Hoeveel foto’s ?

Bijna alle fotografen maken meerdere foto’s van een bepaald onderwerp. Later kies je de beste, de foto die het meest laat zien wat jou boeit. Naar mijn idee helpt het als je bij deze keuze daarover praat met andere fotografen (een geschikte reden om lid te zijn van een collectief) én ook met anderen, niet fotografen. De reacties maken helder welke interpretaties aan je foto gegeven kunnen worden. Het is altijd de fotograaf die wikt en weeg en uiteindelijk kiest.

Een vraag van een andere orde is die van het aantal foto’s die je nodig hebt om een bepaald thema of onderwerp van verschillende kanten te belichten. Het antwoord op die vraag is niet eenvoudig, De Nederlandse fotograaf/filmer Kadir van Lohuizen werkte gedurende een paar jaar aan zijn meest recente project Food for Thought en maakte duizenden foto’s (en een flink aantal films) om duidelijk te maken waar ons voedsel vandaan komt en welke gigantische industrie erachter schuil gaat. Een grote expositie en een boek waarin het verhaal verteld wordt met honderden foto’s en bovendien nog een televisieserie met drie afleveringen. De complexiteit en de omvang van een project zijn beslissend voor hoeveel foto’s je nodig hebt om je verhaal voor het voetlicht te brengen. Overigens bestaan grote verhalen vaak uit subthema’s en ook daar kan dezelfde vraag weer gesteld worden. Een heel fijn interview met Kadir van Lohuizen vind je hier en een korte impressie wordt in onderstaande video gegeven.

Als vrijetijdsfotograaf of amateur zullen we waarschijnlijk niet aan dergelijke grootschalige en langdurige projecten werken. De fotograaf Callie Eh werkt aan veel projecten waarbij de focus ligt op één persoon. Daarvan heeft ze een grote reeks gemaakt met als overkoepelend thema GELUKPROJECT. De vraag naar welke foto’s je nodig hebt (en hoeveel) om het geluk van iemand te laten zien, kun je prima in deze reeks beoordelen. Callie Eh maakt foto’s waarbij de persoon in actie is -dagelijkse activiteiten- en foto’s die meer een beschouwend karakter hebben waarbij het accent gelegd wordt op wie de man of vrouw is of hoe zijn/haar geluk beleefd wordt. Je moet zelf maar kijken hoe ze het heeft aangepakt en hoe ze omgaat met het aantal foto’s en de verhouding tussen beschouwende beelden en informatieve foto’s. Open hier haar website en kijk onder het menu gelukprojecten.

Vergeet zeker niet om ook te kijken naar het al jaren lopende project over haar oma Hedwig onder het submenu SERIE op haar website.

Oma Hedwig door Callie Eh | © Callie Eh

Stilte

Soms word ik benaderd door een fotogroep met een speciaal verzoek voor een mentoraat. Een mentoraat dat gericht is op een einddoel voor de gehele fotoclub. Bijvoorbeeld ter voorbereiding op een thematische jubileumexpositie. Iedereen werkt aan hetzelfde thema, maar wel op een eigen persoonlijke manier. Dat kan, maar het wordt wel (heel) lastig als een club meer dan pakweg 25 leden telt. De kneep zit hem juist dat elke fotograaf vanuit kennis, ervaring en persoonlijke voorkeur succesvol aan het thema moet kunnen werken. Dus uiteindelijk één thema maar wel met heel veel verschillende persoonlijke uitwerkingen. Mooi om te doen als mentor, maar er zijn dus grenzen.

In de loop van de jaren heb ik veel materiaal verzameld langs de lijn van thema’s. Die verzamelingen komen in een dergelijk mentoraat van pas. We beginnen met een inleidende avond waarin we het thema verkennen, mede aan de hand van de verzamelingen met de verschillende uitwerkingen van andere fotografen.

Een van ‘mijn fotografen’ uit de verzameling  met als thema ‘STILTE’ is de Zuid-Spaanse Maria Tudela.

© Maria Tuleda

Haar werk vertoont vaak onscherpte, vervaging in de ruimte, pictorale beelden,  sporen van imperfectie of droombeelden. Daarmee is zeker nog niet alles gezegd. Zelf vindt ze dat haar foto’s ook iets van decadentie hebben. Het is niet de techniek die overheerst maar de artistieke kwaliteit in een vaak nostalgische sfeer. Het zijn dan ook niet zozeer feiten die ze ons voorschotelt. Volgens mij zijn haar foto’s zeer suggestief. Ze toont ons een wereld waaraan je als beschouwer zelf betekenis geeft. En net als dromen zal de uitlag van die wereld niet voor iedereen eenduidig of hetzelfde zijn. Dat vind ik ook de rijkdom van foto’s en de betekenis van fotografie in het algemeen.

