizersnee

In 2009 was het jaarthema van mijn fotoclub FODO in Doesburg: “Zoek een bedrijf, waarvan  je een uitgebreid fotoverslag maakt van de werkzaamheden en de personen, die het bedrijf runnen.

de verlossing

Omdat ik geregeld in het gebied wandel en de boerderij opvalt door zijn mooie gevel heb ik aangebeld en gevraagd of ik deze opdracht bij hun gezin en -bedrijf kon verwezenlijken. Gerrit en Hendrien vonden het een leuk idee en zodoende heb ik een jaar alle ins- en outs van een zeer gedreven- en zeer alternatieve boerenfamilie mee mogen maken.

het leven

Zaaien, maaien, binden, melken, hoeven kappen, geboorte van een dochter en een kalf, de opgroeiende kinderen op het bedrijf,  inkuilen,  de hond met 3 poten en veel gesprekken over het zware leven van een jonge boer met niet genoeg geld (van de bank) om een grotere stal met meer koeien te  bouwen. Uiteindelijk is er wel een melkrobot gekomen in dat jaar, waardoor Gerrit ook eens een keer wat langer van huis kon zijn.

de nageboorte

Kortom er is een mooie vriendschap ontstaan en een zeer waardevol en zeer vol fotoboek voor de familie uit voortgekomen, waarvan hierbij een kleine selectie.

de hechtingen

voor de dertigste keer

Dan weet je wel waar Abrham de mosterd haalt, denk je dan. Toch is de ‘baas’ van Huntenkunst nog steeds super bibberig of alles wel goed gaat. In 1993 was de eerste beurs. Kunst in de tent van een popfestival. Laat de tent nog even staan dan kunnen de kunstenaars er ook nog wat mee. Dat neigt naar een expositie van fröbelspul of huisvlijt, maar gek genoeg tekenden toe al heel wat kunstenaars ‘all over the world’ in om te exposeen. Nu in 2024 in het weekend van 24,25 en 26 mei is het de 30e keer dat Huntenkunst gehouden wordt met 200 kunstenaars in een grote hal van het industriële complex van de voormalige DRU fabrieken in Ulft. In de twee coronajaren -we vergeten ze nog steeds niet- was de hal leeg …. Ik maakte heel vaak een reportage van de internationale kunstbeurs en nu een overzichtsvideo. Een ingekorte versie, maar nog steeds 5 minuten, vind je hier.

Il y a | Er is…

Een foto expositie van Dinie Wikkerink bij Oerkroeg Schiller in Aalten
12 april – 13 juni 2024 

De foto’s van Dinie Wikkerink staan bekend om de bijzondere lichtval. Ze heeft daarin een heel eigen handschrift ontwikkeld. Er is aandacht voor de dagelijkse dingen om haar heen. Haar camera is de stille getuige van al het moois dat voorbijkomt. Lichtplekken die herinneringen oproepen en gewone dingen die door het licht een nieuwe betekenis krijgen. Met de serie ‘Il y a’ zet ze een nieuwe stap. ‘Il y a’ betekent in het frans: Er is…Het is een serie foto’s gemaakt op bijzondere plekken. Deze keer niet alleen dicht bij huis maar ook elders. Het licht blijft belangrijk in de foto’s. Op alle beelden is een kind te zien, haar acht jarige kleinzoon. Zijn naam is Ilya. Het dappere ventje loopt de wereld in, stappend, dansend en dromend… een onbezorgd kind. Door de verstilling in de beelden, is er ook sprake van een zekere ernst: we maken ons allemaal zorgen om de toekomst van onze kinderen. Maar licht biedt schoonheid en troost: Er is…

FotoKabinet, Oerkroeg Schiller, Prinsenstraat 4, 7121 AG Aalten

Openingstijden: di+wo19:00 tot 01:00, do 16:00 tot 01:00, vr+za 14:00 tot 02:00 en zo 14:00 tot 01:00

de Piëta in de fotografie

In mijn lezing over beeldstijl en series laat ik een korte serie zien van het werk van de Amerikaanse fotograaf W. Eugene Smith [1918-1978]. Het is de serie die hij en zijn vrouw in het Japanse Minamata maakten. Tussen september 1971 en oktober 1974 huurden ze een huis in Minamata, een vissersdorp waarin ook één belangrijk industrieel bedrijf was gevestigd. Daar creëerden ze een langdurig foto-essay over de ziekte van Minamata , de gevolgen van kwikvergiftiging veroorzaakt door een Chisso- fabriek die zware metalen loost in waterbronnen rond Minamata.

