Fotografen kijken per definitie naar de wereld. Wat de fotograaf wil zien, toont hij anderen. Soms is dat de echte wereld, of de wereld zoals je deze graag zou zien. Ook de fictieve wereld wordt getoond evenals de persoonlijke wereld. De waarheid over de wereld bestaat dan ook nauwelijks, denk ik. Het is datgene wat je ziet, beleeft of ervaart. Wat voor de een de waarheid is wordt door de ander als een leugen gezien. In deze tijd zijn al heel wat wappies én niet-wappies over elkaar heen geduikeld. De leugen regeert, ook na Trump, zolang mensen hun eigen beelden als waarheid verspreiden.
the truth wins from the lie ? | foto Peter van Tuijl
Een open deur, de titel van deze blog. Ja zeker. Al sinds het begin van de World Press [1955] zien we vaak onder de winnende foto’s -ja want het is en blijft een wedstrijd- de gruwelijkheden in het afgelopen jaar passeren. De foto van het ‘napalmmeisje’ van fotograaf Nick Ut staat in het collectieve geheugen gegrift. Het symbool voor een vreselijke -‘never ending’- oorlog. Dat de fotograaf én het meisje van toen –Phan Thị Kim Phúc nu bijna 60– de wereld niet echt hebben veranderd, getuigen de vele oorlogen die thans nog gaande zijn. Toch lijken de winnende nieuwsfoto’s in de afgelopen jaren een meer zachtere uitstraling te hebben, een enkele keer zelfs een romantisch beeld weer te geven. Echter onder die romantiek zit mogelijk een wereld van ellende, menselijk leed, leed van alledag die niet meteen de geweldsexplosie toont. Ik herinner me de foto van een twee mannen op een bed in prachtig gedempt licht. Een liefdespaar in een Russisch hotel. Er was nogal wat ophef over die foto. Niet zozeer over de voorstelling maar wel of die nu wel tot ‘dé nieuwsfoto’ moest worden bekroond. Het ‘vreselijke’ zag je er onvoldoende vanaf, zo zeiden de criticasters. Maar onder dat romantisch ogende beeld lag -en ligt- een hartverscheurende wereld van homofobie, verboden, berechtingen en moorden. Er is maar een beperkt aantal ‘gave landen’. In grote delen van de wereld leven mensen op de verkeerde plek! Die foto was van de Deense Fotograaf Mads Nissen, misschien niet helemaal per ongeluk ook de winnaar van de foto dit jaar.
De foto van een warme ontmoeting, een ontmoeting waarin de wereld van verlangen en troost bij elkaar komen. Ook een foto die we allemaal kunnen snappen omdat deze ervaring iedereen in het afgelopen jaar -mondiaal- ten deel is gevallen. Afhankelijk van de privé gevolgen van corona wordt de foto minder of juist heel heftig ervaren. Bovendien typeert het een tijdsmoment uit onze geschiedenis die in de komende honderd jaar -misschien wel een paar honderd- niet uit de geschiedenisboeken zal gaan.
We hebben allemaal wel foto’s die iets van onze geschiedenis laat zien. De geboorte van het eerste of zesde kind, de eerste baan of het afscheid bij het pensioen. Kijk in je oude familiealbums, de nieuwere staan waarschijnlijk op een harddisk. Ondanks privé zijn het het soms ook wereldfoto’s. Foto’s die staan voor een groter verband dan uitsluitend onze nabije familie of vriendenkring. Toen ik vanochtend de prijswinnende WP-foto van Mads Nissen zag moest ik denken aan de foto van Frans Buitendijk. Frans is lid van de landelijke groep Documentaire Fotografie en toonde ons in het coronacrisisjaar 2020 al deze foto. De uiting van Mads en Frans zijn zowel fotografisch als inhoudelijk vergelijkbaar, weliswaar met een verschillend doel gemaakt.