Als je haar werk bekijkt, hoop ik dat je begrijpt dat ze als één van de inspiratiebronnen kan gelden als het gaat om het thema STILTE.

Maria Tuleda woont in de regio Murcia en is/was verpleegster van beroep. Neem zeker een kijkje op haar website als je geïnteresseerd bent in stilte …

Op de valreep

Zo aan het einde van 2024, op de valreep de foto’s die Chritine de Middel [President van Magnum] heeft uitgezocht… Foto’s die niet alleen ellende verbeelden, maar ook foto’s van hoop voor de toekomst of foto’s die jij en ik zouden hebben kunnen maken (nou ja ..). Als je wilt kijken …

“Europe” Hotel. Sint-Petersburg, Rusland. 2024. © Gueorgui Pinkhassov / Magnum Photos

De Palestijnse fotograaf Sakir Khader werd als aanstaand lid toegelaaten tot het agentschap. Sakir Khader is een 33-jarige Palestijnse documentairefotograaf en filmregisseur die in Nederland woont. Het vastleggen van leven en dood in conflictgebieden vormt de kern van zijn praktijk, waarbij hij zich concentreert op landen in het Midden-Oosten. Khader heeft ook uitgebreid gedocumenteerd in Palestina. Bekend om zijn rauwe maar intieme filmische signatuurstijl, probeert zijn praktijk de poëtische treurigheid van het dagelijks leven te belichten.

Onschuld Jenin, Palestina | © SAKIR KHADER

Je droom najagen

Dat is wat de Nederlands-Argetijnse fotograaf Richard Koek heeft gedaan. Eerst rechten gestudeerd en vervolgens een aantal jaren als belastingadvocaat gewerkt. Toen besloot hij om zijn drive en passie -fotografie- te gaan volgen. Onafhankelijk fotograaf worden in New York.

Hij maakte een boek over New York (New York New York, € 29,99 tweede druk 2021, hard cover, 256 pag, ISBN/EAN 9789089898531) dat bij TerraLannoo verscheen.

© Richard Koek o.a. in de Eduard Planting Gallery

Op zijn website kun je lezen dat zijn foto’s een aanmoediging zijn voor een eigen interpretatie van de kijker. Het beslissende moment in zijn foto’s is nooit ver weg, wat dat betreft zou je hem een moderne en kleurrijke Cartier Bresson kunnen noemen. Hij maakt werk voor internationale bedrijven en bladen maar ook in Nederland weet men hem te vinden, mede omdat hij ‘zijn wonen en werken’ afwisselt tussen New York en Amsterdam. Vandaar dat hij ook in de ‘artiestenstal’ van de gerennomeerde Eduard Planting Gallery te vinden is.

Dit jaar verscheen zijn boek Tokyo Tokyo, eveneens bij TerraLannoo [€ 54,50, Hard Cover, 256 pag, ISBN/EAN 9789089899798]

Een keer douchen in de week

Toen ik een jaar of achttien was verhuisde we naar een ‘nieuwbouwhuis’. Daarvoor woonde we in een sjiek huis dat eigendom was van een kruidenier. Ruim bemeten met vier slaapkamers waarvan er een voor oma -in het Brabants ons opoe- was. Een douche of bad hadden we niet en voordat ik in de puberteit kwam was de wekelijkse wasbeurt in het teiltje waar ik steeds minder goed in paste. Vanaf mijn elfde ging in naar het badhuis. Na de verhuizing kon ik weer gewoon thuis …

Die gedachten schoten te binnen bij de aankondiging van de lezing van Mariet Dingemans over haar boek ‘one shower a week’. Vorige week volgde ik de lezing bij het PhotoEvenement o.a. georganiseerd door Fotogroep Nijmegen en stichting Bolwerk. Ik heb er geen spijt van gehad. Mariet is een heerlijke verteller, enthousiast en zonder opsmuk of verwaandheid. Wel met enige trots omdat het boek over een woon-leefgemeenschap er is na drie jaar hard werken en organiseren.. . Want niets voor niets, veel tijd maar ook veel geld heeft het haar gekost, ondanks een zeer geslaagde crowdfunding en hier en daar nog wat subsidies. “Als je denkt dat je rijk kunt worden van een boek maken…, vergeet het maar.”

