Half zeven op, tien voor acht in de auto, klein half uurtje in de file, maar nog net op tijd. En ’s middags tien voor vier weer thuis. Zo zag de zaterdag eruit van de eindpresentatie van de negen fotografen die ik mocht begeleiden in het mentoraat van de afdeling Limburg. En je kunt het geloven of niet, toch voel ik me op zo’n dag een bofkont. Met elkaar kijken wat iedereen van hun zelfgekozen project -waaraan ruim een half jaar aan gewerkt is- ervan gemaakt heeft. Als je houdt van fotografie (en mensen) dan is dat genieten.
Als je een korte impressie van de afsluitingsbijeenkomst wilt zien, kun je hier een klein boekje bekijken. Een klein overzicht omdat er in het najaar in de afdeling Limburg een grote presentatie komt met het complete werk en de toelichting van alle fotografen. Dat belooft een mooie avond te worden!
Dit jaar richt ik mijn stand (195) in op basis van een onderzoek waar ik ruim een jaar mee bezig ben, OP EEN ZEKER MOMENT. De titel geeft een feitelijkheid weer, maar even goed zou het een meer filosofische benadering kunnen zijn. In ons leven kan iedereen wel een of meerdere momenten aanwijzen die eruit springen. Speciale vreugdevolle gebeurtenissen, maar even goed verdrietige momenten met een grote impact op iemands leven. Het ‘zekere moment’ kan zowel in het verleden als in de toekomst liggen. De twee beelden in de foto hierboven trof ik aan in een park in Engeland. Ze stonden er keurig bij, twee gelijkvormige gezichten met een oerboom op de achtergrond. Ze deden me denken aan de toekomst – het moment waarop buitenaardse wezens bij ons een kijkje komend nemen – vandaar mijn bewerking.
Kom je ook een kijkje nemen op deze bijzondere internationale kunstmanifestatie in de SSP hal bij de DRU cultuurfabriek in Ulft?
Ik zie je dan graag in stand nr. 195. Meer dan 200 kunstenaars zijn allemaal in voor een gesprekje over, of naar aanleiding van, hun werk. Dus aandacht voor de de diverse kunstuitingen. Meer info op de site van HUNTENKUNST
Gebruikelijk wordt het FOTOkabinet in oerkroep SCHILLER gevuld met het werk van één deelnemer. Deze keer is er gekozen voor een groepsexpositie waarin de negen deelnemers 1 of 2 werken laten zien. Het thema van de tentoonstelling is Horizon.
FotoKabinet bij Oerkroeg Schiller, Prinsenstraat 4 7121 AG Aalten
Het café is geopend dinsdag en woensdag van 19.00-01.00 uur, donderdag van 16.00-01.00 uur, vrijdag en zaterdag van 14.00-02.00 uur en zondag van 14.00-01.00 uur.
Op 4 mei zijn we collectief stil. Om te denken aan mensen die we verloren hebben, door oorlog en geweld. Dichtbij en veraf. Toen, 80 jaar geleden kwam er een einde aan. Echter het einde is er een die nooit ophoudt. Kun je dan wel stil zijn, echt stil of moet je juist met stemverheffing spreken. Is stil zijn geen geluid maken of is stil zijn een ‘mentaal-stil-zijn’.
Oorlog en geweld is schering en inslag in dit tijdsgewricht en we kijken er nauwelijks nog van op. Behalve die enkele mannen en vrouwen die ik gisteren zag in Den Haag bij het Vredespaleis. Een van hen trof ik later in de boemel naar Doetinchem. De stokken met een wit laken opgerold, het protest was weer voor even gedaan. Volgende week weer, diehards die een lintje verdienen. Zij zijn niet stil, ze schreeuwen het uit. Stop het geweld, stop de moordpartijen. En ze staan niet alleen; diverse NGO’s luiden de noodklok en het hoogste internationaal gerechtshof staat ook achter hen. Bij onze regering is het oorverdovend stil. Er is geen rode lijn voor hen,,,
Kun je wel stil zijn als het leed in de wereld door verschrikkelijke machthebbers -die we (politieke) leiders noemen- dag in dag uit in stand gehouden wordt en vrede en verzoening aan hun laars worden gelapt. De laars waarmee vertrapt werd en opnieuw wordt! Zonder aanziens des persoons, zelfs kinderen vallen ten prooi aan hen.
