BERICHT UIT DE SAMENLEVING #3

‘Het zweet breekt me uit’, zegt ze. Wim: ‘Ik ruik het’.

Autorijleraar Wim Steintjes vroeg om mee te kijken bij een praktijkles. Uit angst om mensen aan te rijden heb ik nooit rijles genomen. Wat autorijden betreft vertrouw ik anderen meer dan mezelf. De zelfrijdende auto zal deze angst wegvagen. Maar vooralsnog zijn mensen als Wim nog niet overbodig.

Wim draagt een bloemenblouse en een zonnebril. Hij doet me denken aan een uitbater van een strandtent, maar hij is al veertig jaar rijleraar. Ik vraag wat er is veranderd in die tijd. ‘Ze kunnen hun theorie halen en een week later zijn ze het weer vergeten. Je kunt alles opzoeken tegenwoordig, je hoeft niks te onthouden. Ik noem het kunstmatige intelligentie.’

We nemen plaats in de lesauto. Hij rijdt en ik zit op de bijrijderstoel. Voor me hangen vele spiegels. Een noemt hij ‘het spionnetje’ om het gezicht van de leerling te zien. Op de grond zitten twee pedalen. Het is best aantrekkelijk om op de rem te trappen. Een menselijke behoefte, lijkt me.

Ik vraag wat zijn leerlingen het engst vinden.

‘Inschatten van het verkeer, maar daar kun je niet op oefenen. Je blijft afhankelijk van andere weggebruikers.’

We halen een meisje op voor haar dertiende les. Door Wims opmerkingen wordt duidelijk waar haar verbeteringspunten liggen: het insteken, keren op de weg, en ook het inschatten van het verkeer. Meermaals zegt hij: ‘Veiligheid is belangrijker dan mooi rijden.’

Op het industrieterrein laat hij haar insteken. De leerling zegt: ‘Het zweet breekt me uit.’

‘Ik ruik het,’ zegt Wim.

Ze lachen.

Onderweg probeer ik Wim te verleiden tot uitspraken over ongelukken tijdens zijn rijlessen. Dat blijkt ingewikkeld. Hij runt een bedrijf en wil het meisje misschien niet onnodig bang maken. ‘Narigheid vergeet ik zo weer, anders word je helemaal gek.’

Dan komt het ongeluk toch nog even dichtbij. Op een kruispunt fietst er een stel in windjacks op ons af. De vrouw laat haar man voorgaan maar de lesauto kan nog net op tijd stoppen voor hem. Wim zegt lachend: ‘Misschien wilde die vrouw wel van haar man af, en liet ze hem daarom voorgaan.’

Ik knik instemmend want kijkend naar de verbitterde hoofden van het echtpaar vind ik het voorstelbaar. De man tuurt tegen de zon in naar de lesauto. Zijn hoofd lijkt op een uitgeknepen citroen.

Hoe kalm we ook verder rijden, dit voorval bevestigt mijn angst in het verkeer. Het ongeluk is altijd dichtbij. Wim leert zijn leerlingen om zelf zo min mogelijk een gevaar op de weg te zijn en dat je waakzaam moet zijn voor het ongeluk dat in de ander zit. Zoals Sartre zei: de hel, dat zijn de anderen.

Het ongeluk van de toekomst mag de zelfrijdende auto heten, maar de vrees voor ‘de ander’ zal blijven bestaan.


Jonah Falke / publicatie in de Gelderlander 27 juli 2019

Foto’s Peter van Tuijl

BERICHT UIT DE SAMENLEVING

STAGE 2 VAN JONAH FALKE

WAARTOE EEN BIDPRENTJE VAN OMA AL NIET TOE KAN LEIDEN

door Jonah Falke

[Marijke: ‘al die kaartjes zijn een herinnering voor mij aan hen’ | alle foto’s Peter van Tuijl]