Tomoke in bad samen met moeder Minamata | © Smith foundation

De centrale foto en een van zijn beroemdste werken, gemaakt in december 1971, vestigden wereldwijd de aandacht op de gevolgen van de ziekte van Minamata.

Mede door de publicaties van het essay stopte het bedrijf met kwiksulfaat te gebruiken in het productieproces. In die tijd zijn er officieel 1.784 overleden aan de Minamataziekte, op een totaal van 2.265 erkende slachtoffers. Het ware aantal ligt vele malen hoger. Een groot aantal mensen werden simpelweg niet geregistreerd, en sommige overlijdens werden geclassificeerd als overlijden door onbekende oorzaak.

In 2021 werd een film over het werk van Smith in Minamata gemaakt met Johnny Depp in de hoofdrol.

De aanleiding van deze blog was niet zozeer -hoe belangrijk dan ook- de essay van W.Eugene Smith maar de recente foto die in World Press 2024 tot algemeen winnaar werd uitgeroepen. De Palestijnse fotograaf Mohammed Salem fotografeerde een Palestijnse vrouw die een kind, haar nichtje omwikkeld in witte stof, vasthoudt op haar schoot. Een aangrijpend beeld dat veel mensen deed denken aan de klassieke piëta-scène.

Inas met haar overleden nichtje World Press 2024 | foto © Mohammed Salem

Salem [1985] heeft een mediadiploma behaald aan de Gaza Universiteit en werkt sinds 2003 bij Reuters. Hoewel zijn primaire focus ligt op het documenteren van het conflict tussen Palestijnen en Israëli’s, heeft hij ook verslag gedaan van verschillende internationale nieuwsgebeurtenissen.

Mohammed Salem maakte de foto slechts enkele dagen nadat zijn eigen vrouw was bevallen. Hij beschrijft het als een “krachtig en verdrietig moment” dat het gevoel weergeeft over wat er in de Gazastrook plaatsvindt. Hij vond Inas op de grond gehurkt en het kind omhelzend in het mortuarium van het Nasser ziekenhuis, waar bewoners naar vermiste familieleden zoeken.

Piëta komt uit het Italiaans. Pietà betekent ‘compassie’ of ‘piëteit’. In de kunst is het de benaming voor een afbeelding of uitbeelding van de dode Christus vergezeld door Maria of engelen. De meest voorkomende vorm is die van de dode Christus op schoot bij Maria, de moeder van Jezus.

Het onderwerp heeft zich ontwikkeld uit de kruisafname groepen uit de 13e en 14e eeuw in Spanje en in Noord-Europa, waarvandaan het snel naar Italië over werd gebracht. Een beroemd voorbeeld is de piëta van Michelangelo.

Een van de essentiële elementen van een piëta is dat er niet te veel figuren rond de gestorven Christus staan, dit zou het snel veranderen in een bewening van Christus en daarmee het meditatieve karakter verzwakken.

Credits: Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)

de Piëta door Vincent van Gogh naar het voorbeeld van Delacroix (1998).

Piëta | © Hans van Manen
In de fotografie vinden we meerdere voorbeelden van de piëta. Een bekende verwijzing is die van fotograaf en choreograaf Hans van Manen die in 1984 een zelfportret maakte met Thijs Westerbeek van Eerten.

In foto’s die tot de winnaars van de World Press gerekend worden, komt piëta als verbeelding en uitdrukkingsvorm regelmatig voor.

