BLOG VAN PETER VAN TUIJL

Verleden sluitertijd gaat over vier generaties van Ingen, allemaal behept met het fotovirus. Volgens Marc van Ingen is zijn boek een fotobiografie. Het boek begint in 1881 met zijn overgrootvader en eindigt in 1973 wanneer Marc zijn jeugd als afgerond ziet en na het gymansium diploma behaald te hebben andragologie gaat studeren in Utrecht.

Bijna 100 jaar familiegeschiedenis, overzichtelijk samengebald in 2,5 cm dik boek. Familiegeschiedenis die niet alleen van belang is voor degenen die tot de familie behoren, maar ook anderen er met veel plezier in kunnen bladeren en lezen.

De geschiedenis van het Rijke Roomse Leven ontrolt zich voor onze ogen zowel in midden Nederland als in het Zuiden. Je maakt kennis met de technische ontwikkelingen, de veranderingen in het onderwijs en de maatschappelijke veranderingen. De kracht van het boek is de rijkdom aan foto’s, veelal uit een goed bewaard familiearchief en de relatief korte tekstfragmenten (altijd slechts een halve pagina) die je letterlijk meenemen in de tijd, de verleden tijd. Helder van opzet. De sluitertijd duidt uiteraard op de ‘druk-op-de-knop’ maar is ook een goede term omdat het boek fragmentarisch is opgezet.

Marc van Ingen beschrijft de geschiedenis en neemt ons daarin mee in anekdotes, voorvallen en situaties die het dagelijkse leven overstijgen. Hoe de fotografie zich in die bijna 100 jaar heeft ontwikkeld, komt tot uiting in de vele foto’s; van de deftige portretkaart in albuminedruk tot het ‘langharig tuig’ van de gymnasium eindexamenklas. Het is een boek dat heel makkelijk leest vanwege de eenvoud in opzet, links relevante tekst en op de rechterpagina de foto of illustratie. Steeds één spread met één ondewerp in woord én beeld.

Mij bracht het …

De foto’s in samenhang met de teksten brachten mij bijna als vanzelf terug in mijn ‘jongenstijd’. De Koude Oorlog, die we nu meer als warme oorlog zouden kunnen betitelen als we zien kijken naar de huidige dreiging. De communicatie van ‘dagen-geen-nieuws’ tot het meekijken naar de reportage van de rampspoed die zich ter plekke voor onze ogen voltrekt waar ook ter wereld.

Ik had een zeer vrome vader en moeder, goede katholieken mag je zeggen. Met het boek van Marc in de hand beleef ik opnieuw de draaiing van het altaar met 180 graden in beginjaren zestig in de katholieke kerk en de hostie die in de hand werd gedrukt bij het ter communie gaan.

Mijn vader heeft dat lang geweigerd, niet zozeer uit hygiënische overweging. Nee, hij vond het ongepast dat ‘onze lieve heer’ zomaar in de werkhanden van een sigarenmaker werd gedrukt. De kracht van het boek ‘verleden sluitertijd’ is wat mij betreft gelegen in het feit dat Marc met zijn eigen fotobiografie ook mijn geschiedenis herschrijft, en van vele anderen. Hij laat ons, wellicht opnieuw, kijken naar ons eigen verleden, zowel via het woord als het beeld.

Marc, Lid van de fotogroep Interfocus, schrijft me nog het volgende: “De belangrijkste bron van Verleden Sluitertijd was het fotoarchief van mijn vader. Maar soms had ik wél een verhaal en geen eigen foto’s. Beeldbanken van archieven boden  dan uitkomst.

Het verhaal van de hongertocht tijdens de Hongerwinter van 1944 moest verteld worden, maar ik had geen eigen foto natuurlijk. Googlend vond ik de iconische foto van Cas Oorthuys, die exact weergeeft wat ook mijn familie overkwam. Wel een met copyright, die ik niet zomaar mocht overnemen. Via het Nederlands Fotomuseum kreeg ik contact  met de erven van Oorthuys. Na uitleg waar mijn boek over gaat, kreeg ik toestemming. Bovendien met extra info, want deze foto is onderdeel van de collectie van ‘Het geheugen van Nederland’, maar wordt daar spiegelverkeerd weergegeven. De foto is trouwens niet helemaal scherp. Cas Oorthuys – een van de fotografen van de groep ‘De Verborgen Camera’ maakte hem heimelijk  met zijn Rolleiflex, verborgen onder zijn jas. Hij kon zo onmogelijk goed scherpstellen.”

