Afschuwelijk knap en gedurfd

# 29 LIU SUSIRAJA

Ik heb wel getwijfeld om deze blog te maken. De fotografie van deze fotograaf vind ik heftig en schokkend. Ik kan me zelfs voorstellen dat het afkeer oproept en dat men vindt dat ik de blog niet had moeten plaatsen. Waarom ik het toch doe? De fotografie van deze fotograaf vind ik liefdevol, zonder gene, oprecht, veelzeggend en heel kwetsbaar en krachtig tegelijkertijd. Ze stelt expliciet de vraag ‘hoe kijk ik’ -‘en ook jij’- naar de wereld. Naar mensen die er anders uitzien, die geen doorsnee gezicht of lijf hebben. In een tijd waarin woorden getoetst worden aan inclusief taalgebruik geldt zoiets dergelijks ook voor beeld. Een poos geleden las ik in een artikel waarin Vivianne Sassen aan het woord was dat ze nu best wel vraagtekens zette bij de donkere Afrikaanse mensen die zij in 2005 liet acteren in haar modebeelden.

Iiu Susiraja’s “Woman” (2010), een van de krachtige werken die zich richten op hedendaagse problemen met het lichaamsbeeld, obsessies en taboes in een show in MoMA | © Iiu Susiraja, Makasiini Contemporary en Nino Mier Gallery

Liu Susiraja [1975] schaamt zich niet voor haar lichaam noch voor haar naaktheid in haar foto’s. Het lijkt of ze zich niet wil verontschuldigen voor de hedendaagse voorwaarden en normen waaraan het lichaam moet voldoen. Ze lijkt met haar foto’s anderen te willen beschermen, een hart onder de riem te willen steken. Zoiets van ‘je mag er zijn’, kijk maar naar mij. Ze is geen clown maar de verschijning die ze kiest in haar foto’s maakt de boodschap lichter, de humor die ze hanteert maakt dat wij durven te kijken… Het is niet zo dat de foto’s de eigenliefde propageren, de verwijzingen daarnaar zijn m.i. bedoeld om geldende criteria over lichamelijkheid aan de orde te stellen. Daarmee is de lijn waarop ze zich begeeft smal; de komedie in haar beelden zorgt dat ze er niet overheen gaat. Durf er naar te kijken en na een tijdje gaat de boodschap het winnen van het ongemakkelijke van het beeld. De provocatie is een ode aan het zijn van de mens. Ook voor de minder robuuste personen, ja zelfs magere mensen -feitelijk iedereen- kan zichzelf op een bepaalde manier spiegelen in haar foto’s en video’s. In de video’s van pakweg een kleine twee minuten worden verschillende ‘gedragingen, wensen en strevingen letterlijk (soms echt letterlijk) blootgelegd. Daarmee wordt haar werk één grote reeks van hedendaagse problemen en opvattingen over taboes. Taboes van schoonheid, eten, consumptie, sex, lichamelijkheid, (zelf)haat en obsessies. Het kan niet anders dat ze met haar werk de schaamte voorbij is en dat ze aan de beschouwer vraagt na te denken over haar of zijn wensen, strevingen, ideeën en gedragingen m.b.t. die taboes.

Typerend is dat haar portretten, haar gezichtsuitdrukking niets prijs lijkt te geven. Het zijn zogenaamde ‘deadpan’ gezichten, uitdrukkingsloos. Daarmee schept ze ook wat ruimte om meer afstand te kunnen nemen van haar persoonlijke. het past in het theater en het spel van rollen dat niet zozeer verwijst naar dat ene individu maar naar anderen.

De attributen kunnen in portretfotografie een rol spelen als het gaat om de betekenis van het beeld. Ook hier is dat het geval. Maar het gaat verder door de huiselijke rekwisieten die ze gebruikt. Bovendien maakt ze haar foto’s in een huiselijke omgeving, haar eigen huis of die van haar ouders. Dat alles geeft een zekere laag van echtheid. Die echtheid naast het theatrale maakt dat ik het ongemakkelijke van de beelden voor lief neem. Nog sterker dat ik haar wel een heldin vind dat ze met deze zeer persoonlijke beelden wil vertellen wat voor heel veel mensen herkenbaar is, en dat geldt zeker niet alleen voor de forse mensen. Acceptatie, inclusiviteit en het anders zijn, worden op een andere -niet zo’n gebruikelijke manier- verbeeld.

Sommige foto’s en video’s bekijk ik nog steeds met een gevoel van afkeer, maar het zet mij wel aan het denken, wellicht geldt dat ook voor jou.

Kijk zeker op haar website naar het fotowerk én de korte video’s.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.