front cover van het boek van Mariet Dingemans, uitgegeven door Lecturis en te koop voor €50,–

Het is een prachtig documentair project geworden en de liefde voor de mens die dicht bij de natuur leeft, klonk prachtig door in haar verhaal. En volgens mij zie je het ook aan de foto’s. Ondanks dat mijn zelf gestelde boekenbudget voor 2024 eigenlijk op was, heb ik het toch maar aangeschaft. Ze heeft er ook al aardig mee aan de weg getimmerd en wat prijzen, ook internationaal, in de wacht gesleept. Op haar website krijg je een aardig idee van het boek.

Onderscheiden door: Shortlist Prix du Livre Rencontres d’Arles category Photo-Text Book 2024, Winnaar EI Photobook Award 2023, op de Shortlist Dummy Award 2023. Gepubliceerd in de Volkskrant, het Parool, Trouw, de Gelderlander en Dummy Magazin en ook nog eens de tweede prijs bij de Zilveren Camera Paul Peters Fotoprijs (Zilveren Camera). 

Boek verkrijgbaar bij de uitgever Lecturis, het ontwerk is van Syb. ISBN 9789462265134

Kijk zeker ook naar haar andere documentaire projecten… zie de website

Als je tijd over hebt …

‘Tijd over hebben’ komt in onze 24/7 hectische wereld niet zo heel vaak voor. Ja, misschien als je vakantie hebt en niets gepland. Dan zie je soms dat kleine dingen heel groots kunnen zijn en je dichter brengen bij jezelf en meer in verbinding met je directe omgeving.

Als je wat tijd over hebt, zou je je ook kunnen onderdompelen in fotografie van anderen. PHOTO.COM is een organisatie die magazines uitgeeft (AAP-magazine), veel digitaal publiceert over fotografie en af en toe wedstrijden uitschrijft. In de uitgave van november tref je de 25 winnaars aan van de wedstrijd ‘de beste keus in kleurenfotografie’.

De winnaar van AAP Magazine 43 Colors is Fabien Dendiével (Frankrijk). “Toen ik terugkwam van een reis naar Athene, maakte ik deze foto. Ik had een paar biertjes gekocht op het vliegveld om te toosten op mijn week in Griekenland. Toen ik er halverwege de vlucht een opende, werd het licht prachtig zacht en verlichtte het het bier dat ik op het dienblad had gezet perfect. Met nog één foto over op mijn Pentax 67, greep ik het moment. Er kwamen nieuwsgierige blikken van passagiers in de buurt, maar ik ben er inmiddels aan gewend. Ik had op dat moment nog niet aan William Egglestons iconische foto van de cocktail in een vliegtuig gedacht, maar ik denk dat deze afbeelding het misschien in gedachten brengt.”

Heerlijk om door de collectie te dwalen en daar waar je denkt meer te willen zien door een eenvoudige klik op de website van de desbetreffende fotograaf te komen. Voor dat je het in de gaten hebt, ben je zo een uur verder.

Daar kwam ik ook William Ropp tegen, voor de zoveelste keer. In 2007 ontmoette ik hem tijdens de eerste week in juli als exposant op het beroemde fotofestival Les Rencontres d’Arles. Indringende foto’s van kinderen, veelal portretten. Het is niet bij die keer gebleven. Elk jaar dat ik er was had hij weer een expositie met nieuw werk. Werk dat je ook op zijn website kunt bewonderen.

William Ropp is geboren in 1960 en woont in Nancy. In 1988 maakte hij een zeer succesvolle serie zwart-witfoto’s van menselijke figuren, weerspiegeld in vervormende spiegels. Er volgden verschillende boeken. In 1993 raakte hij geïnteresseerd in ongecontroleerde houdingen, waarbij hij zijn onderwerpen in een studio in duisternis dompelde en hun contouren ‘schilderde’ met een lichtstraal, waarbij het binnendringen van licht vormongevallen veroorzaakte. In 2007 nam hij een volledige pauze van het studiowerk en produceerde een krachtig droomachtige serie foto’s van kinderen in Afrika. Het boek ‘Dreamtmemories from Africa’ volgde. Vervolgens werd hij leraar en gaf hij workshops over de hele wereld en elders. Voor het vervolg zie zijn website.