Verleden Sluitertijd is alleen verkrijgbaar via www.boekenbestellen.nl (type in de zoekbalk verleden sluitertijd).

Marc van Ingen (1953) is geboren in Amsterdam, de vierde daar geboren generatie. Hij groeide op in Santpoort (NH) en Melick (L). Hij woont in Beegden (L). Van jongs af aan was hij vertrouwd met zowel fotografie als copywriting door het werk van zijn vader. Na het Bisschoppelijk College in Roermond, studeerde hij andragologie in Utrecht. Hij was vooral werkzaam in zorg voor mensen met een beperking. Als tegenwicht volgde hij de opleidingen beroepsfotografie bij Syntra in Hasselt (B) en Fotokunst aan Kunstacademie Maasmechelen (B). Zijn afstudeerwerk was het werk ‘decomposing love letters’, een uitwerking van eerder gevonden liefdesbrieven van zijn ouders, overigens zonder dat het liefdesleven prijs werd gegeven.

Wellicht ben je dit logo nog niet eerder tegengekomen.

Het is het beeldmerk van FotoEventNijmegen. Een stichting die sinds 2024 de fotografie naar de stad brengt. Denk aan FotografenCafé’s, Live- interviews met fotografen en Fotoprojecten. Zij brengen boeiende programma’s, maken spontane ontmoetingen mogelijk en bouwen in samenwerking met velen aan een actief en bruisend fotografennetwerk.

Zo is er aansataande zondag 30 maart 2025 (14.30 – 16.00 uur) een interview waarin Robert Theunissen in gesprek gaat met Rob Hornstra over zijn fotoprojecten in Rusland en zijn lopend project ‘The Europeans’ (Aanmelden via de website).

Fotoclub Nijmegen, Fotobond Gelderland-zuid en Fotobolwerk uit Nijmegen zijn de initiatiefnemers van FotoEventNijmegen. Zij worden daarbij geholpen door een groeiend aantal fotografen uit de regio en subsidieverstrekkers.

Ambitie: ‘FotoEventNijmegen is er voor de vrijetijds- en professioneel fotograaf. Wat zij gemeen hebben is ambitie. Ambitie om zich te ontwikkelen en te groeien als fotograaf.’

Dit jaar is er een bijzonder project gestart: NIJMEGEN, MIJN STAD, MIJN THUIS. Vanaf februari hebben fotografen zich ingeschreven om dit project te gaan verbeelden. Een dertigtal fotografen is nu aan de slag en zij worden daarin gecoached door een aantal professionele professionele fotografen. Het wordt ongetwijfeld een succesvol project voor de deelnemende fotografen maar ook voor iedereen die de fotografie een warm hart toedraagt. Er kan dan ook door een breed publiek uitgekeken worden naar een fraai resultaat in een expositie. Een mooi podium om de band met Nijmegen aan anderen te laten zien. Voor meer informatie zie de website van FotoEventNijmegen.

Natália Evelyn Benčičová (1992) is een jonge fotografe uit Bratislava. Naast fotografie werkt ze ook met mixed media.

Een van haar series ‘WORK in PROGRESS’ doet naar mijn mening recht aan deze tijd. Een tijd van de ‘zelven’. Als ik kijk naar TV of fotobeelden van machtige wereldleiders denk ik opgeblazen Michelin mannetjes te zien. Hun ego druipt er van af en ik stel me soms de vraag hoe die verder bevredigd kan worden. Nog meer land afpakken, Groenland erbij, Gaza verder vernietigen, Oekraïne plat annexeren en ‘so on and so on’. Hoe groot moet je worden om de grootste te zijn?