Deze foto hierboven is van Marc Riboud [1923-2016]. Hij was een van de meest prominente Magnum-fotografen van de naoorlogse periode en de eerste die zijn camera vrijwel uitsluitend op vredestijd richtte in plaats van op oorlog.
In 2000 was ik in Berlijn en getuige van een groot protest tegen de ‘second intifada’ en maakte een kleine serie, Helaas nog steeds, het lijkt wel in het kwadraat…
Bovenstaande foto kwam in mijn mailbox op onze koningsdag (26 april 2025). De koning komt vandaag in Doetinchem, ongeveer 15 km van waar ik woon. Het zal zeker weer heel knus zijn met oudhollandse spelen, oerend harde motor geluiden van Bennie Jolink en ook Hiddink als meest bekende internationale Achterhoeker zal zijn bijdrage leveren. De voorbereidingen zijn nu op zijn hevigst, maar burgemeester Boumans vertelde vanochtend in het vroege journaal dat ze binnen de gemeente er al 280 dagen druk mee zijn. Al voor acht uur in de morgen stonden de eerste oranje-fans al langs de route. Alles is betrekkelijk, zo vlagt onze buurman, die gelijktijdig met de koning jarig is, pas morgen.
Maar terug naar de foto van de Britse fan van het koninklijk huis. Het is één van de geselecteerde foto’s die in mei in Londen te zien zijn. LensCulture organiseert een uitgebreide groepstentoonstelling tijdens Photo London in het Somerset House. Een groepsexpositie die heel divers de ‘nieuwe en hedendaagse fotografie’ in vele vormen belicht. Met 68 bekroonde fotografen uit 24 landen. Mocht je er toevallig zijn, de expo is open voor publiek van 15-18 mei 2025. En als je er niet bij bent, kun je de selectie hier zien.
De betekenis van een foto ?
In het meest recente PF (magazine voor Professionele Fotografie, ook heel geschikt is voor geïnteresseerde fotografen die er niet hun boterham mee hoeven te verdienen) wordt volop aandacht besteed aan STORYTELLING. Volgens hoofdredacteur Ton Hendriks is het narratief, het verhaal of de storytelling het belangrijkste als het gaat over de betekenis van foto’s. Zowel in de documentaire als in de autonome fotografie. Ik heb door deze bril naar de foto’s op de Lensculture-site gekeken. Benieuwd naar jouw verhalen?
Verleden sluitertijd gaat over vier generaties van Ingen, allemaal behept met het fotovirus. Volgens Marc van Ingen is zijn boek een fotobiografie. Het boek begint in 1881 met zijn overgrootvader en eindigt in 1973 wanneer Marc zijn jeugd als afgerond ziet en na het gymnasium diploma behaald te hebben andragologie gaat studeren in Utrecht.
Bijna 100 jaar familiegeschiedenis, overzichtelijk samengebald in een 2,5 cm dik boek. Familiegeschiedenis die niet alleen van belang is voor degenen die tot de familie behoren, maar ook voor anderen die er met veel plezier in kunnen bladeren en lezen.
De geschiedenis van het Rijke Roomse Leven ontrolt zich voor onze ogen zowel in midden Nederland als in het Zuiden. Je maakt kennis met de technische ontwikkelingen, de veranderingen in het onderwijs en de maatschappelijke veranderingen. De kracht van het boek is de rijkdom aan foto’s, veelal uit een goed bewaard familiearchief en de relatief korte tekstfragmenten (altijd slechts een halve pagina) die je letterlijk meenemen in de tijd, de verleden tijd. Helder van opzet. De sluitertijd duidt uiteraard op de ‘druk-op-de-knop’ maar is ook een goede term omdat het boek fragmentarisch is opgezet.
We gaan naar Zandvoort.