TWEE ZWARTKIJKERS

Het zijn niet de meest lichtvoetige fotografen die ik in deze blog laat passeren. De ene, een meester op leeftijd die al vanaf de jaren zestig de zelfkant van de mensheid documenteerde om er vervolgens (bijna) niet meer mee op te houden. De ander, een stuk jonger maar met bijna dezelfde hardheid in zijn foto’s.  Het is geen nepnieuws, wel beelden die de ongemakkelijke waarheden en complexiteit van onze hedendaagse wereld tonen.

uit Café Lehmitz © Anders Petersen

Petersen werkt in een beeldstijl waarvan de esthetisch ingestelde fotografen gruwelen. Onscherpte, een zekere willekeur in de compositie en grof en gruizig zwart-wit, waar de zilverkorrels (we schrijven het analoge tijdperk) soms van het barietpapier af te scheppen waren. De voorstelling, dat wat je letterlijk ziet, is letterlijk al even ‘zwart’ als de afdrukken. Je moet echt op zoek naar zijn foto’s op verschillende sites want een eigen is niet te vinden. Petersen is een fotograaf die ik weleens met Robert Franck vergelijk. Gevaarlijk want hun eigengereide themakeuzes en visualisaties zijn hun belangrijke en wellicht ook hun enige overeenkomsten. Maar die eigenzinnige aanpak is wel wezenlijk en hebben als gevolg gehad dat ze belangrijke ankerpunten zijn in de geschiedenis van de documentaire fotografie.

Petersen brak door met zijn Café Lehmitz, een kroeg met pooiers en prostituees aan de Reperbahn in Hamburg. Ik prijs me gelukkig dat ik het boekje als eerste uitgave -weliswaar beduimeld- in mijn boekenkast heb staan. Het boek is overigens meerdere keren als herdruk verschenen. Op dit moment kun je o.a. terecht bij bol.com (Engels, Hardcover, ISBN 9783791389288, uitgave 7 maart 2023, 120 pagina’s

Petersen heeft een unieke stijl met het vermogen om de echte waarheid ​vast te leggen. Zijn foto’s neigen vaak naar het surrealistische, vreemde momenten die het gewone overstijgen. Dat zit zeker niet alleen in zijn onderwerp als zodanig. Het lijkt erop dat de visualisaties je meenemen in de onechte werkelijkheid. Zoals eerder gezegd zijn beelden zijn meestal in zwart-wit, rauw, emotioneel, zwaar ‘drukkend’ op het gemoed, maar ook verrassend eerlijk. Hij werkt veel met contrastrijk natuurlijk licht en vaak in close-up beelden waarin de menselijke ervaringen worden vastgelegd, van vreugde tot wanhoop. Als je naar zijn foto’s kijkt beleef je de persoonlijke diepte en engagement van de fotograaf.

“Emotie is de ultieme vorm van waarheid.” — Anders Petersen

uit de serie Metamorfose © Matthias Koch

Matthias Koch werkt seriematig waarbij transformaties en veranderingen belangrijke thema’s zijn. In de serie “Metamorfose’ is het een verkenning van de overgang van de kindertijd naar jong volwassenheid. De intimiteit is voelbaar, echter voor mij zit er ook wel iets van dreiging in de beelden. De foto’s tonen het proces feitelijk, maar de ziel daarvan is voelbaar. Zonder dat ik dat in heldere formuleringen of rationele beschrijvingen kan vatten. Er blijft een mysterieuze waas om heen hangen. De beeldtaal kent ook filmische kenmerken door onscherpte, vlakken die niet afgebakend zijn of momenten bijvoorbeeld in situaties die net niet het ene moment weergeven, maar fluïde het moment voor en na ook (invoelend) tonen.

Kijk verder op de website van Matthias Koch.

ACHTERLAND

‘Afgelegen gebieden van een land, waar weinig mensen wonen of zijn, een gebied dat buiten het zichtbare of bekende ligt.’

​​’het vreemde achterland waar het leven begint en eindigt.’

HINTERLAND | © Markus Naarttijärvi

Een documentair landschapsproject van Markus Naarttijärvi dat de ruimtes tussen natuur en industrie in Noord-Zweden onderzoekt in een tijd van industriële transformatie. Het resultaat is een inhoudelijke grens tussen het winstgevende en het ongerepte. In zijn achterland verschijnen interacties tussen functie en schoonheid. Het land wordt getoond voorbij het zichtbare en het bekende, in sneeuwstormen, winterse duisternis en peinzende isolatie.