De winnende storytelling van World Press 2021 maakt op mij diepe indruk. Ook in deze serie overwint de liefde van het kwaad. Het kwaad dat het Israëlische Palestijnse conflict aanricht. Op een overweldigende en onmenselijke manier en dat dan in het licht van een gecultiveerde samenleving. Eens maakte ik – tijdens de tweede intifada- een grote demonstratie van duizenden Palestijnen mee in hartje Berlijn. Zeer vreedzaam, ondanks de heftige emoties en de grootschaligheid. Maar toen dacht ik al ‘mijn God hoe kan er een eind komen aan de vernietiging van mensen die broederlijk naast elkaar zouden moeten leven’. De serie van World Press winnende storytelling van Antonio Faccilongo gaat over de grootsheid van de geboorte van kinderen zonder de aanwezigheid van hun vader. De Italiaanse fotograaf werkte al een groot aantal jaren aan deze documentaire serie. Zeer waarschijnlijk zonder een vooraf verkregen budget. Want dat is ook zichtbaar in de geschiedenis van World Press dat fotografen steeds meer de kleine zelfstandigen zijn die met een schamel bedrag hun foto bij de krant afleveren. Gelukkig heeft hij kans gezien om in alle vrijheid zijn reportage te maken die nu de beloning krijgt die het verdient, hopelijk ook in harde pecunia! Uit het korte Youtube filmpje blijkt dat hij zijn hart in de serie heeft gelegd en op een heel professionele en gedegen manier zijn documentair project heeft aangepakt, waarschijnlijk naast alle andere haastklussen waarmee journalistieke fotografen dagelijks bezig zijn.
BEELDMAKER Richard Tuschman begon begin jaren negentig te experimenteren met digitale beeldverwerking. Hij ontwikkelde een stijl waaruit zijn interesse voor schilderkunst en fotografie volop blijkt.
Zijn stijl laat zich beschrijven in termen van nostalgie, beschouwend en visueel sterk door tinten, lichtomstandigheden en kleurgebruik.
Zijn beelden [o.a. Kindertijd] tonen niet de echte wereld, wel een wereld die daarop verbluffend veel lijkt. Juist die frictie tussen echt en onecht geeft een spanning aan mij als kijker. De magie van tijd en ruimte in het hier en nu. Of speelt het toch alleen af in de fantasie. In het brein van de fotograaf/kunstenaar en tenslotte ook in die van de kijker. Je vraagt je af wat er gebeurt. Romantiek wordt gecombineerd met een surrealisme dat enigszins benauwd.
Zelf zegt hij in een interview over zijn werk: “Ik ben opgegroeid in de Amerikaanse buitenwijken van het Midwesten in het begin van de jaren zestig. Veel van mijn werk weerspiegelen mijn ervaringen in de tijd van een jong kind, dat probeerde zijn wereld en zijn familierelaties te begrijpen. Voor deze visuele memoires heb ik fotografisch beelden uit mijn kindertijd gemaakt. Op basis van herinneringen en familiekiekjes heb ik replica gemaakt van delen van het interieur en exterieur van mijn ouderlijk huis. Vervolgens heb ik acteurs-modellen geregisseerd en gefotografeerd die op mijn familieleden leken.
De kindertijd is een even emotioneel complexe periode als elke andere levensfase, hoewel we als kinderen niet het vermogen hebben om zo’n breed scala aan gevoelens in een samenhangend perspectief te plaatsen. Het leven kan dan soms bijzonder magisch, soms mysterieus en soms verbijsterend triest zijn. Mijn hoop en mijn doel was om foto’s te maken die zowel de vreugde als de pathos van de kindertijd uitdrukken.”
Er staan prachtige series op zijn website. Ik heb o.a. genoten van de Hopper-serie, de jong-volwassenen en mijn kinderjaren. En ook zijn geconstrueerde stillevens zijn eigenzinnige nieuwe ‘verbeeldingen’. Anderen zullen waarschijnlijk weer andere waarderen. Neem in ieder geval een kijkje op zijn website, maak nader kennis met hem en zijn werk en oordeel zelf!
Soms zijn mensen net te klein voor wat ze willen zijn. In figuurlijke zin heeft het dan te maken met het ego. Het kan verwerpelijke vormen aannemen en dan heeft het al snel een connotatie met egoïstisch. Misschien gaat deze foto wel een beetje over het ego. Nog onschuldig, lijkt me. Pubermeisjes die prima voor de dag willen komen. Voor wie eigenlijk? Voor te kleine jongens die al groot willen zijn, ook in overdrachtelijke zin?
Deze jongen is letterlijk te klein. Was hij maar wat groter dan had hij van een prachtig vergezicht kunnen genieten. Zeer waarschijnlijk had hij zijn blik op de einder van het zeelandschap willen laten rusten. Het onschuldige landschap dat er altijd zal zijn. Ongeacht wat zich daarvoor afspeelt.
Deze foto is geaccepteerd in de categorie Street-Photography van het 4e Chania International Photo Festival dat van 30 juni tot 6 juli 2021 aldaar wordt gehouden.