Terug naar het Work in Progress van fotograaf Natália Evelyn Benčičová. De presentatie is uitgegroeid tot een fenomeen door de mogelijkheden van de digitale media. Er is sprake van een overmaat en het uitvergroten van de idee. Bovendien moet men de publicitaire waarde steeds groter vinden als wat het werkelijk betekent. Daarom ontstaond ook mijn parallelle denken over de zogenaamde ‘grote jongens’.  De binnenkant wordt letterlijk onzichtbaar en alles aan de ‘buitenkant’ wordt getransformeerd tot het allerbelangrijkste. Ook hierin herken je bijvoorbeeld de gebruiken in de social media, de influencers, het erbij willen horen, …

Haar serie ‘KUNSTMATIGE TRANEN’ werd in het maartnummer van het Duitse PHOTONEWS gepubliceerd. Natália begon de serie in 2017 met het onderzoek naar het verschil tussen mens en machine. Daarmee is haar werk niet alleen een artistieke uiting, maar kan ook gezien worden als het zoeken naar de fysieke en ‘mentale’ grenzen van machines en mensen. En dat in een tijd waarin AI in opmars is en waar we volop de discussie hebben of dat moeten zien als een zegen of een vloek. Zolang mensen wel denken, zijn het altijd de mensen die het voor het zeggen blijven hebben.

Het maakt mij niet uit als je maar blijft wel denken of weldenkend blijft!

Bij beeldrijmen probeer je in de foto twee elementen met elkaar een specifieke relatie aan te laten gaan. Op de foto hierboven, op zich geen bijzonder beeld van een man die op straat staat, krijgt iets extra’s doordat de fotograaf het glimpje sok ‘verbonden’ heeft met de rode verfvlek op het wegdek. Als je nog wat verder kijkt zie je ook nog een rode veeg linksonder in de foto. Bijna automatisch ga je in gedachten de relatie leggen tussen de rode sok en de rode vlek. Automatisch want feitelijk is er geen enkele reden om op zoek te gaan naar de relatie. Kennelijk verwachten we een bedoeling of idee van de fotograaf en gaan we daarnaar op zoek. Niet alleen is dat zo bij ‘beeldrijm’ foto’s. In deze blog heb ik al weleens eerder aandacht besteed aan combinatiefoto’s. Foto’s die in tweetalen een bepaalde verbinding aangaan. Als daarin de vorm (compositie, kleur, materiaal en dergelijke) een bepalende rol speelt, is er met die twee foto’s ook sprake van beeldrijm.

Genoeg gepraat, neem eens een kijkje bij fotograaf Eric Kogan voor verschillende vondsten van zijn beeldrijmfoto’s.

Uit.e het boek BEELDRIJM van © Jedithja de Groot | © uitgever Komma

Als je het helemaal te gek vindt, kun je eens kijken naar het boek met de weinig verrassende naam ‘BEELDRIJM’ van Jedithja de Groot (Galeriehoudster Amsterdam) die jarenlang elke vrijdag twee rijmende foto’s in het Parool publiceerde. Ze rijmde een beeld/foto uit de (hedendaagse) kunst en cultuur wereld met een foto uit de collectie Spaarnestad. Het lijvige boek (meer dan 1000 pagina’s) is te koop voor bijna 50 euro [EAN 9789083301921].

Fotografe Marianne Assink maakt diverse bijzondere fotodocumentaires, waaronder de expositie: ‘De magie van de Kasbah’.

Ze maakte een fotoboek over de kasbah en vanaf 1 april tot 30 april is in de bibliotheek locatie Hengelo Stad (Overijssel) een grote expositie met haar werk te zien.

In het boek zijn foto’s van bewoners en interviews met hen gebundeld. Het boek is te bestellen via een mailtje aan Marianne: marianne.assink@gmail.com.

Kasbah, wooncomplex op palen
In deze expositie staat de Hengelose ‘Kasbah’ centraal, een opvallend wooncomplex van paalwoningen met 184 huurwoningen op betonnen kolommen gelegen in Groot Driene.

De Kasbah werd in 1973 ontworpen door de Amsterdamse architect Piet Blom, die later ook de bekende kubuswoningen in Rotterdam ontwierp. Bij het ontwerp is Piet Blom uitgegaan van zijn studie “Wonen als stedelijk dak” (1965), waarin hij zocht naar een ideale stedelijke woon- en werkomgeving waarin sociale contacten bevorderd werden. Het bijzondere complex in Groot Driene is destijds door gemeente Hengelo gesubsidieerd in het kader van experimentele woningbouw en staat op de gemeentelijke monumentenlijst.

Adres Beursstraat 34, Hengelo (Ov). Opneingstijden: ma t/m do 9.00 – 20.00, vr 9.00 – 18.00 en za 9.00 – 17.00 uur

In deze tijd van dreiging op nogal wat plaatsen en gebieden kan deze uitspraak al snel als misplaatst worden gezien. Toch, op de keper beschouwd is het uitsluitend het ‘gebod’ waarop een militair zijn gereedschap moet tonen. Vaak wordt daarom gevraagd door een hoger in rang geplaatste bij officiële en belangrijke of belangwekkende gebeurtenissen.