VOOR MEER BEELDEN BEZOEK ZIJN WEBSITE | För fler bilder, besök hans webbplats

Markus Naarttijärvi is een fotograaf en een rechtsgeleerde en werkte als fotojournalist en freelancer voor een aantal Zweedse dagbladen. Daarna ging hij naar de universiteit voor een academische rechtenstudie. Hij werkt nu als hoogleraar rechten aan de universiteit van Umeå, Zweden, waar zijn onderzoek en onderwijs draaien om grondwettelijke rechten en de rechtsstaat, met name het snijvlak van technologie, veiligheid en mensenrechten. In de fotografie ligt de nadruk op lange termijn documentaire projecten waarbij steeds de interactie tussen natuurlijke en industriële landschappen een rol speelt.

HINTERLAND | © Markus Naarttijärvi

Pixy en Brooke

© Pixy Liao

Afgelopen woensdag was ik in Museum More vanwege een feestelijke bijeenkomst met de erelden van de Fotobond. Naast de eigen collectie surrealisten een grappige en soms ook enigszins ontroerende serie foto’s van Pixy Liao. Ze legt al jaren haar liefdesrelatie vast met Moro, haar partner, in een theatrale setting zowel ‘binnenkamers’ als op locatie in de vrije natuur. Het is een relatief kleine expositie in de tuinzaal van het museum. Alhoewel klein, ik denk dat er toch wel zo’n 50 grootformaat foto’s hangen. Ik vond het een aangename expo, maar hoorde om me heen wel opmerkingen dat de enscenering te veel en te vaak was doorgevoerd en dat het op een kunstje begon te lijken. Nou ja, is niet het hele leven een kunstje. Er is nog ruimschoots de tijd om zelf te gaan kijken, nog tot 25 maart 2025 in museum More in Gorssel.

Misschien kwam het wel door deze expositie dat ik vanochtend nog eens aangenaam verrast werd door PHOTOSNACK. Een paar weken geleden werd ik op deze ‘site’ geattendeerd door Frans Rentink, fotovriend waarmee ik van 6 oktober tot 15 november exposeer in Galerie OBJEKTIEF in Enschede. Je kunt eenvoudig aanmelden met als resultaat dat je elke dag een nieuwe fotograaf in je mailbox krijgt. De ene keer levert dat een interessante verdieping in het werk van de fotograaf op, een andere keer heb je het snel gezien. Natuurlijk, we hebben allemaal zo onze voorkeuren.  Enfin, mijn aangename verrassing vandaag … Brooke DiDonato

Een fotograaf die door het onmogelijke een ongelooflijke humor als uitgangspunt hanteert voor haar fotografie. Dit kan niet waar zijn of wat een zooitje is het daar of … In ieder geval in de meeste gevallen krullen mijn mondhoeken naar boven bij het zien van haar foto’s.

De foto’s van DiDonato lijken vaak ongelooflijk precies, gecomponeerd en op een bepaalde manier perfect. Is er sprake van toeval, wordt ze geinspireerd vooraf en werkt ze met name conceptueel (het kan waarschijnlijk niet anders) of is er sprake van vooraf bedenken en dan toch de intuïtie toelaten? In een interview in het kunstmagazine Colossal zegt ze daar zelf over: “Er is niet veel dat toevallig is, behalve dat ik toevallig op de locatie stuit en misschien met wie ik op dat moment ben. Veel van de mensen met wie ik werk zijn vrienden, en uiteraard werk ik veel met mezelf aan zelfportretten. Dus er is niet echt veel toevalligs aan, behalve dat ik aan het wandelen was en dacht: “Oh mijn god, ik hou van deze locatie!” Eigenlijk heb ik net deze foto gemaakt. Het is een gebogen hek, en iemand buigt zijn hoofd naar beneden?” Het lijkt zo simpel …!

© Brooke DiDonato

Brooke DiDonato is geboren in 1990 in Ohio en woont en werkt nu in Austin, Texas. Na haar studie fotojournalistiek aan de universiteit begon DiDonato een reeks persoonlijke werken te ontwikkelen waarin ze het begrip realisme dat door het fotografische medium wordt veroorzaakt, in twijfel trok.

Haar beelden stellen scènes voor uit het dagelijks leven die vervormd zijn door visuele abnormaliteiten. Met haar foto’s laat ze nog maar eens zien dat foto’s de waarheid niet vertellen maar ontstaan in de fictieve wereld van de fotograaf en later in de wereld van de beschouwer een plaats krijgen.