Venetië is al op slot sinds 23 februari 2020 sinds daar voor het eerst het coronavirus werd geconstateerd. De pruiken en de oude japonnen ten spijt besloot de provincie destijds per direct maatregelen te nemen en het carnaval af te gelasten terwijl in Brabant het feest gewoon -in alle hevigheid- losbarstte. Toeristen zijn er sindsdien nog nauwelijks geweest. Maar als de hele wereld gevaccineerd is zal het er weer als vanouds aan toegaan. Met miljoenen tegelijk zullen weer te vinden zijn in de met water omgeven stad. Mijn ontmoetingen vóór de corona in dit ruim vier minuten durende filmpje. Voor als je wilt kijken.
Deze foto en soortgelijke andere foto’s van de Poolse fotograaf Igor Omulecki kwam ik tegen in het maartnummer van het Duitse Fotomagazine PHOTONEWS [Zeitung für Fotografie]. Is het autonome kunst of vertelt de fotograaf iets over oorzaak en gevolg, heeft het met structuur van materialen te maken of gaat het gewoon over mooie kleurtonen. In ieder geval werd ik getriggerd om er langer naar te kijken en op zoek te gaan naar deze fotograaf. Igor Omulecki [Lodz, 1973] heeft er voor doorgeleerd om als kunstenaar door het leven te kunnen gaan. In 1994 behaalde hij het diploma aan het college voor theater- en filmkunsten, in 2015 een graad in de fotografie en in 2018 nog een mastergraad aan de academie voor de kunst in Szczenin. Ik ben niet echt op de hoogte van het kunstonderwijs in Polen om e.e.a. in te kunnen schatten maar er klinkt in ieder geval gedrevenheid en de wens tot vergroting van deskundigheid in door. Op zijn website zie ik dat hij in de laatste jaren veel seriematig werk maakt met een sterk conceptueel en autonoom karakter. Dat was eind jaren negentig nog net wat anders. Daar zie je vooral foto’s van mensen -vrienden wellicht- op een persoonlijke manier in beeld gebracht.
Over Mikado schrijft hij dat de inspiratie voor deze serie ontstond toen hij zijn zoontje van negen zag spelen en bouwen met houten materialen. Hij heeft vervolgens allerlei objecten -voorkomend in de natuur of in de ’technologische wereld’- gefotografeerd en zijn foto’s als installaties met behulp van de computer opgebouwd. Zijn argumentatie of artistiek statement is …. “We benaderen computertechnologieën met afstand en wantrouwen. Hoewel we ze beschouwen als niet behorend tot de biologische wereld, sluiten we ze uit van de cirkel van de natuur. Dit begrip, waarin we sterk differentiëren tussen technologie en natuur, is gebaseerd op de overtuiging van wederzijds isolement van verschijnselen in onze wereld. We vergeten dat technologie een creatie is van een biologisch mens. Alle uitvindingen zijn geconstrueerd op basis van en lijken op onze zintuigen en mogelijkheden om ze te gebruiken. Op deze manier is technologie een uitbreiding en evolutie van de biologische wereld. Interessant is dat de mens als biochemisch fenomeen de neiging heeft om anorganische verschijnselen te marginaliseren. Alsof het universum alleen leven omvatte. Het is een egocentrisch en beperkt denken. Ik zie een man als een biologische machine.”
Zo dat is nog eens een mooie verklaring voor je werk. Wat ik misschien in eerste instantie zie als een spielerei of een ‘ver-weg-van-de-werkelijkheid- krijgt door dit statement een veel diepere betekenis. Soms heb je het verhaal van de fotograaf nodig om zijn strevingen en uitingen te kunnen begrijpen of er minstens begrip voor te hebben.
Alhoewel de vergelijking kant noch wal raakt doet dit me plotseling wel denken aan de poppen van Hans Bellmer uit de jaren 30-40 van de vorige eeuw.
Bellmer [Katowic, Polen 1902- Parijs, Frankrijk 1975] zei destijds over ‘zijn’ poppen onder andere …..“Het geslacht is geprojecteerd op de oksel, het been natuurlijk op de arm, de voet op de hand, de tenen op de vingers. Zo ontstaat er een eigenaardige mengeling van echt en onecht, van wat mag en niet mag, waardoor het ene bestanddeel aan realiteit wint wat het andere daaraan inboet.” Wat destijds wellicht als ridicuul, minderwaardig of pervers werd gezien bleek voor Bellmer een artistieke uiting om de niet-werkelijkheid, de surrealiteit, weer te geven. Overigens in verschillende kringen werd hij door zijn uitleg er niet minder om verguisd.