Marc van Ingen beschrijft de geschiedenis en neemt ons daarin mee in anekdotes, voorvallen en situaties die het dagelijkse leven overstijgen. Hoe de fotografie zich in die bijna 100 jaar heeft ontwikkeld, komt tot uiting in de vele foto’s; van de deftige portretkaart in albuminedruk tot het ‘langharig tuig’ van de gymnasium eindexamenklas. Het is een boek dat heel makkelijk leest vanwege de eenvoud in opzet, links relevante tekst en op de rechterpagina de foto of illustratie. Steeds één spread met één onderwerp in woord én beeld.
boven: de geheime foto en onder Mien, mijn moeder, nog in vol ornaat met rechts haar zus Marie die reeds was uitgetreden. [1938]
Mij bracht het …
De foto’s in samenhang met de teksten brachten mij bijna als vanzelf terug in mijn ‘jongenstijd’. De Koude Oorlog, die we nu meer als ‘warme oorlog’ zouden kunnen betitelen als we kijken naar de huidige mondiale dreigingen. De communicatie van ‘dagen-geen-nieuws’ tot het meekijken naar de reportage van de rampspoed die zich ter plekke voor onze ogen voltrekt waar ook ter wereld.
Ik had een zeer vrome vader en moeder, goede katholieken mag je zeggen. Met het boek van Marc in de hand beleef ik opnieuw de draaiing van het altaar met 180 graden in beginjaren zestig in de katholieke kerk en de hostie die in de hand werd gedrukt bij het ter communie gaan.
Mijn vader heeft dat lang geweigerd, niet zozeer uit hygiënische overweging. Nee, hij vond het ongepast dat ‘onze lieve heer’ zomaar in de werkhanden van een sigarenmaker werd gedrukt. De kracht van het boek ‘verleden sluitertijd’ is wat mij betreft gelegen in het feit dat Marc met zijn eigen fotobiografie ook mijn geschiedenis herschrijft, en van vele anderen. Hij laat ons, wellicht opnieuw, kijken naar ons eigen verleden, zowel via het woord als het beeld.
Marc, Lid van de fotogroep Interfocus, schrijft me nog het volgende: “De belangrijkste bron van Verleden Sluitertijd was het fotoarchief van mijn vader. Maar soms had ik wél een verhaal en geen eigen foto’s. Beeldbanken van archieven boden dan uitkomst.
Het verhaal van de hongertocht tijdens de Hongerwinter van 1944 moest verteld worden, maar ik had geen eigen foto natuurlijk. Googlend vond ik de iconische foto van Cas Oorthuys, die exact weergeeft wat ook mijn familie overkwam. Wel een met copyright, die ik niet zomaar mocht overnemen. Via het Nederlands Fotomuseum kreeg ik contact met de erven van Oorthuys. Na uitleg waar mijn boek over gaat, kreeg ik toestemming. Bovendien met extra info, want deze foto is onderdeel van de collectie van ‘Het geheugen van Nederland’, maar wordt daar spiegelverkeerd weergegeven. De foto is trouwens niet helemaal scherp. Cas Oorthuys – een van de fotografen van de groep ‘De Verborgen Camera’ maakte hem heimelijk met zijn Rolleiflex, verborgen onder zijn jas. Hij kon zo onmogelijk goed scherpstellen.”
Verleden Sluitertijd is alleen verkrijgbaar via www.boekenbestellen.nl (type in de zoekbalk verleden sluitertijd).
Marc van Ingen (1953) is geboren in Amsterdam, de vierde daar geboren generatie. Hij groeide op in Santpoort (NH) en Melick (L). Hij woont in Beegden (L). Van jongs af aan was hij vertrouwd met zowel fotografie als copywriting door het werk van zijn vader. Na het Bisschoppelijk College in Roermond, studeerde hij andragologie in Utrecht. Hij was vooral werkzaam in zorg voor mensen met een beperking. Als tegenwicht volgde hij de opleidingen beroepsfotografie bij Syntra in Hasselt (B) en Fotokunst aan Kunstacademie Maasmechelen (B). Zijn afstudeerwerk was het werk ‘decomposing love letters’, een uitwerking van eerder gevonden liefdesbrieven van zijn ouders, overigens zonder dat het liefdesleven prijs werd gegeven.
Afgelopen week heb ik weer een mentoraat/coaching afgesloten. In dit geval een afdelingsmentoraat in Brabant Oost waarin elke deelnemer aan een eigen project heeft gewerkt. Het is altijd weer een feestje om te zien waar iedereen gedurende een maand of zeven mee bezig is geweest en wat je te zien krijgt op de afsluitende avond.
Er is een boek (in druk verschenen en digitaal hier te bekijken) verschenen waar elke fotograaf een deel van zijn project toont en op de afsluitende avond waren er grote expositie-afdrukken te bewonderen en videopresentaties. De fotografen mogen trots zijn op hun werk, de inspanningen én de creativiteit en in het verlengde daarvan ben ik ook best wel trots op dit mentoraatsproject. Het was het fijn om mijn bijdrage hieraan te kunnen leveren.
