Dat is de titel van het boek waarvan gisteren, maandag 3 april, door traumachirurg Sjoerd van der Meer het eerste exemplaar aan Nikos Grapsopoulos werd overhandigd. In het boek wordt zowel in tekst (auteur Leo Traas) als in beeld (fotograaf Peter van Tuijl) het proces van het herstel beschreven; het proces van diepe dalen en beduidend minder hoge toppen. En ondanks dat zo’n proces eigenlijk een never-ending-story is, lacht het geluk Nikos weer toe. Niet alleen Nikos maar ook zijn vrouw Simone en dochter Niki. Niki was nog een kleuter toen het ongeluk met Nikos gebeurde; nu al tiener met een wijze blik in de ogen.
Het typeert de jaren die het vraagt voordat een trauma enigszins verwerkt is. “Het fysieke herstel van patiënten met een multitrauma vraagt jaren”, aldus Sjoerd van der Meer. “Maar psychisch vraagt het mogelijk nog meer tijd en energie van zowel de patiënt als zijn directe omgeving. Revalideren is topsport. het is altijd zwaar en valt vaak tegen. Niet altijd komt de polytraumapatiënt als winnaar uit de strijd maar raakt hij of zij vaak lichamelijk en psychisch in een isolement”. Zo schrijft van der Meer in het voorwoord van het boek.
Sjoerd van der Meer, Nikos Grapsopoulos en Leo Traas
Als fotograaf mocht ik destijds heel dichtbij komen. Nikos is een hartelijke man;ook emotioneel die zijn ‘Griekse roots en genen’ niet verloochent.
Er zijn verschillende momenten die ik zeer markant vond in het revalidatieproces. Natuurlijk levert een training in een krachthonk mooie beelden op maar minstens even veelzeggend, of nog meer misschien, waren de momenten waarin Nikos andere mensen ontmoette die in het herstelproces een rol speelden. De gesprekken met zijn psycholoog bijvoorbeeld, het eerste contact met de getuige van het ongeluk ongeveer een jaar na dato of de rondgang over de motorbeurs in Utrecht waarin je de liefde voor de motor in de ogen van Nikos kon lezen bij het zien van al dat ‘moois’.
Diepe indruk op mij maakte het moment dat Nikos de tractorbestuurder, de veroorzaker van het ongeluk, ontmoette. In het begin onwennig, onvriendelijk, afstandelijk, zelfs een beetje bozig. Begrijpelijk als je weet dat zo’n klein moment, enkele seconden slechts, je wereld helemaal op zijn kop zet. Maar allengs raken zij in gesprek en opent Nikos zijn hart. Het moment dat hij zijn arm om de tractorbestuurder slaat in een vergevingsgezinde omhelzing, is een onuitwisbare herinnering.
Ook gisteren waren er momenten dat Nikos zijn hart laat spreken en bij de overhandiging van het boek leek het of de afgelopen vijf jaar weer in enkele minuten door zijn hoofd schoten.
DOOR TE VERTELLEN ZIE JE DE RICHTING|uitgeverij HERMANS|ISBN 978-94-92108-08-1
Het boek is te bestellen bij Uitgeverij Hermans. Klik hier voor een rechtstreekse link naar de bestelsite.
tijdens de laatste operatie door professor Frölke en dokter van der Meer.
de ontmoeting met de tractorbestuurder
de emotie bij de eerste inkijk
Niki deelt in Nikos’vreugde.