Mijn vrouw vroeg me laatst of we nog op dansles zouden gaan. Eens voelde ik me een hele piet als ik de tango met haar danste. Maar al snel werd me duidelijk dat, ondanks mijn soepele tred in het dagelijks leven, dansen niet echt mijn ding was. Althans om het zelf te beoefenen. Ik ben nog van het tijdperk van de Beatles en de Rolling Stones en de wat vreemde heupbewegingen en losjes uit de pols gebaren gingen me dan ook goed af. Maar echt dansen, ho maar, ondanks dat ik haar op een dansavondje heb ontmoet. De vraag over dansles verbaasde me dan ook enigszins, maar gelukkig bleek het een grapje naar aanleiding van een cartoon in de Volkskrant.
de dans, Rotterdam 2014 | foto Peter van Tuijl
Toch overweeg ik nu serieus om me op het vlak van de dans te gaan bewegen. Aanleiding is de aankondiging die ik al een tijdje geleden onder ogen kreeg van Gery ten Broek. Gery is een voortreffelijk portretfotograaf die in deze corona tijd al weer vooruit kijkt. “Voor als we al weer mogen en kunnen”, zegt ze. Zij en Petra Teeuwsen -eveneens fotograaf met specialisatie dans- hebben de handen ineen geslagen en gaan in de zomerperiode een masterclass geven. Nu de vaccinatie stilletjes op gang komt en de lockdown zijn hoogtepunt wel bereikt lijkt te hebben, kijken we allemaal reikhalzend uit naar het contact. Ik had het bijna met hoofdletters geschreven het CONTACT. De realist in me zegt dat knuffelen -anders dan met je eigen geliefde- er voorlopig zeker nog niet inzit, maar samenkomen op mogelijk iets minder dan ‘anderhalvemeter’ ligt wel degelijk in het verschiet. Dus zo’n masterclass is zo gek nog niet. Zeker omdat portret en dans twee disciplines zijn die fotografisch prachtig tot uitdrukking gebracht kunnen worden. Voor de liefhebbers op naar het licht-La Lumière- in Nuth deze zomer!
Deze reactie kreeg ik gisteren van filmmaker en verhalenverteller Theo Uittenbogaard op mijn blogbericht van december 2019. Ik ben er heel blij mee, vooral omdat ik een filmmaker heb ontdekt die reportages heeft gemaakt die zeer de moeite waard zijn om te bekijken. De film over Pieter Derksen is daar er zeker één van!
Theo Uittenbogaard schreef: Nadat ik zijn vertrouwen had gewonnen, filmde ik Pieter voor de KRO-televisie in december 1970. Het was een van mijn eerste opdrachten. Ik bezocht hem nog een keer toen ik in de buurt was, een decennium of twee later. Hij bleek nog steeds in de boerderij van zijn ouders te wonen. In 2013 probeerde ik opnieuw contact met hem op te nemen, omdat dit tv-portret van hem zou worden getoond in een compilatie van mijn werk. Tevergeefs. Hoe droef te vernemen dat hij in december 2019 is overleden.
Een geweldig document over Pieter Derksen op 25-jarige leeftijd. Ik leerde Pieter pas kennen in maart 2014. Gedurende vier jaar maakte ik een fotodocumentaire van Pieter en WillyPeter. Pieter stierf in december 2019. In deze film van Theo Uittenbogaard ontmoet ik Pieter opnieuw. De jonge Pieter was al een heel bijzondere man, zoals Theo in deze film laat zien. Dank en hulde voor de film. Kijk zeker ook via Youtube naar andere bijzondere documentaire films van deze filmmaker.
Ontegenzeglijk is 2020 het vreemdste jaar in de jongste geschiedenis, zeker in mijn geschiedenis. De Watersnoodramp in 1953 zal ongetwijfeld ook een geweldige impact hebben gehad maar in mijn vroege jeugd heb ik daar weinig van meegekregen. Iets anders was wellicht de oliecrisis met zijn autoloze zondag of het jaar waar we te hoop liepen tegen de kruisraketten. Maar het zijn peanuts vergeleken bij dit jaar, althans zo ervaar ik het.