Op de uitvaart van mijn oma, in oktober 2018, beloofde iemand het bidprentje aan een mevrouw te sturen. Dit gebeurde niet. Ze heet Marijke en bestookte mij met berichten voor een kaartje. Ik vergat het steeds.
Toen de oproep verscheen, of mensen mij wilden uitnodigen om bij hen stage te lopen, meldde ook zij zich. ‘Ik ondersteun al vijftig jaar uitvaarten als organist, en jij hebt veel over je oma geschreven, dus je kunt wel even je best doen en dat kaartje sturen.’ Haar toon beviel me niet. Maar in plaats van haar te negeren stuurde ik een bidprentje en wilde ik stagelopen bij deze kuitenbijter. In de confrontatie toont zich soms de nuance.
Marijke, net zeventig, opent lachend de voordeur en zegt: ‘Ik weet niet wat je wilt met dit verhaal.’ We gaan de woonkamer in en ik vraag naar de verzamelwoede. ‘Ik heb duizenden bidprentjes maar ik ben geen verzamelaar. Ik had zo’n mooie band met je oma, ze mocht niet ontbreken. Al die kaartjes zijn een herinnering aan de relatie die ik met de mensen had. Soms pak ik er eentje uit de la en dan denk ik aan diegene.
Er is een gebrek aan organisten en daarom word ik vaak gevraagd. “In het
land van de blinden is eenoog koning.” Mijn werk verschaft zingeving, als ik
geen muziek maak kom ik amper in de kerk. Het is altijd bijzonder omdat een uitvaart eenmalig is. Je doet mensen een groot plezier met een mooie dienst. Ik mis zelden een uitvaart. Daarom gaan we ook bijna niet op vakantie, ik kan die nabestaanden toch niet in de steek laten?’


De dienstbare mens helpt met zijn daden ook zichzelf. Het lijkt me een logisch bijeffect. Dienstbaarheid klinkt wat weeïg maar je zou het als pre kunnen zien in dit geseculariseerde, individualistische tijdperk.
We gaan het souterrain in. Er hangt was, er staan dozen en twee reiskoffers. De bidprentjes puilen uit lades. ‘Als je wilt mag je wel een la op de kop zetten hoor.’ Ik onderdruk de behoefte om tussen de doden te graaien, alsof het een potje kwartetten is.

Marijke pakt één van de duizenden kaartjes en vertelt liefdevol over de dode die we zien en zijn zoon. ‘Sommige bidprentjes vatten iemands leven niet samen, maar deze wel.’


Een paar dagen eerder ging er in Rome een man tegenover me zitten tijdens een diner. Hij groeide op in Nieuw-Zeeland maar hij verhuisde naar Gendringen, tweehonderd meter van waar ik opgroeide, om zijn ouders te verzorgen. Die ontmoeting vond ik al wonderlijk maar dit kaartje blijkt van zijn overleden vader. Vol ongeloof staar ik Marijke aan in het souterrain vol wasgoed.

Ik werp een blik op de koffers in de hoek en dan weer op Marijke. Ze zal wachten tot er geen dode meer te bezingen is, pas dan kan ze gerust op reis.


Door Jonah Falke [publicatie Gelderlander 20 juli 2019]


berichten uit de samenleving

BERICHTEN UIT DE SAMENLEVING
[Joyce zeilt in een aangepaste zeilboot. Ze bestuurt de boot door middel van een joystick | alle foto’s Peter van Tuijl]

Vandaag, 13 juli, verschijnt het eerste deel van BERICHTEN UIT DE SAMENLEVING van schrijver, kunstenaar, columnist Jonah Falke. De artikelreeks (8 in totaal) wordt wekelijks op zaterdag gepubliceerd. De eerste (vandaag) gaat over ‘zeilen met een handicap’. Net zoals vorig jaar met de ‘ziekenhuisserie van geboorte tot sterven’ trek ik met Jonah op en maak daarbij foto’s waarvan ik er enkele selecteer voor in de krant bij de column. Ontzettend leuk om te doen.
Hieronder het verhaal van Jonah met enkele van de foto’s.

Week 1: Giesbeek door Jonah Falke
‘Laat je handicap achter op de steiger,’ is de
slogan van de stichting Sailability in Giesbeek. Op de poster staat een lege
rolstoel op de kade en in de verte een zeilbootje. Het doet vermoeden dat er
een wonder is geschied. In zekere zin is dat zo, al is het wonder tijdelijk van
aard in Giesbeek.