Joegoslavië Familie en buren rouwen om de dood van Nasimi Elshani 1991 World Press | © Georges Merillon
Fotograaf Darrin Zammit Lupi maakte een moderne piëta op een reddingsschip in de Middellandse Zee
In de rubriek ‘Beeldvormers’ van de Volkskrant onderzoeken o.a. Arno Haijtema en Merel Bem hoe een foto onze kijk op de werkelijkheid bepaalt. Deze foto stond eind 2021 krant met als titel ‘drama op een migrantenboot nadat een jerrycan met brandstof vlam heeft gevat’, geschreven door Arno Haijtema.

De Spaanse fotograaf Samuel Aranda was de winnaar van de World Press Photo 2012. Hij maakte bovenstaande foto van een vrouw die een gewond familielid troost, na demonstraties in de hoofdstad van Yemen.

De foto werd in oktober anoniem gepubliceerd in de New York Times. De foto heeft de opbouw van een piëta, een variant op de middeleeuwse schilderijen waarop Maria de dood van Jezus beweent, en past daarmee in een lijn van enkele eerdere winnaars van World Press Photo. [BRON WORLD PRESS]

Met veel plezier

Kijk ik terug op de fotoprojecten die ik als fotocoach begeleid. Zo ook op het mentoraat dat ik in de afdeling van de Fotobond Brabant West gisteren heb afgesloten. In de vijfde bijeenkomst hebben alle 10 deelnemers hun project gepresenteerd met heerlijke eindpresentaties. Onder andere met een magazine over armoede en bestaanszekerheid, een krant over de productie van ons biologisch voedsel, een PowerPoint presentatie en boek over de erfelijke ziekte Huntington,  tachtig plussers en sport en een video over de band tussen een jonge vrouw en haar hulphond. Als je een beeld wilt hebben van alle tien projecten uit het mentoraat DOCUMENTAIRE FOTOGRAFIE kijk dan in het overzichtsboek VERHALEN VERTELLEN.

cover van het boek over het afdelingsmentoraat 2023-2024| foto © Marco Leeggangers

Klik hier als je naar de video wilt kijken die Marco Leeggangers over Britt en haar hulphond Spark tijdens dit mentoraat heeft gemaakt. Ook de website van Erik Dukker over het project ‘de troost van Maria‘ kun je bekijken. Nog een video van Martin Broesterhuizen over de leefbaarheid van een dorp in Brabant, waar steeds meer voorzieningen verdwijnen.

fietsend kijken

“Wat leuk, Peter, die fotoserie + artikel van en over Marxloh. Ik fiets veel door het Ruhrgebied en was gisteren in die plaats. Ik viel van de ene verbazing in de andere. Je blog en foto’s raken aan wat mij daar opviel. Ik ben geen fotograaf, maar maak wel graag foto’s en schrijf (o.a.) fietsverhalen.” Tot zover de mail die ik kreeg van Henk Algra. Natuurlijk maakte de mail me nieuwsgierig, dus de blogsite van Henk opgesnord en dat was zeker geen teleurstelling.

Laat ik het eens over Marxloh hebben. De plaats is een deelgemeente van de stad Duisburg. Vorige week fietste ik een rondje Westelijk Ruhrgebied en ik raakte geïntrigeerd door de sfeer in dit 'little Istanbul'. (citaat van Henk, blog 17 april 2024)
straatbeeld Weselerstraat Marxloh | foto Peter van Tuijl

Henk is vaak onderweg, hij reist wat af.

Dat heeft Henk zeker. Bovendien schrijft hij op een aansprekende manier, hij neemt je mee op zijn treinreizen vaak vergezeld met een fiets om het land, de steden en dorpen op het niveau van alledag te ervaren. Henk is orthopedagoog/GZ-psycholoog. Vanaf 1975 heeft hij gewerkt in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Schrijven is een hobby en een ontspanning voor mij, vandaar dat ik het niet kan laten om dagelijks iets te schrijven, meestal ook op mijn weblog. Enfin, lees verhalen op zijn weblog en geniet ervan, net zoals ik.

