Categorie: fotografen

Er is in december 2018 een film over het werk en leven van de Belgische fotograaf Harry Gruyaert verschenen. Gruyaert is bekend vanwege zijn bijzonder kleurgebruik en de alledaagse taferelen, aanvankelijk uitsluitend in België en later over de hele wereld. De film is een hommage en draait nu nog uitsluitend in de Belgische bioscopen. Wanneer de film in Nederland komt, op TV of Netflix wellicht is niet bekend. Misschien dat hij straks op DVD beschikbaar is. Als fan van Gruyaert hou ik het in ieder geval in de gaten.
De trailer is via YOUTUBE te bekijken.

foto @Peter van Tuijl, ‘in de voetsporen van Harry Gruyaert Antwerpen 2018’

Om misverstanden te voorkomen; nee dit is geen foto van de Franse fotograaf Robert Doisneau [1912 – 1994] en de man die erop staat is ook geen ver familielid van hem. Ik maakte de foto gisteren [op 171117] in de Kunsthal in Rotterdam in één van de zalen met het werk van Paul Delvaux [België 1897-1994]. Op het moment dat ik de foto maakte schoot me de foto van Doisneau door het hoofd. Die van het echtpaar voor de etalage waarin een tweetal schilderijen te bewonderen waren. Doisneau gaf de foto de titel ‘Un regard oblique’ mee; vrij vertaalt de ‘schuine kijker’.

Ik gebruik de foto in een van mijn lezingen en je hoeft beslist geen fotodetective, zoals Hans Aarsman, te zijn om de clou vrijwel meteen te snappen. Overigens heeft Doisneau, verdekt opgesteld, veel meer soortgelijke foto’s gemaakt.

Robert Doisneau was bij uitstek een straatfotograaf die ging voor het kleine moment. Het kleine alledaagse verhaaltje vaak gepaard gaande met een tikkeltje humor, soms iets van ironie of het onverwachte. De stijl verwijst sterk naar andere documentaire fotografen (o.a. Willy Ronis) die in de voetsporen van Henri Cartier Bresson werkten; het beslissende moment.
Hij was verknocht aan zijn Frankrijk, vooral aan Parijs en sloeg in de beginjaren van zijn carrière belangrijke opdrachten af omdat hij daarvoor naar andere landen en werelddelen zou moeten. Dat was hem te gortig; hij bleef dicht bij zijn Parijzenaars ook in figuurlijke zin, getuigen de kleine momenten die hij vastlegde. Toch zouden we hem tekort doen door alleen die Parijse tijd te noemen. Hij maakte later heel veel indrukwekkende reportages van o.a. gypsies, kunstenaars, festivals en modefoto’s, maar wel allemaal in Frankrijk. In de jaren zestig moet er iets vreemds met Doisneau aan de hand zijn geweest. Hij trok in opdracht van het Fortune Magazine naar Palm Springs om daar te fotograferen. Wellicht had het te maken met de voor hem ‘andere wereld’. Andere spijs doet eten zullen we maar zeggen, maar het lijkt me dat zijn interesse voor het kleine moment, het kleine verhaaltje even uit beeld was. Zijn beeldstijl is in Palm Springs een heel andere dan in de ‘Franse tijd’. Onverwachte boeiende kleurenfoto’s die niet zozeer verhalend zijn maar veel meer beschouwend. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat Doisneau alle eigenaardigheden van het mondaine Palm Springs met een grote gulzigheid en wellicht intuïtief en impulsief heeft vastgelegd. Mede daardoor is het voor mij een een bijzondere reportage geworden. Een reportage die bij het grote publiek minder bekend is.

Klik hier voor een aantal foto’s op de site van Doisneau

In 2010 is er nog een boek verschenen: Robert Doisneau: Palm Springs

Publisher: Flammarion / 8×8 inch / Trim Size: 8 x 8 / ISBN: 978-2-08-030129-1

PAUL BULTEEL SAMENHANG van MENS en RUIMTE

Enkele maanden geleden exposeerde de Belgische fotograaf Paul
Bulteel in Galerie FOTO21 te Bredevoort. Opnieuw, want een jaar of vijf was hij
ook al exposant. Ook galerie Objectief in Enschede heeft zijn werk al eens
tentoongesteld.