Uitbundige doch serieuze vrijwilligers zorgen
dat invaliden, met wat voor beperking dan ook, kunnen zeilen. Met enige trots vertelt
een vrijwilliger: ‘Er is zelfs iemand die alleen met zijn kin een boot bestuurt.’
Hoe zwaarder de handicap, hoe groter de uitdaging is voor vrijwilligers om
iemand te laten varen. Voor iedere handicap wordt er met zorg uitgedokterd hoe
hij of zij te water kan.

Ik krijg een zwemvest en samen met Chris, een
man met een grote witte hangsnor, varen we achter Joyce aan. De wolken zijn
donker, de golven hoog. Joyce dobbert alleen in de verte. Het vormt een
desolaat beeld. Ik moet kort aan kunstenaar Bas Jan Ader denken, die alleen in
een zeilbootje stapte en nooit meer terugkeerde van de Atlantische Oceaan.

Maar een zelfmoordpoging is dit allerminst. Met
een kleine joystick bestuurt Joyce glimlachend een zeilboot. Voor de veiligheid
varen we met haar mee. Joyce zegt: ‘Ik ben een beetje gedesoriënteerd.’ Chris roept
stuurtips over het water terwijl de wind met zijn snor speelt. Door haar
aandoening kan Joyce haar nek niet bewegen maar toch zegt ze zonder twijfel: ‘Dit
doet me mijn handicap vergeten en vrijheid ervaren. Volgend jaar wil ik naar
Amerika.’ ‘Met de boot?’ vraag ik ongelovig. Lachend zegt ze: ‘Nee, om daar wedstrijden te
varen.’ Later wordt ze aan de kade uit het bootje, en
in haar elektrische rolstoel gehesen. Het contrast met daarnet is groot.

[Joyce navigeert en zeilt met behulp van een joystick]

De wolken waaien over. We gaan op zoek naar een
blinde zeilster. Het klinkt poëtisch: Chris vertelt dat ze op de wind koerst. Hij
steekt zijn wijsvinger in zijn mond, sluit zijn ogen, houdt de vinger in de
lucht en zegt: ‘Zo voel je waar de wind vandaan komt. Andere zintuigen worden
sterker als een uitvalt.’
Joke draagt een zonnebril en bestuurt een groot
zeilschip, samen met twee begeleiders. Stralend zegt ze me: ‘Ik voel de wind en
luister naar de zeilen, zo weet ik hoe ik moet sturen. Op het water ben ik één
met de natuur.’

[Joke zeilt zelfstandig. De instructeurs waarschuwen haar eventueel]

Ze is zielsgelukkig. Bij alle mensen lijkt hier
hetzelfde te gebeuren: ze vergeten hun beperkingen en ervaren vrijheid. Misschien
is dat uiteindelijk wel het doel van veel mensen: tijdelijke verlossing van het
alledaagse vinden.
[Joke wordt vanwege het ontbreken van haar gezichtsveld aan wal geholpen]

Als ik later in de kantine van de zeilclub zit
komt er een man op me af die zegt: ‘Er zijn mensen die nauwelijks beperkingen
hebben en zich toch veel beperkter lijken te voelen dan deze mensen hier.’ Ik
knik. En dan kijkt hij me indringend aan en zegt: ‘Wij weten amper wat vrijheid
is, toch?’

FOTOGRAFEN CAFÉ AMERSFOORT


[foto Robert Jan Stokman]
Afgelopen donderdag 16 mei was de presentatie van Willem Wernsen’s nieuwe boek. Vol met plaatjes en praatjes. Willem en Piet van de Eynde, de Belg waarmee Willem de laatste jaren samenwerkt, hebben een educatief boek gemaakt voor de beginnende én gevorderde straatfotograaf. Zelfs voor degenen die overwegen om met straatfotografie aan de slag te gaan zijn er volop tips die vanaf de eerste minuten al een prima hulpje zijn! Het boek bevat 101 tips met vele foto’s van Willem en Piet. Kijk maar eens in de shop van Willem, ter overweging.

Ik mocht deze bijzondere avond presenteren. Niet alleen in gesprek met Willem Wernsen over zijn boek maar voor de pauze besprak ik een kleine vijftig straatfoto’s van fotografen uit de regio. Fotografie die zeer de moeite waard was, bovendien veel foto’s die een mooi breed beeld gaven van straatfotografie. Immers dé straatfotografie bestaat niet; het is een heel breed genre.
Een geweldige avond niet in het minst dus door deze foto’s en fotografen.