INSPIRATIEOPDRACHT

Zo schreef Charles Keijser me een paar dagen geleden. Charles is toerfietser maar bovenal fotograaf. Hij heeft jarenlang als verpleegkundige in ‘deeltijd’ gewerkt en was voor het andere deel van zijn baan in het Slingeland Ziekenhuis een van de twee fotografen. Charles staat bekend als (verpleeg)kundig fotograaf. Zijn fotografie reikt overigens veel verder dan alleen de medische wereld. In deze blog,  waarvoor Charles de tekst en foto’s leverde, laat hij een van zijn inspiratiefotografen zien: Richard Avedon.

“Mijn eerste camera was de AGFA-Clack uit 1956, die ik na het overlijden van mijn vader in 1972 als erfenis kreeg. Een aantal camera’s verder ben ik in 1991 gestart met fotograferen in opdracht voor het ziekenhuis en andere non-profit instellingen. Een paar jaar geleden ben ik met pensioen gegaan en doe af en toe nog wat opdrachten.

Het was toen dat ik mezelf uitdrukkelijk de vraag stelde ‘wie ben ik als fotograaf, moet ik mijn techniek verbeteren en wat wil ik nog fotograferen’.  Zo kwam ik uit bij het opleidingsinstituut FORUM BEELDTAAL en bij de module Inspiratie-opdracht heb ik Richard Avedon in een lijstje van 7 fotografen aangevinkt. Avedon stelt de mens, die min of meer onderaan de maatschappelijke ladder staat, centraal in zijn fotografie. Ook voor mij is fotografie vooral een wisselwerking tussen mens en  fotograaf. Om uiteindelijk te komen tot een oprechte pure foto waarbij de kijker uitgedaagd wordt om wat langer naar de foto te kijken.

In 2023 was ik in Michigan USA bij een Nederlandse familie die daar ruim 20 jaar wonen en werken. Begonnen als melkveehouder met 110 koeien zijn het er inmiddels ruim 3000, verdeeld over 3 locaties. Ter plekke bedacht ik me dat ik hier wel een poging zou kunnen wagen voor de inspiratie-opdracht. In een supermarkt een laken en ducktape gekocht, een paar foto’s van Avedon gedownload en geprint.

En toen een aantal mensen gevraagd om te poseren. Ik spreek matig Engels en de Mexicanen mogelijk nog minder. Het was dan ook vooral non-verbaal communiceren, met handen en voeten én goede bedoelingen.

De meeste van ‘mijn modellen’ zijn laag opgeleid, analfabeet of communicatief beperkt. Toch lukte het om ze te overtuigen dat ze prima en mooie mensen zijn, ondanks dat ze voor minimumloon wisseldiensten draaien in o.a. de melkstallen. Het maken van de uiteindelijke foto duurde niet langer dan 1 á 1,5 minuut. Toen was de spanning bij hen weg en begonnen ze echt te poseren en dat was niet mijn bedoeling. Om de foto’s wat te personaliseren heb ik hen om hun voornaam, geboortedatum en functie gevraagd. Het zal geen verbazing wekken dat ik soms het schrijfwerk moest doen. Enfin, voor mij een stimulans om toch nog een cursus Engels te doen. En een volgende keer hang ik de bij aankomst een laken op en niet pas op de laatste dag.”

[alle foto’s in deze blog © Charles Keijser]

OUDE LIEFDE ROEST NIET …

Je eerste fotoclub waar je ooit lid van werd, heeft een speciaal plekje.

ERICAMERA is mijn eerste club, al flink wat jaren geleden. Doordat ik van baan wisselde en verhuisde van Eindhoven naar de Achterhoek heb ik de club na meer dan 12 jaar verlaten.

Ericamera exposeert nog steeds elk jaar. Ook dit jaar op 13 en 14 april. Oude liefde roest niet ….