In de fotografie kun je je werk op heel veel verschillende manieren presenteren, van het kleine schoenendoosafdrukje tot aan de museumprint op dibond van meer dan een meter breed. In heel veel van je werk maak je je niet eens druk om de presentatievorm. Vaak dient het slechts één doel. Een herinnering voor jezelf, een studie die je nog verder uit wilt werken, probeersels waarvan de meeste in de prullenbak verdwijnen. Maar uiteindelijk wil je dat ene beeld of die serie aan een groter publiek tonen. Is het een toevallige passant die je website bezoekt of is het een gezelschap van fotovrienden die op een clubavond naar elkaars foto’s kijken of misschien is het wel die belangrijke uitnodiging dat je foto uitverkoren is om in een fotogalerie te tonen. Presentatievorm speelt dan wel degelijk een rol, nog sterker de vorm waarin je je werk presenteert versterkt (of verzwakt juist) de inhoud van je werk. Een mooi voorbeeld hiervan kwam ik per toeval tegen toen ik op zoek was naar het werk van Paul Bogaers (o.a. fotocombinaties). Al zoekende kwam ik op een video van kunstenaar Paul Bogaert terecht waarin hij zijn kunstwerken besprak. Kunstwerken die een ander mens tot prullaria zou betitelen of als dingen die je snel met de kliko het huis uit zou moeten doen. Niet Paul Bogaert, zijn stelling is dat voorwerpen een nieuwe – andere – betekenis kunnen krijgen door de manier waarop ze gepresenteerd worden. En volgens mij zijn er parallellen met foto’s te trekken. De foto in je plakboek 10×15 cm groot en diezelfde foto 40 x 60 in een mooie donker houten lijst in de galerie of dat beeld in het boek op perkamentachtig geschept papier. Kijk en luister even naar deze korte video.

Wie iets met fotografie heeft kent bijna zeker Diane Arbus en misschien ook Francesca Woodman wel. Arbus was al wereldberoemd tijdens haar leven en Woodman werd dat al snel na haar dood door haar bijzondere -kwantitatief beperkte- oeuvre.

Voor de Nederlandse fotograaf Rebekka Engelhard zal dat niet gelden. Nadat ze in 1994 cum laude was afgestudeerd aan de KABK in Den Haag werkte ze nog slechts 5 jaar voordat ze op 30-jarige leeftijd overleed. Op deze 8 maart -internationale vrouwendag – wil ik haar graag een plaats geven.

In 2000 fotografeerde ik een kunstenares. Haar toenmalige vriend gaf me als presentje een boek over een jonge fotografe. Hij had meegewerkt aan het boek. Toen maakte ik kennis van ommuurde dromen, een verborgen wereld opende zich. Rebekka had als afstudeerproject al gewerkt aan een serie over vrouwengevangenissen in Tsjechië. Mede door toedoen van haar stagebegeleider – de gerenommeerde fotograaf Gerard Wessel – was ze niet gestopt met die foto’s. Ze reisde de halve wereld af. In de VS, Rusland, Nederland, Engeland en Senegal fotografeerde ze in de meest gevreesde vrouwengevangenissen. De met toestemming geplande bezoeken aan twee Braziliaanse gevangenissen kon ze vanwege haar ziekte niet meer fotograferen.

Het boek OMMUURDE DROMEN [Nederlands Paperback 9789080499416] verscheen in juli 1999 en Rebekka overleed in mei van dat jaar. Haar werk is opgenomen in de beeldbank van het Maria Austria Instituut en bevat bijna 2500 foto’s. Het is niet gemakkelijk zoeken in deze beeldbank naar de gevangenisfoto’s en als je op internet zoekt komen er ook maar enkele naar voren. Een reden temeer om van dit prachtige sociaal documentair project kennis te nemen via een tweedehands exemplaar.

Want haar werk verdient het om gezien te worden. Onbekend werk, maar bemin het als je interesse hebt in de Nederlandse documentaire fotografie in de jaren negentig.