Het Fotografen Café Amersfoort organiseert nogal wat lezingen en avonden die zeer de moeite waard zijn. Een aanrader om daar eens (of vaker) aan te schuiven. Kijk op hun site voor het programma.

Lezing fotocafé Drechtsteden

Aankondiging
30e editie dinsdagavond 5 maart 2019.Thema “ Straatfotografie”door Peter
van Tuijl. Entreeprijs : € 7– p/p, donateurs € 5,– (zaal open 19:30 uur).
Tickets zijn te bestellen via de webshop van het fotocafé:https://fotografencafedrechtsteden.nl/webshop/

20.00 uur:
opening door de voorzitter, gevolgd door 1 lezing van ca 2 uur, met de gelegenheid
vragen te stellen over Straatfotografie.

ER IS EEN MOOI ONGELUK GEBEURD

ER IS EEN MOOI ONGELUK GEBEURD

Ik was een keer of drie op Documenta in Kassel. In de zomer van 1992 was de negende tentoonstelling, ‘Retrospective’ genaamd met als Curator de Belg Jan Hoet. Toen ik vanochtend in ArtNews las dat iemand in het gat van Anish Kapoor was gevallen en gewond naar het ziekenhuis was afgevoerd dacht ik er weer aan. Het aparte gebouwtje in Kassel met een portier voor de deur die af en toe wat kunstminnaars naar binnen liet. Om het gat in het midden van het gebouwtje te bekijken. Een peilloze diepte zo leek het, terwijl het ook zomaar kon dat het een zwart geschilderde cirkel was. Zinsbegoocheling, een fantasie, een droom misschien of toch gewoon een ordinaire hallucinatie. Wie dapper was ging net voor de rand staan, wie meer bang was uitgevallen kroop op handen en voeten naar de rand van de diepe put waar geen eind aan leek te komen. De meest angstige waagde zich aan de vlucht naar een andere plek in Kassel. Er was nog zoveel te zien waar je geen nachtmerries van kreeg.

Welnu lees hier het verhaal van de bodemloze put van Anish Kapoor. De man die een eindeloze val maakte van 8 voet diep, ongeveer 240 cm. Het gebeurde vorige week, 13 augustus en hij is inmiddels uit het ziekenhuis ontslagen. een illusie armer of misschien wel rijker. Wie zal het zeggen.


foto’s Peter van Tuijl|Kassel 1992
VOOR MEER VAN MIJN ARCHIEFFOTO’S KLIK HIER

RUTTIAANSE TOESTAND

de drol en de de veger – de beker en de dweil

Deze Zorro draait er zijn hand niet voor om. Ik twijfel allerminst of dit schoonmaakbeurtje tot zijn alledaagse bezigheden behoort. Bijna zeker weet ik dat dit net als bij Mark Rutte het een opgezette waarheid is. Een waarheid die een beetje stinkt en snel opgeruimd moet worden. Zorro gaat bij deze ook viral; waarschijnlijk veel minder vaak dan de ruttiaanse grap deze afgelopen week. Als je onze lachende premier in actie wilt zien klik dan hier. Het euvel wil wel ’that he always laughs’

MIJN PRINTERTJE

Ooit, lang geleden schafte ik de Canon IPF IMAGE PROgraf 5100 aan. Nu op de kop af 3365 dagen later werkt de printer nog steeds uitstekend. O, ja een paar keer (ik denk 4 keer) een printkop zelf vervangen (voor ongeveer 350 euro per keer) was een fluitje van een cent. En natuurlijk de inkt, maar dat is met 130 ml eigenlijk ook een koopje. Met mijn kleine A4 printer, die ik alleen maar gebruik voor mijn kattebelletjes en andere briefjes, ben ik al lang overgestapt op goedkope inkt bij een plaatselijke discount. En dan nog ben ik per A4 meer aan inkt kwijt dan met die oude A2 sloeber. Inmiddels ben ik ongeveer 10.000 vierkante meter aan gedrukt papier verder. Dus pakweg 1000 vierkante meter per jaar. 1 ml inkt kost me ongeveer 0,5 euro. In 1 jaar gebruik ik ongeveer 1,6 liter inkt (1600 ml). De kosten zijn dus pakweg 800 euro per jaar voor 1000 vierkante meter papierwerk. 17 velletjes A4 is ongeveer 1 vierkante meter. 4 keer A2 print ook ongeveer 1 vierkante meter. Image PROgraf een werkpaard! Toch dringt ook de vraag op of ik naast het autorijden, treinen en af en toe vliegen het milieu ook niet teveel belast met printen. De Canon kan het wel aan maar toch maar wat minderen ondanks dat ik een foto pas af vind als er een afdruk van is.