ANEKDOTE

Een kleine onthulling, soms speels, zelden heel ernstig. Fotograaf Nicolas Baudouin maakt heel veel foto’s die hij samenbrengt in series met een typologische stijl. Hij zoekt zoals hij zelf zegt naar de relatie tussen de virtualiteit en de realiteit. In zijn serie anekdotes is er wat mij betreft steeds een zekere verwondering waarin plaats, tijd en situatie een rol spelen. Ogenschijnlijke weinig verheffende attributen of omgevingen worden gecombineerd tot een theatraal moment. Het is niets en tegrelijkertijd is er van alles te zien en blijf ik me verwonderen. Ook bewondering om steeds oog te hebben voor deze ‘ankdotes’ en dat te archiveren tot een grotere serie. Dat hij ook nog een ander soort foto’s maakt kun je wel zien op zijn website.

uit de serie ‘anekdotes’ | © Nicolas Baudouin

Je kunt veel leren van de jeugd

De vier studenten Damera Ribbe, Gabi van den Broek, Elke Smets en Ivy van Mullekom zullen het je laten zien en horen. Tenminste als je naar de lezing van hen gaat in Zaal De Paal in Erp op donderdag 29 februari a.s.

Het begint om 19.30 uur en duurt tot nabij tienen.

publicatie 2021 in het AD | © Algemeen Dagblad

In de zomer van 2021 werden de inwoners van het Griekse eiland Evia getroffen door hevige natuurbranden die hun wereld op z’n kop zette. We hebben daar allemaal van gehoord via het nieuws. Soms dacht ik hoe moet dat zijn als je het vuur naderbij ziet komen en weet dat je weg moet maar niet wilt. Al je bezittingen achterlaten, je verleden én je heden, wanneer doe je dat. Maar ook de toekomst laat je achter. Dat doe je alleen als het moet, er geen andere uitweg meer is.

Naar aanleiding hiervan besloten die vier jonge fotografen Damera, Elke, Ivy en Gabi met hun camera’s het getroffen eiland begin 2022 te bezoeken. Hoe gaat het bijna een jaar later met deze mensen? En met het toeristische, groene eiland wat Evia ooit was? 

Fotografen die graag series maken of daar iets meer van willen weten zouden deze avond niet mogen missen. Dat geldt zeker ook voor de vele fotografen die geïnteresseerd zijn in de documentaire fotografie. Mis dit niet en dus op naar de Paal aan de Hezelstraat in Erp op donderdag 29 februari. Schrijf je eerst in zodat je verzekerd bent van een plek!!

Het omgevingsportret

Burnthouse Lane © Michelle Sank

De aanleiding van deze blog is een fundraising voor een project van fotograaf Michelle Sank. Ze is de actie gestart, samen met de uitgever (Dewi Lewis Publishing), om in de komende zomer het boek Burnthouse Lane uit te kunnen brengen. Sank, Zuid Afrikaans van geboorte, woont sinds 1987 in Engeland. Ze werkt al een flink aantal jaren aan het project Burnthouse Lane, een woonwijk uit de jaren twintig van de vorige eeuw aan de rand van Exeter. Het is een interessant en uitdagend gegeven om oude wijken te documenteren. Nu gebeurt dat in Engeland door Sank, maar ook in mijn huidige mentoraten heb ik enkele fotografen die dat met veel verve doen. Hoe je zo’n oude wijk in beeld brengt hangt natuurlijk in de eerste plaats af van wat je wilt vertellen. Als het bijvoorbeeld over de renovatie van zo’n oude wijk een verhaal wilt maken  of bijvorbeend over de sterke sociale cohesie in de van nature ‘oude’ gemeenschap in een hedendaags jasje.