Een van de deelnemers is een fervent liefhebber van alles wat met ronkende motoren te maken heeft. In het mentoraat kwam hij met een enigszins verrassend thema, namelijk het thema ik wil fotograferen ‘wat je niet kunt zien’. Hij maakte het al snel duidelijk met de opmerking dat muggen het wel kunnen zien, maar wij mensen kunnen slechts een bepaald deel van het spectrum van het licht kunne waarnemen en daarbuiten niet. Met een speciale eigen gefrabiceerde camera en het ‘licht’ dat zijn ‘muggencamera’ wel kan zien maakt hij fraaie beelden. Het zijn ook kunstwerkje die de esthetica zeker niet links laten liggen, maar als gepensioneerd fysicus is het hem niet uitsluitend daarom te doen.
Hieronder kun je zijn presentatie van dat mentoraatswerk van Harry Michiels bekijken en deze link verwijst naar de meer technische uitleg over zijn hedendaagse digitale infra-rood fotografie.
Wellicht ben je dit logo nog niet eerder tegengekomen.
Het is het beeldmerk van FotoEventNijmegen. Een stichting die sinds 2024 de fotografie naar de stad brengt. Denk aan FotografenCafé’s, Live- interviews met fotografen en Fotoprojecten. Zij brengen boeiende programma’s, maken spontane ontmoetingen mogelijk en bouwen in samenwerking met velen aan een actief en bruisend fotografennetwerk.
Zo is er aansataande zondag 30 maart 2025 (14.30 – 16.00 uur) een interview waarin Robert Theunissen in gesprek gaat met Rob Hornstra over zijn fotoprojecten in Rusland en zijn lopend project ‘The Europeans’ (Aanmelden via de website).
Fotoclub Nijmegen, Fotobond Gelderland-zuid en Fotobolwerk uit Nijmegen zijn de initiatiefnemers van FotoEventNijmegen. Zij worden daarbij geholpen door een groeiend aantal fotografen uit de regio en subsidieverstrekkers.
Ambitie: ‘FotoEventNijmegen is er voor de vrijetijds- en professioneel fotograaf. Wat zij gemeen hebben is ambitie. Ambitie om zich te ontwikkelen en te groeien als fotograaf.’
Dit jaar is er een bijzonder project gestart: NIJMEGEN, MIJN STAD, MIJN THUIS. Vanaf februari hebben fotografen zich ingeschreven om dit project te gaan verbeelden. Een dertigtal fotografen is nu aan de slag en zij worden daarin gecoached door een aantal professionele professionele fotografen. Het wordt ongetwijfeld een succesvol project voor de deelnemende fotografen maar ook voor iedereen die de fotografie een warm hart toedraagt. Er kan dan ook door een breed publiek uitgekeken worden naar een fraai resultaat in een expositie. Een mooi podium om de band met Nijmegen aan anderen te laten zien. Voor meer informatie zie de website van FotoEventNijmegen.
Natália Evelyn Benčičová (1992) is een jonge fotografe uit Bratislava. Naast fotografie werkt ze ook met mixed media.
Een van haar series ‘WORK in PROGRESS’ doet naar mijn mening recht aan deze tijd. Een tijd van de ‘zelven’. Als ik kijk naar TV of fotobeelden van machtige wereldleiders denk ik opgeblazen Michelin mannetjes te zien. Hun ego druipt er van af en ik stel me soms de vraag hoe die verder bevredigd kan worden. Nog meer land afpakken, Groenland erbij, Gaza verder vernietigen, Oekraïne plat annexeren en ‘so on and so on’. Hoe groot moet je worden om de grootste te zijn?