Corona heeft ons land – de wereld – in de greep. Op allerlei fronten. De anderhalvemeter samenleving heeft ons dagelijks leven drastisch veranderd. Grenzen dicht, blijf thuis gekluisterd aan tafel en bed. De overheid maakte soms onnavolgbare rare sprongen net zo vreemd overigens als de virusontkenners of de fake-news aanhangers. De contrasten lijken groter dan ooit. Ons klimaat, bijna naar de knoppen, telt voorlopig niet mee. De economie in het slop, althans een deel ervan. Anderen kunnen hun food niet aangesleept krijgen om de winkels te bevoorraden en de bol-punt-coms en andere onlinediensten bereiken recordomzetten. Er dreigen bedrijven om te vallen en de geldkraan staat voor miljarden open. De voedselbanken zien hun marktaandeel verdubbelen maar we blijven een rijk land of zoals onze MP bij voorkeur zegt ‘een bijzonder gaaf land’. Musea open, musea dicht, mondkapje niet zinvol, toch maar opzetten. Verplicht zelfs. Op scholen is niets aan de hand volgens de deskundigen van het RIVM. Toch maar sluiten onder druk van de publieke opinie. Nu wel weer open met of zonder snotneus. Tijdens de tweede golf zijn de wetenschappers vol twijfel. De kleintjes blijken toch grote verspreiders te kunnen zijn. We klappen voor de zorg, de overheid besluit tot een eenmalige bonus. Dat moet genoeg zijn. Niks structureel, corona is dat ook niet. Denken we en hopen we.
Er is niets teveel gezegd om te spreken van een historisch jaar. En nog, op dit moment als het jaarboek is afgeleverd, raast de pandemie voort. Lijkt zelfs zijn hoogtepunt in de tweede – of is het al de derde – golf te bereiken. Het kan dan ook niet anders dat in dit jaarboek zichtbaar wordt hoe ons dagelijks leven anders was. Maar ik heb het boek niet specifiek daarvoor gemaakt. Ik maak de jaarboeken al een jaar of tien. Deze keer met meer mondkapjes, maar eens gaat dat weer over!
Zoals al vele jaren liet ik mijn jaarboek drukken bij Drukwerknodig. Ook als je niet meteen drukwerk nodig hebt is het de moeite waard om de website te bezoeken, zowel voor fotografen en niet-fotografen. Ik ben sinds een flink aantal jaren aan deze drukker verslingerd geraakt. Kwalitatief uitstekend spul tegen een mooie prijs. Dat geldt voor de boeken maar ook voor fotoposters of visitekaartjes. Gisteren bracht de pakketdienst het bijna 4 kilogram wegende boek. Ik ben er mee in mijn sas.
Dag Peter, Musea en exposities bieden ff geen inspiratie helaas. Geestelijk , ik heb altijd wel honger, en financieel minderbedeelden moeten dan creatief zijn. Boeken kunnen een oplossing zijn. Toen ik nog Zwart/Wit dacht las ik de Engelse Black & White. Die hadden eens een maandelijks item : Building a Classic Photography Library. Weer eens van stal gehaald, het is gestopt in 2013. Maar in deze donkere dagen een goed alternatief voor de donkere kamer.
50 boeken over fotografie, zo te zien en zo te lezen. En dat voor nop! Twee boeken heeft Hans al voor ons uitgezocht Als je eenmaal op deze site bent kun je in het selectie vak een boektitel of auteur typen of gewoon Photography … toegang tot vele boeken.
Nederland heeft er even over gedaan maar in de huidige pandemie met toenemende mutanten zijn mondkapjes ons niet vreemd meer. Ook in beelden zien we dat terug. Vanochtend had ik een zoomsessie met fotografen van de Landelijke Groep Documentaire Fotografie en daar passeerden ook enkele fraaie staaltjes. Van een stilleven tot een typologisch frame met 40 weggeworpen maskers. Zojuist kreeg ik een mail van het Social Documentary Network waarin een prachtig YOUTUBE filmpje werd voorgeschoteld waarin de verschillende fotografische invalshoeken prima getoond worden.
Ik krijg onderstaande melding in mijn mailbox. Ik heb me uit nieuwsgierigheid aangemeld. Een nieuwe fotoclub in Amsterdam. Het hele land kan lid worden, voor niks! Er zijn al bijna 6000 personen lid, binnen een hele korte tijd. De Amsterdam Photo Club is een stichting. Als je wat verder kijkt dan blijkt het feitelijk een ‘meetup-groep’ te zijn, aangestuurd door een clubje fotografen die cursussen/workshops e.d. verzorgen. Ik weet niet of je dit een fotoclub moet noemen. Binnen een minuut ben je lid. Ik denk dat mensen van deze Amsterdam Photo Club misschien eens een avondje naar bijvoorbeeld de Amsterdamse NAFVA (of een andere fotoclub in de buurt van waar je woont) zouden moeten gaan om te ontdekken wat een ‘echte’ fotoclub is. Zelfs nu in coronatijd.