Sank kiest ervoor om met omgevingsportretten de woonwijk in beeld te brengen. Burnthouse Lane wordt wel getypeerd als een no-go-area, maar zij voelde zich juist heel welkom. “Misschien omdat ik ook van ‘buiten’ kom. Geboren in Zuid Afrika als dochter van Letse vluchtelingen. Ik weet wat het is om je gemarginaliseerd te voelen. Ik wil juist de positiviteit van de gemeenschap te benadrukken. Dat doe ik door de mens zelf te laten zien en met wat achtergrond. De tuinen, de kleuren van de huizen, de spiegeling in de ramen zijn allemaal factoren die iets laten zien van waar we zijn. De wijk is nu 100 jaar geleden opgezet om arme mensen uit de sloppenwijken te huisvesten. Veel later, ten tijde van Margeret Tatchers ‘Right to Buy – programma’  kwamen veel huizen in eigendom van arbeidersgezinnen. Dat wil niet zeggen dat daarmee de ontberingen zomaar verdwenen waren. Maar het geïsoleerde karakter van het gebied met een ingewikkeld labyrint van steegjes en plekjes hebben ook een effect op de gemeenschapszin van de mensen die daar wonen.”

© Michelle Sank

Sank heeft de mensen in hun natuurlijke omgeving gefotografeerd, waarbij juist die omgeving voor een meerwaarde aan haar documentaire serie geeft. De mensen tonen hoe ze zijn, zonder opsmuk of zich anders willen voordoen. Daaruit kun je zien dat het niet een project is dat op een achternamiddag is gemaakt. Ze gaf vertrouwen én kreeg dat ook.

De crowdfundig kent veel verschillende mogelijkheden en als je haar wilt steunen en misschien ook graag het boek wilt hebben, kun je hier meer informatie vinden. En op haar website vind je natuurlijk nog veel meer over haar.

En als je nog wat meer wilt weten over portretten lees dan hier een van mijn oude blogs zelfportretten geen exhibitionisme.

I’m thinking

Wat de fotograaf er zelf over zegt: Bij het zien van de film “I’m thinking of ending things” werd ik geïnspireerd door de ondertiteling. Kernachtige tekstfragmenten kwamen voorbij die een openingszin leken voor een spannend verhaal. Een katalysator ook om een denkproces in gang te zetten. 

Het zijn teksten die regisseur en scenarioschrijver Charlie Kaufman schreef toen hij het gelijknamige boek van Iain Reid bewerkte. Zijn film is heel sterk op sfeer gemaakt. Hij schuurt tegen begrippen aan als melancholie, surrealisme, eenzaamheid, zoeken, ongemak, gelatenheid en verwachtingen.

Ik besloot de meest indringende zinnen te combineren met beelden die ik in het midden van Duitsland zou gaan maken. In de deelstaten Nedersaksen, Saksen-Anhalt en Saksen zocht ik eenvoudige, verstilde beelden die zich goed met de teksten laten combineren. De combinaties leveren een nieuwe realiteit op waarin soms het beeld en soms de tekst domineert. 

In het FotoKabinet in Oerkroeg Schiller is van 9 februari tot en met 11 april 2024 een serie met 21 beelden te zien waardoor de melancholie versterkt wordt.

Oerkroeg Schiller, Prinsenstraat 4, 7121 AG Aalten

Openingstijden:
Dinsdag en woensdag 19:00 tot 01:00
Donderdag 16:00 tot 01:00
Vrijdag 14:00 tot 02:00
Zaterdag 14:00 tot 02:00
Zondag 14:00 tot 01:00

Collages in de fotografie

Wie de collage Metropolis (1923) van Paul Citroen wel eens gezien heeft zal zich misschien niet eens verbazen over de Japanse kunstenaar/fotograaf Sohei Nishino. Ik ontmoette hem op de UNSEEN beurs in 2014 en maakte de foto met de verrekijker.

fotograaf Sohei Nishino in Amsterdam 2014 | foto Peter van Tuijl

Ik vond het wel passen bij zijn speurwerk en bovendien was ik in die periode bezig met het project verborgen gezichten. Achter hem zie je een collage van Amsterdam met duizenden foto’s die hij voorafgaande aan UNSEEN had gefotografeerd. Als je een indruk wilt krijgen van dit monnikenwerk bekijk dan de video.