Terug naar het Work in Progress van fotograaf Natália Evelyn Benčičová. De presentatie is uitgegroeid tot een fenomeen door de mogelijkheden van de digitale media. Er is sprake van een overmaat en het uitvergroten van de idee. Bovendien moet men de publicitaire waarde steeds groter vinden als wat het werkelijk betekent. Daarom ontstaond ook mijn parallelle denken over de zogenaamde ‘grote jongens’. De binnenkant wordt letterlijk onzichtbaar en alles aan de ‘buitenkant’ wordt getransformeerd tot het allerbelangrijkste. Ook hierin herken je bijvoorbeeld de gebruiken in de social media, de influencers, het erbij willen horen, …
Haar serie ‘KUNSTMATIGE TRANEN’ werd in het maartnummer van het Duitse PHOTONEWS gepubliceerd. Natália begon de serie in 2017 met het onderzoek naar het verschil tussen mens en machine. Daarmee is haar werk niet alleen een artistieke uiting, maar kan ook gezien worden als het zoeken naar de fysieke en ‘mentale’ grenzen van machines en mensen. En dat in een tijd waarin AI in opmars is en waar we volop de discussie hebben of dat moeten zien als een zegen of een vloek. Zolang mensen wel denken, zijn het altijd de mensen die het voor het zeggen blijven hebben.
Het maakt mij niet uit als je maar blijft wel denken of weldenkend blijft!
Bij beeldrijmen probeer je in de foto twee elementen met elkaar een specifieke relatie aan te laten gaan. Op de foto hierboven, op zich geen bijzonder beeld van een man die op straat staat, krijgt iets extra’s doordat de fotograaf het glimpje sok ‘verbonden’ heeft met de rode verfvlek op het wegdek. Als je nog wat verder kijkt zie je ook nog een rode veeg linksonder in de foto. Bijna automatisch ga je in gedachten de relatie leggen tussen de rode sok en de rode vlek. Automatisch want feitelijk is er geen enkele reden om op zoek te gaan naar de relatie. Kennelijk verwachten we een bedoeling of idee van de fotograaf en gaan we daarnaar op zoek. Niet alleen is dat zo bij ‘beeldrijm’ foto’s. In deze blog heb ik al weleens eerder aandacht besteed aan combinatiefoto’s. Foto’s die in tweetalen een bepaalde verbinding aangaan. Als daarin de vorm (compositie, kleur, materiaal en dergelijke) een bepalende rol speelt, is er met die twee foto’s ook sprake van beeldrijm.
Als je het helemaal te gek vindt, kun je eens kijken naar het boek met de weinig verrassende naam ‘BEELDRIJM’ van Jedithja de Groot (Galeriehoudster Amsterdam) die jarenlang elke vrijdag twee rijmende foto’s in het Parool publiceerde. Ze rijmde een beeld/foto uit de (hedendaagse) kunst en cultuur wereld met een foto uit de collectie Spaarnestad. Het lijvige boek (meer dan 1000 pagina’s) is te koop voor bijna 50 euro [EAN 9789083301921].
Ze maakte een fotoboek over de kasbah en vanaf 1 april tot 30 april is in de bibliotheek locatie Hengelo Stad (Overijssel) een grote expositie met haar werk te zien.
In het boek zijn foto’s van bewoners en interviews met hen gebundeld. Het boek is te bestellen via een mailtje aan Marianne: marianne.assink@gmail.com.
Kasbah, wooncomplex op palen In deze expositie staat de Hengelose ‘Kasbah’ centraal, een opvallend wooncomplex van paalwoningen met 184 huurwoningen op betonnen kolommen gelegen in Groot Driene.
De Kasbah werd in 1973 ontworpen door de Amsterdamse architect Piet Blom, die later ook de bekende kubuswoningen in Rotterdam ontwierp. Bij het ontwerp is Piet Blom uitgegaan van zijn studie “Wonen als stedelijk dak” (1965), waarin hij zocht naar een ideale stedelijke woon- en werkomgeving waarin sociale contacten bevorderd werden. Het bijzondere complex in Groot Driene is destijds door gemeente Hengelo gesubsidieerd in het kader van experimentele woningbouw en staat op de gemeentelijke monumentenlijst.
Adres Beursstraat 34, Hengelo (Ov). Opneingstijden: ma t/m do 9.00 – 20.00, vr 9.00 – 18.00 en za 9.00 – 17.00 uur
Gertjan Vlot stuurde me enkele weken geleden een mailtje met een verwijzing naar een nieuw fotoboek van zijn hand. Gertjan is een gedreven fotograaf die regelmatig documentaire boeken in eigen beheer maakt. In die mail schreef hij mij met veel enthousiasme over het boek Dahlia van Vera van Dam. Deze blog is het resultaat van mijn vraag aan hem… zou je daarover een blog willen schrijven. Met dank aan Gertjan Vlot!