Het kost niks. Kost het niks? Ja, alleen als je niks doet. Makkelijk zat.
Ik vind het maar niks. Kijk eens naar clubs van de Fotobond, bijna in elke plaats in Nederland! Onderstaand in het rood de mailing in mijn mailbox.
DINSDAG basiscursus camera 6 avonden …. bij de Amsterdam Photo Club
dinsdag 26 januari 2021 7:00 PM CETMegan Alter Photography Oudeschans 21 Amsterdam: EUR 320,00
Deze fotografiecursus in Amsterdam leert je hoe je het meeste uit je digitale camera kunt halen door de basisprincipes van fotografie te begrijpen. De missie van deze cursus is niet alleen om theorie te leren, maar om die theorie in praktijk te brengen. Wees m … ONTDEK MEER
8 plaatsen over!4 Members gaan, waaronder: XXXXYYYYZZZZ die heb ik vanwege de privacy maar weggehaald. Van de vier zijn er 2 personen die het organiseren.
Ik moest meteen denken aan een foto van Cartier Bresson. Wonderlijk hoe een geheugen werkt. In mijn hoofd was er een bijna perfecte beeldgelijkenis, maar niets is minder waar blijkt nu.
Wat leert me de foto uit de Volkskrant. We gaan mevrouw Merkel nog geweldig missen. Haar afgelopen 15 jaar kanselierschappen getuigen van een geweldige Powerlady. Plaats haar met haar 1 meter 65 op een voetstuk en haal haar er nimmer van af. Meneer de president van de VS is -met zijn 1 meter 90- een kleine jongen bij haar. Waar een kleine vrouw groot in kan zijn. We kennen allemaal het verhaal van de kleine David die de reus Goliath verslaat. Mister T zit erbij als de kleine jongen die een reprimande krijgt. Zijn gesloten houding, armen voor de borst, en zijn gezichtsuitdrukking spreken boekdelen. Deze week las ik over hem dat hij steevast een golfbal in de mouw van zijn jas heeft verstopt om deze voor de dag te toveren op het moment dat hij de zijne in een waterpartij of bunker heeft doen belanden. Hij speelt graag met ‘hautaine ballen’ en zijn tee – het paaltje waarop de golfbal gelegd wordt – is in plaats van 5,4 cm ruim 8 cm hoog. Hij heeft de grootste. Op een Amerikaanse golfsite lees ik dat hij bekend staat als een speler die de regels niet heel strikt neemt, hij zou bijvoorbeeld lang niet altijd putts uitholen. Sportcommentator Rick Reilly was voor een van zijn boeken caddie van Trump en zette hem als golfer kernachtig neer met de woorden: ‘Als het gaat om bedrog, dan krijgt Trump een 11 op een schaal van 1 tot 10.’
Waarschijnlijk heeft hij al vier jaar gedacht dat een land leiden een spelletje is. Sommige mensen blijven klein; van ‘stuk’ en geest. Merkel te midden van een schare mannen als centrum van het gezag. Zonder dat ze erom bedelt, natuurlijk leiderschap… eerlijk leiderschap. O, ja en de foto van Henri Cartier Bresson van de vrouw die na de oorlog voor een volkstribunaal verschijnt voor het heulen met de onderdrukker vertoont weliswaar een overeenkomst als het gaat om het overwicht van de een op de ander. Maar daarmee houdt de vergelijking dan ook wel snel op. Bij Merkel zie ik gezag, bij de aanklaagster van Cartier Bresson is het woord macht op zijn plaats.
Morgen allemaal een fijne en hopelijk rustige dag bij de inauguratie. Mister T speelt zijn eigen spelletje, hopelijk verder op de golfbaan. Het gaat allang niet meer om de knikkers.