---

Vandaag, maar ook al een paar dagen eerder waan ik me in hartje lente. Misschien voelt daarom de titel van de expositie van Bettina Hogeweg nog wat onwennig. Maar voor je het weet zitten we volgende week al weer dicht bij het vriespunt en is er echt nog sprake van nawinter.

te zien vanaf vrijdag 28 februari tot donderdag 24 april 2025 in het FOTOkabinet in oerkroeg Schiller

Bettina zegt: ” Nawinter is een deel van de winter, wanneer de koudste periode voorbij is en men weer uitkijkt naar het voorjaar. De meeste vrieskou is geweest en er begint weer hoop te gloren. Er verschijnen al vroege tekenen van het voorjaar en de dagen worden lichter. Toch zijn er nog steeds winterse dagen. Een periode van transitie. Als je van de winterse sfeer houdt kun je nog heel even dat warme gevoel vasthouden, maar er zijn ook al mooie dagen met een voorzichtig zonnetje, zodat de liefhebbers van het voorjaar een voorproefje krijgen.“

In deze serie heeft ze deze nawinter periode verbeeld. Het stemmige, soms donkere van de winter die zijn eigen schoonheid heeft. En de lichtpuntjes, de hoopvolle opmaat naar het voorjaar waarin de natuur weer ontwaakt. Twee seizoenen die je ook als metafoor voor het leven kunt beschouwen, menigeen kent wel donkere dagen waarop je verlangt naar de tijd dat het weer lichter zal worden.

FotoKabinet Oerkroeg Schiller, Prinsenstraat 4, 7121 AG Aalten

Openingstijden: di en wo 19:00 tot 01:00, do 16:00 tot 01:00, vrij-za-zo 14:00 tot 01:00

Het is not done om te beweren dat iemand de beste is van een fotoclub of afdeling, laat staan wie de beste van het hele land is… Ik heb prachtige fotoboeken van fotografen, maar in ieder geval is er één boek waarin het portret zo manifest aanwezig is en op een manier dat je zowel de gefotografeerde denk te leren kennen als de fotograaf.

Dat boek is van fotograaf Koos Breukel en heet ME WE

Afgelopen vrijdag bezocht ik samen met een oud-collega de expositie in FOAM waar Koos Breukel ook zelf aanwezig was. We waren het grondig met elkaar eens … Nagenoeg bij elk portret hadden we het idee dat we de geportretteerde leerde kennen en dat hij of zij zich oprecht aan ons presenteerde. Dat we iets van het wezen van de persoon in kwestie ervoeren. In het boek Dutch Identity, over hedendaagse Nederlandse portretfotografen, lees je dat elk portret iets zegt over de persoon, maar zeker ook over de fotograaf. Dat ervaar je als je in ME WE bladert of de foto’s op de expositie bekijkt. Dat kan nog tot 26 februari en als je er bent terwijl Breukel ook nog aanwezig is, beleef je een paar geweldige uurtjes zeker als je de meester ‘in actie’ ziet. Overigens acties die heel veel rust in zich hebben en de empathie die ik in zijn foto’s denk te zien, ervoer ik ook in de omgang met de jonge studenten van de Rietveld academie.

Het grote verschil tussen andere studiofotografen en Koos Breukel is dat hij mensen fotografeert omdat hij wil weten of ze door tegenslagen in hun leven op de een of andere manier letsel hebben opgelopen en of ze dit hebben verwerkt. [citaat op de website van Koos Breukel]

Begin januari schreef ik een blog met als titel STILTE onder andere over de Spaanse fotograaf Maria Tudela. Nu, opnieuw een fotograaf die verrast met beelden nameleijk de Japanse Yasuhiro Ogawa.

Japanse fotografie staat ‘bekend’ om de rust en de gelaagdheid van de beelden. Kennelijk is er een kenmerkende Japanse beeldtaal, ongeacht thema of onderwerp.

Terzijde, maar toch de moeite waar: de Belgische Annemarie Zethof en Martijn Pieterson hebben een Galerie (Antwerpen) die gespecialiseerd is in Japanse fotografie. In het digitale magazine van de ‘Belgische fotobond’ BREEDBEELD verscheen twee jaar geleden een interessant interview met hen. Als je wilt lezen…

Terug naar de fotograaf die ik graag even wil voorstellen Yasuhiro Ogawa [Anagawa, 1968].