Het zijn fantastische foto’s, alhoewel er ook mensen zullen zijn die het te ver vinden gaan of dat de herhaling ook hier het tot een kunstje maken in plaats van kunst. Maar ook hier zeg ik, oordeel zelf. Overigens wordt haar werk overal op de wereld tentoongesteld en heeft ze gerenommeerde bedrijven in haar stal waardoor niet onverdienstelijke inkomsten naar ik vermoed.

Een bijzondere fotograaf

Het werk van Knibbeler ‘ontdekte’ ik per toeval een jaar of tien geleden. Ik zocht naar mogelijkheden om wind in foto’s te laten zien.

Dat heeft destijds geresulteerd in onder andere de twee foto’s hieronder.

Vandaag kwam ik Knibbeler weer tegen. Hij heeft zich als fotograaf ontwikkeld in de richting van wetenschapsfotograaf. In Galerie Viewer een heel lezenswaardig interview met hem. Je kunt je desgewenst ook gratis op de nieuwsbrief van Galerie View abonneren.

Ken je die ?

Waarschijnlijk krijgen we allemaal wel eens -of vaak- de vraag of je die of die kent. Soms lijkt de vraag een zekere impertinentie te hebben. Is het antwoord ja op een figuur die je beter niet kent, dan is het foute boel, net zoals het nee op een figuur met een grote importantie in bijvoorbeeld de fotografie.

Ik schaamde me niet bij de vraag of ik Sacha Goldberger kende. Dacht eerst aan een mevrouw uit het schrijverscircuit omdat ik een Sacha ken die schrijft. Maar nee, het blijkt een man en wereldberoemd in Frankrijk en ver daarbuiten -zeg maar mondiaal- en bovendien een geweldige fotograaf. Toen ik zijn werk zag dacht ik meteen aan figuren als Gregory Crewdson met zijn geënsceneerde fotografie en aan onze eigen -helaas te vroeg overleden- Erwin Olaf met zijn geweldige en zorgvuldig opgebouwde foto’s in de studio of op locatie. Maar ik doe de man tekort als ik andere fotografen noem. Het is echt een fenomeen!

‘bureau nuit’ | © Sacha Goldberger

Sacha Goldberger heeft m.i. een geweldig talent, een grote kennis van de historie, een groot netwerk van artiesten en een werklust die enorm moet zijn. Een fotograaf waar je u tegen zegt, zonder dat hij er expliciet naar vraagt. Op zijn website raak je niet uitgekeken en op internet vind je ook nog verschillende korte films van zijn hand.

Één van zijn grote serie is Mamika, een superbatmanachtig fictief verhaal waarin de heldin zijn grootmoeder is. Als je het Frans machtig bent, vind je op het Youtubekanaal verschillende gesprekken tussen hem en zijn oma over uiteenlopende onderwerpen.

cover van het boek ‘MAMIKA’ | © Sacha Golberger

Als tranen er niet toe doen

Een fotograaf die met het hart haar land toont, is Margaret Courtney-Clarke.

Wim Poland, fotograaf en bloglezer tipte me en ik stel haar graag hier voor. Volgens mij heeft ze heel wat te melden. Met name bewonder ik haar verhalende fotografie die op een visueel geweldig aantrekkelijke manier in beeld is gebracht én zich als poëzie laat ‘lezen’.

Dit boek verschijnt zeer binnenkort opnieuw.

Fotografieliefhebbers, geïnteresseerd in sociale documentaire fotografie waarbij ook nog eens heel veel emotie en gevoel komt kijken, moeten zeker eens kijken naar Margaret Courtney-Clarke [1949]. Ze werkt al meer dan 40 jaar als documentaire fotograaf en fotojournalist en onderzoekt de afgelopen 10 jaar de veerkracht van het volk in de veranderende -ook in sociaal opzicht- landschappen in haar geboorteland Namibië. Daarvoor werkte ze o.a. in Zuid-Afrika en Italië.

Het boek ‘When tears don’t matter‘ verscheen in 2023 en is inmiddels uitverkocht. De vraagprijs voor dit collectorsitem is al meer dan 150 euro (Amazon). Rond deze tijd staat een herdruk bij Steidl op stapel en gaat het boek ongeveer 70 euro kosten [Engels Hardcover, isbn 9783958298774, 2024, 240 pagina’s].