Ik denk niet dat het vandaag ervan komt. Mijn vrouw was ooit heel donker, bijna zwart. Nu is het soms donker blond, een enkele keer wat lichter en soms nog iets donkerder en als ze te lang wacht met de spoeling komt het zeker niet dichter bij rood. Waarom roodharigen zo specifiek in de belangstelling staan weet ik niet maar heel veel zijn vaak gepest. Ook heb ik gelezen dat roodharigen niet grijs worden. Als beide aannames waar zijn, weet ik waarom de eens ‘machtigste’ man van de VS doet zoals hij doet en waarom zijn huidige haarkleur is zoals het is. En dat op 74 jarige leeftijd. Dat zie ik wel aan hem, zowel aan zijn uiterlijk als aan zijn innerlijk. Aftellen geblazen vandaag. Nog 8 dagen en dan is het zover: Kiss-the-new-president-Day. Het gerucht gaat overigens dat De Dochter, je weet wel, de inauguratie van de aanstaande president wel bijwoont. Niet roodharig trouwens.
Ik weet niet of lijstjes maken typisch Nederlands is. Het meest gelezen boek, de meest populaire DJ of het meest in de belangstelling staande TV programma. Of de beste foto van 2020. Een soort van ‘world press’ maar dan voor Jan met de pet. Als je het eens bent met het lijstje van ‘dit of dat’ kun je denken dat je behoort tot de top van beoordelaars op dat specifieke vlak. Maar misschien hoor je bij het grote gemiddelde, de grootste gemene deler of de grijze middenmoot.
Misschien is lijstjes maken wel iets wat je privé moet doen of in petit comité. Samen met je geliefde bijvoorbeeld. Mooi als je beiden tot hetzelfde komt als het lijstje gaat over ‘het beste wat ons in 2020 overkomen is’. Uiteraard staat het je vrij om een ander item voor zo’n lijstje te nemen. Misschien is zo’n privé lijstje wel heel verrijkend voor jou en je directe omgeving. Wie weet, wordt 2021 daarmee wel een topjaar waarin alle goede wensen zomaar dreigen uit te komen.
Wat was mijn beste foto dit jaar ?
Met die vraag stond ik vanmorgen op uit bed. Ondanks corona -of misschien wel juist daardoor- maakte ik in 2020 bij schatting zo’n 25.000 foto’s. Doorgaans ben ik redelijk tevreden met pakweg 10% van wat ik heb gemaakt. Let wel tevreden, ik zeg niet dat het toppers zijn. Dus nog altijd een verzameling van ongeveer 2500 beelden. Welke de beste is …..
Elk jaar maak ik een overzichtsboek, meestal in de eerste helft van het jaar daaropvolgend. Ik ben nu een maand geleden begonnen. Ik heb gemerkt dat ik soms verviel in keuzestress. Die plaat in het boek of toch die over datzelfde onderwerp. Ja maar, die foto is wat strakker van compositie, maar die is mooier van kleur. Die onscherpe foto heeft ook wel wat. En dat fotootje dan, daar zit zoveel in, althans voor mij. Als ik hem aan mijn geliefde of de buurvrouw laat zien, word ik al snel in verwarring gebracht. Ik denk dat de foto die ik het laatst gemaakt heb de beste vind. Of heb ik -helaas- geen beste foto. Moet die nog gemaakt worden.
Gisteren maakte ik mijn laatste foto van dit jaar. Althans dat denk ik nu op de voorlaatste dag van het jaar. Laat ik het uitleggen waarom ik één van die foto’s de beste vind. Maar toch …. de beste? Zelfs van die ene dag vind ik het nog te lastig, zo blijkt.
In het kader van mijn ‘ongoing’ project ‘van A naar W’ toog ik gisteren naar Winterswijk. Een poos geleden heb ik een aantal foto’s gemaakt op de begraafplaats/crematorium in Aalten en het leek me goed om ook een ’tegenhanger’ te maken in Winterswijk, op de algemene begraafplaats. Er is daar een sectie met militairen die tijdens de tweede wereldoorlog zijn omgekomen.
begraafplaats Aalten | 28-11-2020 uit het project van A naar W | foto Peter van Tuijl
Het was guur, koud en druilerig weer, dus dat was mooi meegenomen voor een ‘sfeervol kerkhofbeeld’. Ik heb eerst een paar kilometer door de kou gelopen om in de stemming te komen. De begraafplaats is echt een grote lap grond, omgeven door een paar verschillende woonwijken. Het parkgedeelte is perfect aangelegd -mooi ruim opgezet- en wordt uitstekend onderhouden. Later hoor ik dat er drie fulltime tuinmannen door de gemeente zijn aangesteld. De militaire sectie is relatief klein met 50 doden afkomstig uit landen van het Gemenebest. De meeste zijn vliegeniers die in de omgeving neerkwamen, op weg om het Ruhrgebied te bombarderen.