Het recente werk, de serie ‘WINTERREISE’, was nieuw voor me. Ik ken Bulteel van zijn geraffineerde
schetsen van stadslandschappen waarin de mens als figurant een rol speelt. Door
de verhoudingen en het momentum ontstaat er een enigszins vervreemd beeld. Wat er
gebeurt is ogenschijnlijk normaal maar tegelijkertijd proef je iets schurends
in het beeld. Martin Parr is de fotograaf waarvan de foto’s ook als schurend
zijn te beschouwen. Echter het grote verschil is dat Parr de persoon in kwestie
heel vaak uitvergroot, zowel letterlijk als figuurlijk. De mensen bij Bulteel
echter zijn geen persoonlijkheden maar ‘slechts’ figuranten in een theatraal
schouwspel. Theatraal maar rechtstreeks uit de werkelijkheid. Hij toont ons het
gekke en het kekke van onze wereld. De samenhang van de mens en de ruimte die
de stad ons biedt wordt op een verrassende en fascinerende manier in beeld
gebracht.

Voor wie op zijn website wil kijken klik hier.

Er is ook een Youtube filmpje met een heel mooi interview
met deze sympathieke en rustige Belg. Hij zegt daarin rake dingen over de
fotografie! Ter lering en vermaak klik hier als je het filmpje wilt bekijken.

Anastasia Rudenko is een jonge fotografe [geboren in Kazachstan 1982] die na haar afgeronde academische studie wiskunde (1999-2004) documentaire fotografie ging studeren (2009-2012). Op 12 jarige leeftijd verhuisde ze met haar ouders naar Rusland. “Wiskunde betekende veel voor mij”, aldus Anastasia. “Maar ik ging steeds meer houden van de kunst. Ik schilderde al vanaf 2008 en op enig moment wilde ik naast mijn werk als wiskundige me meer expressief uitdrukken. Om op die manier een soort compromis te vinden tussen kunst en de exacte wetenschap. Ik ben toen fotografie gaan studeren. Met name documentaire fotografie omdat ik me vooral bezig hield met maatschappelijke en sociale problematieken in mijn directe omgeving.”
Anastasia Rudenko woont en werkt nu in de regio Vologda ten Noorden van Moskou en ten Oosten van Sint Petersburg.
Een serie die bepaald indruk op mij gemaakt heeft is die met de titel FAMILIE EN HUISELIJK GEWELD. Een serie die een autobiografisch karakter heeft! In een publicatie schrijft ze daarover het volgende.
“Ik
kan niet met zekerheid zeggen wanneer het is begonnen. Ik denk dat het begon
toen ik nog niet eens geboren was. De vroegste herinnering is het
verjaardagsfeestje van een vriend van mijn moeder, die al onze
familiebijeenkomsten bijwoonde. De volgende herinnering: mijn moeder en ik
lopen door de stad en proberen ons te beschermen en verborgen te houden voor
mijn vader in een aantal achteraf steegjes. Ik was toen 4 jaar oud. Alle
jaren kenmerkte de relatie tussen mijn moeder en mijn vader als een
demonstratie van allerlei vormen van geweld. Nu,
terwijl ik verder ga met mijn persoonlijke project, probeer ik om dergelijke
problemen ook in andere gezinnen uit te vinden en om een soort van een algemeen
karakter voor de problemen in familierelaties te vinden.”

In 2012 werd ze onderscheiden met de Joop Swart Masterclass met haar serie Paradise. Een kort interview (video met onderschrift in het Engels) vind je hier.