Ogawa is een rijzende ster aan het hedendaagse Japanse firmament en zijn foto’s ademen een mysterieuze, tijdloze en beschouwende sfeer. Zowel in landschappen als in stadsbeelden weet hij te betoveren in verstillende contemplatieve beelden. Naar mijn idee gaat het zelden om feiten, eerder laat hij de interpretatie over aan de beschouwer. De beeldtaal in de (meeste) kleurenfoto’s doen me denken aan de beelden van de Amerikaanse fotograaf Saul Leiter [1923 – 2013] waarvan t/m 23 paril 2025 een grote expositie in FOAM (Amsterdam) is, onder de titel An Unfinished World.

Van zijn zwart-wit beelden wordt wel gezegd dat hij geïnspireerd is door de oude meester Sebastiäo Salgado [Brazilië 1944]. Ogawa ontdekte Salgado toen hij 23 jaar oud was en begon vanaf dat moment zijn eigen ‘reisfoto’s’ te maken. In de foto’s van Ogawa vormen ook de grove korrel, de grote zwart-wit contrasten, de duisternis en vervaging wezenlijke aspecten in de beeldtaal. In de reisfoto’s is naast de eenvoud juist ook het ondoorgrondelijke en mysterieuze aanwezig. Dat geeft visuele beeldspanning aan zijn foto’s, maar is tevens een inhoudelijke trigger om de foto’s langer te bekijken en je een mening te vormen.

De gehele website van Ogawa vind ik wel interessant, maar in het kader van deze blog ‘STILTE’ wil ik in ieder geval graag de series ‘Into the Silence’ (kleur) en Tokyo Silence (zw) aanbevelen.

Hij heeft tot nu toe zes fotoboeken gepubliceerd en verschillende prijzen gewonnen. De ‘LEICA-fotograaf’ woont en werkt in Tokio en behoort tot een van de belangrijkste hedendaagse fotografen van Japan. Eind 2024 had hij nog een grote expositie in Berlijn, maar daar heb je nu niks meer aan. Wellicht vergoedt de video hieronder dat enigszins… .

Insta is helemaal ‘hot’, bovendien ontmoet je alle vrienden over de hele wereld en is het een prachtige kans om je werk te delen met anderen en te laten zien wat je bezig houdt. En in de aanbeveling van destijds las ik ook nog eens dat Instagram elke dag nog flink aan het groeien was.

Nu zoveel jaar later met in totaal 100 post/foto’s vind ik het genoeg. Het is niet zozeer het element tijd. Ja, vroeger was ik er wel dagelijks even mee bezig en na de honderdtal vol gemaakt te hebben besloot ik minder tijd aan INSTA te besteden. Af en toe keek ik nog wel wat mijn ‘vrienden, all over the world’ me wilde laten zien en zag tegelijkertijd ook een hoop onzin voorbijkomen van de influencers die allerlei belangrijke zaken (lees nepnieuws of onzin) te melden hadden.

Om het over het gevaar van social media te hebben is niet cool, hip of modern. Echter ik hoor – onder andere op scholen, maar ook elders in onze samenleving – de waarschuwende geluiden. De slogan ‘de wereld wordt er fantastisch door en idereen is ongelukkig’ lijkt opgeld te doen. Niet iedereen is ongelukkig. Kijk maar naar de grote dure jongens die nog groter en machtiger (én rijker) willen worden door zich (tijdelijk) te scharen naast de nieuwe wereldheerser. Althans zo beschouwt hij zichzelf en in een klucht of dramatisch toneelspel mag hij dat zijn. Daar mag en kan het leugen de waarheid regeren. In de echte wereld lijkt het me nauwelijks iets bij te dragen aan een fantastische en vooral rechtvaardige wereld. Dat is de wereld die we zouden moeten nastreven.

Het meisje hierboven, een van de foto’s die op mijn insta-account stond heeft de kriebels zo te zien. Ik kreeg al eerder de kriebels van Facebook, daar ben ik al een tijdje vanaf, nu dus ook maar een einde gemaakt aan het Instagram account. Beschouw de laatste ontwikkelingen naar het willen hebben van macht en nog meer macht van enkele ‘oligarchen’ maar als mijn spreekwoordelijke druppel. Meta is me te giga geworden en lijkt te streven naar het allesomvattende.