Het project OPGESLOTEN
Dit langlopende fotoproject vestigt de aandacht op de veelvuldige toepassingen van geïmproviseerde kooien om eigendommen in de barre omstandigheden van de Namibwoestijn te beperken en te beschermen. | © Margaret Courtney-Clarke
Het meisje draagt ​​een plaat schrootmetaal om een ​​schuilplaats te bouwen. Ze wil halfedelstenen verkopen aan incidentele voorbijgangers. Uit de serie ‘Lost Hope’ | Namibië juli 2015 © Margaret Courtney-Clarke

wat maakt wie iemand is …

Als ik fotografen tegenkom -in levende lijve of op internet- waar ik nog eens verder naar wil kijken of ze wil volgen in de loop van de tijd, dan maak ik een simpele dagboeknotitie en stop ze in een mapje met de verzamelnaam ‘nog eens naar kijken’.

zelfportret Elise Rochard | © Elise Rochard

Waarom ik haar in mijn mapje heb opgenomen …? Ze maakt onder andere foto’s van haarzelf in relatie tot objecten in haar directe omgeving. En ik vraag me af hoe dat werkt als betekenisgevende beelden. Als je ergens bij iemand komt en je maakt wat foto’s ga je er gemakshalve vanuit dat iemands omgeving bewust gecreëerd is. Maar is dat wel zo. De vraag raakt aan persoonlijke omstandigheden, financiële mogelijkheden, gevoeligheid voor reclame, etc.

Ik ga ervan uit dat Elise Rochard zichzelf goed kent en vindt dat ze in haar triptieken ons leidt naar de ‘onthulling’ van haar wereld. Er is op haar website een fotoserie die de titel identiteit draagt. Ga zelf maar eens op zoek naar haar identiteit en kijk ook meten verder op haar website.

Zelf zegt ze: “Ik ben geïnteresseerd in het vertellen van fotografische verhalen. Ik creëer symbolische en poëtische beelden om ze impliciet, dubbelzinnig, open en interpretatievrij te maken. Het gaat vooral om foto’s  objecten (of van landschappen en territoria die we ons kunnen toe-eigenen),waarmee we ons kunnen identificeren.”

Fotografie heeft bij haar te maken met het onbewuste en ze haalt inspiratie uit haar eigen leven. Haar persoonlijke herinneringen, maar ook haar fantasieën vormen het uitgangspunt van haar experimentele fotografie. Met haar omgeving van mensen, objecten, herinneringen, fantasierijke denkbeelden of waarheidsgetrouwe momenten schept ze een nieuwe werkelijkheid. Kijk zegt ze ‘dit ben ik’. Het experimentele kun je terugzien in haar beeldtaal.

Zelf zegt ze: “Mijn fotografisch werk is gebaseerd op de verbeelding en is in wezen verhalend. Mijn afbeeldingen worden in verschillende fasen geproduceerd. Net als Rorschach-taken wordt wat ik zie vervolgens opgemaakt en toegevoegd met bijschriften, tekst of gedicht. Welke foto’s ik ook maak, ik neem ze altijd mee naar de andere kant van de spiegel, de kant waarin het onbewuste bijna alleen aan boord is. Het was mijn vader die me als kind kennis liet maken met fotografie, maar ik kwam er pas echt bij na zijn dood. Voor mij is fotografie vooral een werk van het opnieuw toe-eigenen en herschrijven van het verleden en mijn leven, maar soms ook een werk van rouw.”

© Isabelle Lemordan

Kijk in ieder geval naar de serie In de betoverde familie vraag ik  … Volgens mij stel je, net als ik, vragen zoals ‘wat is identiteit en welke mogelijkheid kiest Isabelle Lemordan om dat kenbaar te maken.’

DAG VAN DE FOTOGRAFIE

Vorig jaar hebben we -een kleine 100 bloggers- deze dag ‘gevierd’ met het maken van een fotoboek. Als je nog eens in dit boek van 2023 wilt kijken, klik dan op het afbeelding hieronder.

Het is toen een prachtig boek geworden door de diversiteit aan fotografie en zeker ook door de hoge kwaliteit en de originaliteit van de foto’s.

In het boek staan foto’s die verrassen, ontroeren, je in een bepaalde stemming brengen, verhalen vertellen of ons iets laten zien waarvan we blij worden.

Ik heb me afgevraagd of je zo’n boek nu wel zou moeten herhalen. De reacties destijds op het boek waren heel plezierig en ook later toen het boek in nog wat bredere kring is verspreid. Veel bijval en complimenten voor de fotografie, bovendien het is een gratis boek!