In veel van haar thema’s ervaar ik een hele sterke persoonlijke betrokkenheid. Het zijn foto’s die enerzijds verhalend zijn, iets vertellen over wat er feitelijk gebeurt maar tegelijkertijd ziet ze kans om haar beelden zodanig op te bouwen dat het de letterlijke gebeurtenis overstijgt. De beschouwer blijft met vragen zitten, vragen die niet alleen gaan over het het moment maar meer nog over de problematiek die in beeld wordt gebracht. Met een beeldstijl van nabijheid én vervreemdend; soms ogenschijnlijk toevallig en een andere keer heel bedacht in de vormgeving. Haar documentaire uitwerking geeft niet alleen weer wat er gebeurt maar ‘bevraagt’ de beschouwer naar een mening of opvatting die verder gaat dan uitsluitend de inhoud van het losse beeld. Top storytelling wat mij betreft!
Voor als je meer wilt zien van haar werk kijk dan op haar site.

Jessica Dimmock [New York, 1978] studeerde documentary photography en haar afstudeerproject was het begin van ’the ninth floor’, een project dat uiteindelijk ruim 3 jaar in beslag nam. The Ninth Floor gaat over een groep hard-drugs gebruikers die een statig gebouw in Manhattan ‘in beslag hadden genomen’ en verbouwde tot een complete chaos. Het project, waarvan ook een boek verscheen [nov 2007 huidige prijs ongeveer 500 euro], vertelt het verhaal van het verschrikkelijke gevolg van heroïne gebruik. Op zich zit de kracht niet zozeer in het onderwerp, immers dat is wel meer gedaan, maar in de manier waarop ze dit heeft vastgelegd. Haar benadering is krachtig met veel mededogen. dramatiserend en intiem en met veel close-ups in een snapshotachtige beeldstijl.
In haar verhalende en filmische benadering neemt ze de beschouwer als het ware mee in het dagelijkse leven van deze mensen. Dat dit project geen toevalstreffer is geweest mag blijken uit haar latere werk; zowel in foto’s als in films maakte ze al een flink aantal ‘meesterwerken’.

Voor The Ninth Floor ontving ze destijds de Inge Morath Award (Magnum prijs voor vrouwelijke fotografen jonger dan 30 jaar / Inge Morath Amerikaanse fotografe 1923-2002). Recent (2017) ontving ze de internationale award van World Press voor de film Convention over transgenders. Het is een conventie die jaarlijks ongeveer 150 transgender-vrouwen trekt in de leeftijd van 50 tot 70 jaar. Het zijn geen voltijds-transgendervrouwen. Een week van samenkomen waar plaats is voor vriendschap, steun, plezier maar ook wel een onderstroom van pijn. De vrouwen in de film zijn niet de super vrouwelijke, verwijfde, types maar grote potige mannen met gezichtshaar en sterke mannelijke trekken. Zelf zegt ze daarover: “Het is voor velen wellicht heel verwarrend maar hun verhalen zijn net zo geldig en in vele opzichten misschien nog wel belangrijker om te vertellen dan het verhaal van de jongeren. Wat betekent het als iemand van pakweg 75 voor ‘het eerst naar buiten komt'”
Voor wie wil kijken naar the convention klik hier.

Alessandro Grassani (1977, Italië) is een documentaire fotograaf gevestigd in Milaan. Hij werkt onder meer voor The New York Times en Vanity Fair. Bovendien voor organisaties zoals Artsen zonder grenzen en de Internationale Organisatie voor Migratie.

Hij reist doorgaans naar landen waar op dat moment belangrijke gebeurtenissen gaande zijn. Altijd zijn de sociale omstandigheden van mensen in die landen waar het om draait. Zo fotografeerde hij in 2004 de begrafenis van Yasser Arafat maar bleef vervolgens om de conflicten in Israël en Palestina te fotograferen.

In 2011 is hij een nieuw langdurig project begonnen, getiteld ‘Milieu-Migratie de laatste illusie’. Mensen worden gedwongen te emigreren omwille van klimaatverandering en omdat er geen alternatief is voor het leven in de stad.

Grassani is een sociaal documentaire fotograaf die zeer betrokken is met de thema’s en de mensen die hij fotografeert. Zijn foto’s maken een enigszins theatrale indruk.

Kijk hier voor een korte Engelstalige presentatie door Alessandro Grassani in Berlijn.