Wel met dank aan mijn bekende en onbekende vrienden die duimpjes, klappende handjes en hartjes bij een van mijn foto’s hebben gezet. En zeker ook dank aan al die fotografen die prachtige beelden hebben gepost waar ik met veel plezier naar gekeken heb. Dat moet ik dus wel allemaal missen: de keerzijde van de befaamde medaille. Wellicht komen we elkaar ergans anders tegen, net zoals Astrid, die Jurgen ontmoette in een Hambergse Kneipe.

Vandaag naar de retrospective van Alice Springs [1923-2021]. June Brown is geboren in Melbourne en trad op onder haar artiestennaam June Brunnel als actrice. In 1947 ontmoette ze Duitse fotograaf Helmut Newton die in dat jaar een fotostudio in Melbourne was begonnen. In 1970 startte ze haar carriere als fotograaf onder de naam Alice Springs. In 2004 overleed Helmut Newton na een ernstig verkeersongeval en Alice Springs in 2021 in Monaco. Hun familiegraf is in Berlijn evenals het museum Helmut Newton Foundation. Als je er nog nooit geweest bent, een aanrader en vlakbij is de C|O galerie, beide met veel kwaliteitsfotografie.

De expositie in Schloss Moyland met veel werk van haar en ook nog wel flink wat foto’s van haar man Helmut Newton is de moeite waard. Haar fotografie onderscheidt zich van haar man en de vele portretten van haar zijn erg aansprekend, raak en persoonlijk. De afwerking en techniek zijn geweldig en ik verbaasde me over de stofuitdrukking en detaillering in haar foto’s.

Een van de foto die Helmut Newton van zijn vrouw maakte, halfnaakt schuddend aan een boom, hangt in het kasteel (museum Moyland) vlak naast een oud wijwatervat. De overeenkomst deed me denken aan de fotocombinaties van fotograaf/kunstenaar Paul Bogaers. Paul Bogaers stelde foto’s samen naast elkaar ten toon die op verschillende tijdstippen, soms zat er wel een paar jaar tussen, en op verschillende plaatsen gefotografeerd waren. De context van de beelden wordt daardoor anders en je gaat inhoud en vorm aan elkaar koppelen of een nieuwe betekenis geven. Zo ook hier de halfnaake vrouw met de boom en het wijwatervat met de grillige vormen van takken op de achtergrond.

Überhaupt is het museum prachtig om te vertoeven, er zijn meerdere toonaangevende exposities per jaar én heeft heel veel kunst in huis van Joseph Beuys [Krefeld 1921-Dusseldorf 1986], een geliefd kunstenaar in deze streek. Er zijn weinig materialen waar Beuys geen kunst mee gemaakt heeft en hij wordt beschouwd als één van de meest invloedrijkste Duitse kunstnaars. Ook in het museum in Kleve (Kurhaus) is veel werk van hem in een permanente expositie opgenomen. Niet zo vreemd als je weet dat hij daar gedurende een aantal jaren zijn atelier had. Naast zijn veelzijdige beeldend werk was hij ook een performance kunstenaar. Hij sloot zich begin jaren 60 aan bij de beweging Fluxus en werd ook daarvan een van de beroemdste leden.

In het schloss liet ik me ook door hem inspireren tot de parodie. Een nietszeggende hoekje in het museum, een tekstplaatje van Beuys en met wat montagewerk en ‘shoppende’ verschuivingen maakte ik het beeld ‘een parodie op het werk van Joseph Beuys’ met als subtitel ‘de stilte wordt overbelast’. Het zijn overigens niet de benen van Alice Springs en ook niet van Marlene Dietrich, wildvreemde benen dus.

Pas op … de expositie met het werk van Alice Springs is bijna afgelopen, na 16 februari 2025 is het gedaan.

Manuela Federl werkt al meer dan 15 jaar als journalist. Ze studeerde talen, economie en culturele studies met een focus op Romaanse studies aan de Universiteit van Passau in Duitsland en de Universidad de Concepción in Chili.

In 2016 ontving ze de Short Plus Award voor haar speelfilm “100 Hours of Lesbos”. In 2021 kreeg ze verschillende prijzen voor haar documentaire “THE GAME. Gambling between life and death” over de situatie van vluchtelingen aan de EU-grens. Sinds twee jaar reist ze door verschillende landen om maatschappelijke onderwerpen in beeld en tekst te documenteren.

Ik las een heel sterk interview met haar. Aan te bevelen als documentaire fotografie je interesse heeft op PHOTO.COM