‘de kunstenaar/fotograaf Sohei Nishino aan het werk’

In mentor- en coachtrajecten komt er af en toe een fotograaf met het idee om als eindwerkstuk een collage te maken. Ik vraag dan naar de achterliggende gedachte… waarom wil je die pakweg 12 foto’s in een paneel -een collage- plaatsen. Vaak heeft het antwoord met de vorm te maken, in de trant van ‘het past zo mooi bij elkaar’. De collages waar ik meer mee heb, zijn degene die gemaakt worden vanuit een bepaalde inhoudelijke aspect of waar een bepaald concept aan ten grondslag ligt. De collage van Ruud de Jong is een mooi voorbeeld hiervan. Het is een foto die ergens rond 1993 is gemaakt en gebruikt voor een brochure van een onderwijsbond over het belang van de keuze en mogelijkheden van een eigen weg voor jongeren.

collage door Ruud de Jong uit een jubileumbrochure van een onderwijsbond

Het is niet één foto die in negen stukken is geknipt (kijk maar naar de verschillende perspectieven), maar een beeld met verschillende foto’s die vanuit een sterk concept een inhoudelijk betekenis heeft gekregen. Het paneel heeft als thema ‘het uit huis groeien, verder weg van de ouders, op eigen benen gaan staan.’ De brochure was een heus kunstwerkje met 10 foto’s die elk een facet van groei naar volwassenheid belichtte.

gebroken landschap | © Orna Wertman

Als je van scheuren, knippen en plakken houdt, moet je eens kijken naar het werk van de Nederlandse fotografe Orna Wertman. De serie Gebroken Landschap is een mooi voorbeeld van de toepassing van een collage. Een wereld scheppen die niet echt is, maar wel op onze wereld lijkt. Een wereld van papier en lijm die wedijvert met en vragen stelt over de echte wereld en uiteindelijk over de fotografie.

Als je je eenmaal in de collagetechniek in de fotografie duikt, raak je niet zo snel uitgekeken. Paul Bogaers een kunstenaar die in de eerste pakweg 15 jaar van zijn kunstzinnige carrière zich meer te goed deed aan het verzamelen van beelden dan aan het maken van foto’s.

collage © Paul Bogaers

Het leek wel of hij alle foto’s die hij tegenkwam in de krant, de vrouwen- of mannenbladen, de serieuze magazines of de plaatselijke ‘suffertjes’, verzamelde. Met een eenvoudige camera maakte hij af en toe nog wel foto’s. Foto’s die hij combineerde met zijn verzameling knipsels. Eigenlijk zijn het tweeluiken en veel minder collages. De twee foto’s vormen samen een nieuw beeld, een beeld dat te maken heeft zowel met vorm (compositie-beeldelementen) als met inhoud. Ze gaan in ccombinatie een eigen leven leiden, ze laten je anders kijken naar alledaagse dingen en ze dagen je uit om het onverwachte tot het gewone te maken.

collage © Paul Bogaers

De fotografie van Orna Wertman reken ik niet echt tot de architectuurfotografie ondanks dat de stedelijke omgeving in veel van haar beelden aan de orde zijn. In de architectuurfotografie zie je vaak foto’s die uit ogenschijnlijk ingewikkelde deelconstructies zijn opgebouwd, maar bij nadere beschouwing blijken dergelijke foto’s toch gewoon de realiteit te zijn, dus één foto met spiegelingen, lijnen en vlakken die de kijker op het verkeerde been zetten.