Nou ja je moet er wel wat moeite voor doen: een voor jou betekenisvolle foto uit je recente archief opduiken, misschien nog wat oppoetsen en opsturen. Bovendien nog een titel toevoegen als je wilt, je website of e-mail adres en wellicht nog een klein achtergrondverhaalteje. Allemaal optioneel, in ieder geval plaats ik de foto en de naam van de maker. In beginsel 1 pagina per fotograaf, maar als dat in de vormgeving mooier overkomt kan het ook zomaar over een spread geplaatst worden.

‘ik ga op reis en neem mee’ … amsterdam | foto Peter van Tuijl

Als meent dat je foto niet goed geplaatst is of een tekst anders moet of …, dan kun je me tot uiterlijk 18 augustus een mail sturen zodat ik e.e.a. kan veranderen of verwijderen. Het is ons boek, maar jij bent de baas over je eigen bladzijde(n). Het boek wordt dan op 19 augustus openbaar gemaakt en mag dan door iedereen die er een foto in heeft staan vrijelijk gepubliceerd worden.

Deze blog heeft inmiddels 800 belangstellende lezers/abonnees en het kan dus een behoorlijk boek worden waarin de stand van de (vrijetijds)fotografie tot uitdrukking wordt gebracht.

Het omgevingsportret

Burnthouse Lane © Michelle Sank

De aanleiding van deze blog is een fundraising voor een project van fotograaf Michelle Sank. Ze is de actie gestart, samen met de uitgever (Dewi Lewis Publishing), om in de komende zomer het boek Burnthouse Lane uit te kunnen brengen. Sank, Zuid Afrikaans van geboorte, woont sinds 1987 in Engeland. Ze werkt al een flink aantal jaren aan het project Burnthouse Lane, een woonwijk uit de jaren twintig van de vorige eeuw aan de rand van Exeter. Het is een interessant en uitdagend gegeven om oude wijken te documenteren. Nu gebeurt dat in Engeland door Sank, maar ook in mijn huidige mentoraten heb ik enkele fotografen die dat met veel verve doen. Hoe je zo’n oude wijk in beeld brengt hangt natuurlijk in de eerste plaats af van wat je wilt vertellen. Als het bijvoorbeeld over de renovatie van zo’n oude wijk een verhaal wilt maken  of bijvorbeend over de sterke sociale cohesie in de van nature ‘oude’ gemeenschap in een hedendaags jasje.

Sank kiest ervoor om met omgevingsportretten de woonwijk in beeld te brengen. Burnthouse Lane wordt wel getypeerd als een no-go-area, maar zij voelde zich juist heel welkom. “Misschien omdat ik ook van ‘buiten’ kom. Geboren in Zuid Afrika als dochter van Letse vluchtelingen. Ik weet wat het is om je gemarginaliseerd te voelen. Ik wil juist de positiviteit van de gemeenschap te benadrukken. Dat doe ik door de mens zelf te laten zien en met wat achtergrond. De tuinen, de kleuren van de huizen, de spiegeling in de ramen zijn allemaal factoren die iets laten zien van waar we zijn. De wijk is nu 100 jaar geleden opgezet om arme mensen uit de sloppenwijken te huisvesten. Veel later, ten tijde van Margeret Tatchers ‘Right to Buy – programma’  kwamen veel huizen in eigendom van arbeidersgezinnen. Dat wil niet zeggen dat daarmee de ontberingen zomaar verdwenen waren. Maar het geïsoleerde karakter van het gebied met een ingewikkeld labyrint van steegjes en plekjes hebben ook een effect op de gemeenschapszin van de mensen die daar wonen.”

© Michelle Sank

Sank heeft de mensen in hun natuurlijke omgeving gefotografeerd, waarbij juist die omgeving voor een meerwaarde aan haar documentaire serie geeft. De mensen tonen hoe ze zijn, zonder opsmuk of zich anders willen voordoen. Daaruit kun je zien dat het niet een project is dat op een achternamiddag is gemaakt. Ze gaf vertrouwen én kreeg dat ook.

De crowdfundig kent veel verschillende mogelijkheden en als je haar wilt steunen en misschien ook graag het boek wilt hebben, kun je hier meer informatie vinden. En op haar website vind je natuurlijk nog veel meer over haar.

En als je nog wat meer wilt weten over portretten lees dan hier een van mijn oude blogs zelfportretten geen exhibitionisme.