begraafplaats Winterswijk – militaire sectie – piloot P.C.N. Green overleden op 25-12-1944 op 20-jarige leeftijd | 29-12-2020 uit het project van A naar W | foto Peter van Tuijl
Ik maakte een foto van de voor mij meest opvallende situatie. Bij twee graven lagen nog redelijk verse bloemen en bij één -die van piloot Green- stond zelfs een foto. Ik vervolgde mijn rondje over het grote kerkhof. Totdat ik bij een gangpad kwam waar een ouder echtpaar een graf aan het onderhouden was. Ik liep het pad in en we kwamen al snel aan de praat. Hun zoon was daar begraven, tien jaar geleden. Op 30 december 2010 plotsklap overleden op 33 jarige leeftijd. Vader van een dochtertje van 3 jaar. “Elke week komen we hier”, vertelde vader. “Ik zorg dat de olielamp altijd brandt en er verse bloemen liggen. En ook als we geen nieuwe bloemen hoeven te leggen, gaan we hiernaar toe.” Mijn gedachten gaan naar een foto van twee vrouwen die ik meer dan 40 jaar geleden maakte op het Parijse immense kerkhof Père-Lachaise. Een oude vrouw vertelde me op de dag af hoe lang het geleden was dat haar dochter overleden was. Ze woonde niet ver af van Père-Lachaise en kwam elke dag bij het graf samen met haar andere -doofstomme- dochter. De foto is -denk ik- de meest verdrietige die ik tot nu toe maakte.
Het echtpaar in Winterswijk vierde het leven van hun zoon. Op mijn onhandige opmerking ‘gestorven juist op de voorlaatste dag van het jaar, antwoordde de vader. “Ja, dat is zo, maar komt de dood ooit gelegen. Op zijn verjaardag komen we met vrienden hier. We versieren met vlaggetjes, bloemen en ballonnen en we drinken samen een biertje.” Ik wijs op een hart met in reliëf een gedicht en daaronder een brief van Milou. “Milou was nog maar 3 en leeft in een pleeggezin. Daar is ze heel goed en we hebben veel contact met haar. Regelmatig komt ze bij ons en soms bezoeken we het graf van haar papa.”
Ik lees haar brief van -ik denk april- met haar foto. “Hoi pa een berichtje van Milou. Het heeft even geduurd voor ik weer wat schreef, er is veel ellende in de wereld. Begin maart zijn er heel veel mensen …. het is best ver van ons huis wel 15 km gelukkig heb ik een elektrische fiets gekregen want er rijd geen open baarvervoer naar de school. Groetjes van milou en een dikke knuffel hou van jou”.
Milou, een brief aan haar vader | 29-12-2020 uit de serie van A naar W | foto Peter van Tuijl
Vandaag schrijf ik de blog, tien jaar na dato van het overlijden van een mens die ik eergisteren nog op geen enkele manier kende. Nu al draagt mijn foto zijn geschiedenis. Een veelzeggende geschiedenis voor allen die dichtbij zijn geweest. De knuffel van Milou aan een vader die ze zich nauwelijks herinneren kan, maar waar ze wel van houdt, haar leven lang.
Moeder bezoekt het graf van haar zoon, elke week | 29-12-2020 uit de serie van A naar W | foto Peter van Tuijl
Toeval bestaat niet. Nadat ik het kerkhof wil verlaten loop ik nog een keer langs de militaire sectie. Daar ontmoet ik Wim bij het graf van piloot Green. Hij heeft het graf geadopteerd, vertelt hij. De dag vóór Kerst legt hij altijd bloemen bij het graf en plaatst hij de foto van Green. “Ik was ter plekke toen hij op eerste Kerstdag in 1944 crashte met zijn Hawker Typhoon“, zei Wim me. “Ik was 14 toen”, vertelde Wim. Nu in 2020, brengt de 90-jarige een saluut aan een twintigjarige piloot. Ik ben stil het kerkhof af gegaan, met een hoofd vol gedachten over leven en sterven, over een kind en haar vader, over een jonge man -net puber af- die zijn leven geeft boven Winterswijk. Wat is een beste foto. Ik weet het niet. Het doet er ook niet toe, denk ik.
Wim Simmelink bij het graf van de gesneuvelde piloot P.C.N. Green | foto Peter van Tuijl
Ik wens u graag een mooie jaarwisseling. Ongetwijfeld zal deze anders verlopen als te doen gebruikelijk; zonder vuurwerk en Youp zonder publiek. Maar hopelijk in de warmte met al die u lief zijn. En een gelukkig en gezond 2021.