Wie van fotoboeken houdt, moet keuzes maken. Een liefde die zich niet makkelijk laat begrenzen. Soms maken boekbesprekingen iets los waar je geen weerstand aan kunt bieden en is aanschaf van het begeerde de enige oplossing.
Enige tijd geleden bezocht ik het Foam. Na een onderdompeling in het werk van Koos Breukel, Saul Leiter en Sakir Khader bladerde ik nog licht afwezig door het aanbod in de bookshop. Tot ik op een fotocahier stuitte van de mij onbekende fotograaf Vera van Dam getiteld: Dahlia. Een uitgave die zonder inleidende tekst een reeks kleurenfoto’s presenteert waarvan niet meteen duidelijk wordt wat de bedoeling is. De meeste foto’s tonen fragmenten van verschillende auto-interieurs. Delen die niet direct herkenbaar zijn, die door zomers zonlicht worden beschenen en contrasteren met donkere schaduwpartijen. Uit de beelden spreekt een bijzondere aandacht voor het tijdloze materiaal van de bekleding, voor de textuur en de glans. Je moet soms wat langer kijken om te begrijpen wat je ziet. Dat geldt ook voor de jonge vrouwen die in die auto’s in beeld zijn gebracht. Ook zij zijn slechts gedeeltelijk zichtbaar in dezelfde schaduwrijke context. Ook in de details van de vrouwelijke lichaamsvormen gaat de aandacht, naar de oppervlakte, naar de kleding en naar de huid. Doordat de vrouwen op dezelfde manier als het interieur in beeld zijn gebracht, maken ze er op een natuurlijke wijze deel van uit en gaan ze er als vanzelf in op.
In een korte toelichting achterin het boek schrijft Vera van Dam dat ze met dit fotoproject over auto’s en vrouwen een statement wil maken op een terrein dat door mannen vaak als hun domein wordt gezien. Ze realiseerde zich, dat in de beeldvorming rond auto’s en vrouwen, op het gebied van intimiteit en anonimiteit, auto’s net zo individueel en universeel zijn als het vrouwelijk lichaam. “Skin and metal – covering frames to protect our insides from the outside.”
In de bookshop van Foam besloot ik af te zien van de aanschaf van fotoboeken over de exposerende fotografen en kocht een Dahlia, een verrassend en fraai vormgegeven statement.
In deze tijd van dreiging op nogal wat plaatsen en gebieden kan deze uitspraak al snel als misplaatst worden gezien. Toch, op de keper beschouwd is het uitsluitend het ‘gebod’ waarop een militair zijn gereedschap moet tonen. Vaak wordt daarom gevraagd door een hoger in rang geplaatste bij officiële en belangrijke of belangwekkende gebeurtenissen.
In de fotografie kun je je werk op heel veel verschillende manieren presenteren, van het kleine schoenendoosafdrukje tot aan de museumprint op dibond van meer dan een meter breed. In heel veel van je werk maak je je niet eens druk om de presentatievorm. Vaak dient het slechts één doel. Een herinnering voor jezelf, een studie die je nog verder uit wilt werken, probeersels waarvan de meeste in de prullenbak verdwijnen. Maar uiteindelijk wil je dat ene beeld of die serie aan een groter publiek tonen. Is het een toevallige passant die je website bezoekt of is het een gezelschap van fotovrienden die op een clubavond naar elkaars foto’s kijken of misschien is het wel die belangrijke uitnodiging dat je foto uitverkoren is om in een fotogalerie te tonen. Presentatievorm speelt dan wel degelijk een rol, nog sterker de vorm waarin je je werk presenteert versterkt (of verzwakt juist) de inhoud van je werk. Een mooi voorbeeld hiervan kwam ik per toeval tegen toen ik op zoek was naar het werk van Paul Bogaers (o.a. fotocombinaties). Al zoekende kwam ik op een video van kunstenaar Paul Bogaert terecht waarin hij zijn kunstwerken besprak. Kunstwerken die een ander mens tot prullaria zou betitelen of als dingen die je snel met de kliko het huis uit zou moeten doen. Niet Paul Bogaert, zijn stelling is dat voorwerpen een nieuwe – andere – betekenis kunnen krijgen door de manier waarop ze gepresenteerd worden. En volgens mij zijn er parallellen met foto’s te trekken. De foto in je plakboek 10×15 cm groot en diezelfde foto 40 x 60 in een mooie donker houten lijst in de galerie of dat beeld in het boek op perkamentachtig geschept papier. Kijk en luister even naar deze korte video.