Niet van dat alles bij de Turkse fotograaf Murat Germen. Zijn MORPHOSIS is een denkbeelding stad, ver van de echtheid. Een ‘samenraapsel’ van elementen waardoor een constructie van een moderne miljoenenstad ontstaan is.

foto van Murat Germen met als titel MORPHOSIS | © Murat Germen

De voorlaatste fotograaf die ik in deze blog wil noemen (als je op zoekt gaat, vind je er vast nog heel veel meer) is de Nederlandse Nanda Hagenaars. Ze is een veelzijdige en hedendaagse fotograaf en er verschijnen zowel portretten als figuurstudies én documentaires van haar hand. De werken van de collagekunst zijn redelijk nieuw en zeer de moeite waard om er kennis van te nemen.

collagekunst van Nanda Hagenaars © Nanda Hagenaars

Zelf schrijft ze op haar website daarover: “Voor mij geeft het combineren van verschillende beelden, oud of nieuw, gefotografeerd of geschilderd, natuur of menselijke elementen, een zekere voldoening. Eén oog samenknijpen en de perfecte klik vinden. Voor mij is dit nog meer een vorm van meditatie dan fotografie al is. Ik ben in het moment. Ik ben aan het creëren. Ik ben gefocust. Ik kan dit uren en uren doen.
Alle collages zijn analoog, wat betekent dat ze afkomstig zijn van het uitscheuren van interessante afbeeldingen uit oude boeken of het afdrukken van mijn eigen foto’s.”

Tot slot wil ik deze blog eindigen zoals ik begonnen ben, met METROPOLIS. Metropolis van de Duitse fotograaf Michael Naijar. Najjar is een moderne kunstenaar, een avonturier en beschouwt zich als een toekomstige astronaut. Hij woont en werkt in Berlijn. In zijn kunstwerken werpt hij een complexe kritische blik op de technologische krachten die het begin van de 21e eeuw vormgeven en drastisch transformeren. Zijn metropolis, de bedachte stad die volop in bewging is. Wellicht brengt hij daarmee tot uitdrukking dat steeds meer mensen uit het platteland masaal naar de grote steden trekken. Volgens prognoses van de Verenigde Naties zal in 2050 naar verwachting ruim twee derde van de wereldbevolking in stedelijk gebied wonen. 

MERTROPLOIS | © Michael Naijar

LINA IK HOU VAN JOU

Een van mijn fotovrienden, Wim Poland, wijst me regelmatig op een interessant fotografisch project of fotograaf. Zo kreeg ik eind vorig jaar een mail met bovenstaande titel. Wim schrijft: “Bijgaand een web-linkje over de documentaire “Memories from prison” van verhalenmaker en art-director Lorenzo Sorbini over naar foto’s leren kijken en wat het met de kijker doet. Misschien iets voor je blog?”

Het is één van de video’s van fotograaf/filmer Guido Gazzilli. Guido werd in 1983 in Rome geboren. Hij bouwt een oeuvre op over identiteit en de omstandigheden van het mens-zijn door middel van persoonlijke en subjectieve verhalen. Hij werkt aan universele thema’s en portretteert mensen en plaatsen als persoonlijke dagboeken waarin de relatie tussen de mens, de natuur en de stad centraal staat door middel van poëzie en muziek.

Hij heeft gewerkt als assistent van de beroemde fotograaf Paolo Pellegrin (Magnum Photos).

Kijk verder op zijn -in mijn ogen bijzondere- website. Een eigenzinnige fotograaf die het niet schuwt om de rauwheid van het leven in beeld te brengen.

DE LAATSTE MAGGEZIEN

Ik beloofde mezelf elke maand een maggezien uit te brengen. Elke uitgave gericht op één thema of onderwerp. De laattse gaat over de Rheinische Kliniken in Bedburg Hau, gelegen in de buurt van Kleve. Een immens complex dat nu verschillende andere functies heeft. Meer hierover lees je in het MAGGEZIEN nummer 12.

De ‘RHEINISCHE KLINIKEN’ Bedburg-Hau is een van de grootste instellingen voor de behandeling en opvang van psychisch- en geestelijk zieke patiënten in Noordrijn-Westfalen in Duitsland. De inrichting werd geopend in 1912 en is gevestigd op een parkachtig terrein in de gemeente Bedburg-Hau in Kreis Kleve. Het gehele complex van gebouwen en wegen valt thans onder monumentenzorg.