Wie iets met fotografie heeft kent bijna zeker Diane Arbus en misschien ook Francesca Woodman wel. Arbus was al wereldberoemd tijdens haar leven en Woodman werd dat al snel na haar dood door haar bijzondere -kwantitatief beperkte- oeuvre.
Voor de Nederlandse fotograaf Rebekka Engelhard zal dat niet gelden. Nadat ze in 1994 cum laude was afgestudeerd aan de KABK in Den Haag werkte ze nog slechts 5 jaar voordat ze op 30-jarige leeftijd overleed. Op deze 8 maart -internationale vrouwendag – wil ik haar graag een plaats geven.
In 2000 fotografeerde ik een kunstenares. Haar toenmalige vriend gaf me als presentje een boek over een jonge fotografe. Hij had meegewerkt aan het boek. Toen maakte ik kennis van ommuurde dromen, een verborgen wereld opende zich. Rebekka had als afstudeerproject al gewerkt aan een serie over vrouwengevangenissen in Tsjechië. Mede door toedoen van haar stagebegeleider – de gerenommeerde fotograaf Gerard Wessel – was ze niet gestopt met die foto’s. Ze reisde de halve wereld af. In de VS, Rusland, Nederland, Engeland en Senegal fotografeerde ze in de meest gevreesde vrouwengevangenissen. De met toestemming geplande bezoeken aan twee Braziliaanse gevangenissen kon ze vanwege haar ziekte niet meer fotograferen.
Het boek OMMUURDE DROMEN [Nederlands Paperback 9789080499416] verscheen in juli 1999 en Rebekka overleed in mei van dat jaar. Haar werk is opgenomen in de beeldbank van het Maria Austria Instituut en bevat bijna 2500 foto’s. Het is niet gemakkelijk zoeken in deze beeldbank naar de gevangenisfoto’s en als je op internet zoekt komen er ook maar enkele naar voren. Een reden temeer om van dit prachtige sociaal documentair project kennis te nemen via een tweedehands exemplaar.
Want haar werk verdient het om gezien te worden. Onbekend werk, maar bemin het als je interesse hebt in de Nederlandse documentaire fotografie in de jaren negentig.
foto van de achterkant van mijn boek OMMUURDE DROMEN van Rebekka Engelhard [1968-1999]. In haar foto’s laat Rebekka Engelhard zien dat het steeds om vrouwen gaat die er naar streven in hun leven in de gevangenis zo dragelijk mogelijk te maken.
Vandaag, maar ook al een paar dagen eerder waan ik me in hartje lente. Misschien voelt daarom de titel van de expositie van Bettina Hogeweg nog wat onwennig. Maar voor je het weet zitten we volgende week al weer dicht bij het vriespunt en is er echt nog sprake van nawinter.
flyer expositie | beeld Bettina Hogeweg 2024
te zien vanaf vrijdag 28 februari tot donderdag 24 april 2025 in het FOTOkabinet in oerkroeg Schiller
Bettina zegt: ” Nawinter is een deel van de winter, wanneer de koudste periode voorbij is en men weer uitkijkt naar het voorjaar. De meeste vrieskou is geweest en er begint weer hoop te gloren. Er verschijnen al vroege tekenen van het voorjaar en de dagen worden lichter. Toch zijn er nog steeds winterse dagen. Een periode van transitie. Als je van de winterse sfeer houdt kun je nog heel even dat warme gevoel vasthouden, maar er zijn ook al mooie dagen met een voorzichtig zonnetje, zodat de liefhebbers van het voorjaar een voorproefje krijgen.“
In deze serie heeft ze deze nawinter periode verbeeld. Het stemmige, soms donkere van de winter die zijn eigen schoonheid heeft. En de lichtpuntjes, de hoopvolle opmaat naar het voorjaar waarin de natuur weer ontwaakt. Twee seizoenen die je ook als metafoor voor het leven kunt beschouwen, menigeen kent wel donkere dagen waarop je verlangt naar de tijd dat het weer lichter zal worden.
FotoKabinetOerkroeg Schiller, Prinsenstraat 4, 7121 AG Aalten
Openingstijden: di en wo 19:00 tot 01:00, do 16:00 tot 01:00, vrij-za-zo 14:00 tot 01:00