longlist geselecteerden Fotofestival aan de Maas

Vandaag heeft het Fotofestival aan de Maas de longlist bekend gemaakt van de series die geselecteerd zijn. Uit de ruim 2700 serie (!!) die door curator Nicole Robbers bekeken zijn werden 83 series naar voren geschoven die mogelijk op de expositie in het Nederlands Fotomuseum tijdens het gehele hemelvaartsweekeinde komen te hangen. Mogelijk want uit deze longlist komt nog een shortlist van ongeveer 40 fotografen. Voor 1 april zal de shortlist bekend gemaakt worden. 2700 inzendingen aan series is natuurlijk een geweldig succes voor het Festival aan de Maas. Kijk verder op de website.

Uit de serie Gamers die geselecteerd is voor de longlist. Kijk op mijn nieuwssite voor de gehele serie.

ALLE GOEDS


Alle fotovrienden wens ik van harte voor 2018 alle goeds van de wereld!
Ik heb mijn website statistieken er op nageslagen (met dank aan mijn provider) en 2017 bracht 57.921 bezoekers naar mijn website. In 2016 waren er dat 41.169. Met de 29% vermeerdering ben ik best in mijn sas. Van de andere kant; alles is relatief en er zijn veel belangrijker zaken in het leven.
Ik hoop dat u en de uwen een gelukkig en gezond 2018 tegemoet gaan. Dat wens ik u van harte toe!!

WERK AAN DE WINKEL VOOR HET FOTOFESTIVAL AAN DE MAAS

Voor het eerst brengt het Fotofestival aan de
Maas de beste Nederlandse amateurfotografen samen in een expositie in het
Nederlands Fotomuseum. Dat is uniek. Parallel zijn er tal van kleinere
exposities op het naburige en gezellige Deliplein. Voor liefhebbers zijn er
interessante lezingen en andere activiteiten. Mis het niet; van donderdag 10
tot en met zondag 13 mei 2018 op de Kop
van Zuid en Katendrecht, hartje Rotterdam.

Je kunt vanaf nu tot 28 februari 2018 je beste serie insturen voor dit festival. De onafhankelijk curator Nicole Robbers (o.a. beeldredacteur NRC en bestuurslid van de Zilveren Camera) zal ongeveer 50 series uit de digitale inzendingen selecteren die in het Nederlands Fotomuseum (in de grote zaal op de begane grond) ten toon worden gesteld gedurende het gehele Hemelvaartweekend. De geselecteerde series worden door het Fotofestival afgedrukt op het formaat waarop de serie het best tot zijn recht komt.

Download bijgaande handout waarin je wat meer gegevens vindt maar neem zeker ook een kijkje op de website van het Fotofestival. Veel informatie over series kun je daar vinden en natuurlijk ook de spelregels voor de inzendingen.

Succes en wellicht zien we jouw serie in mei in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam! Zou mooi zijn, toch.

de kat, de liefde en de dood


Afgelopen week zocht ik Jonah weer eens op. Het was al te lang geleden dat ik hem gezien had. Hij woont nu tijdelijk in een dijkhuisje tussen de Maas en de Waal in, een oppas dijkhuisje. Er is ook een oppas kat en Jonah’s vriendin is er ook, althans ’s avonds. Dat huisje kwam goed uit, vertelde Jonah me. “Ik kan hier fijn werken aan mijn tweede boek. Er zijn wel kippen maar verder zie je niemand. De andere dijkhuisjes, nou ja dijkhuizen, zijn meer voor het weekend of de zomer. Het boek vordert al aardig; het is voor ongeveer tweede derde deel klaar. Maar ik heb het al helemaal in mijn hoofd. dat was bij het vorige boek BONTEBRUG nog niet zo.”
Hoe kom je de dag door, vroeg ik hem. “Eerst zwaai ik mijn vriendin uit en dan ga ik mijn dagelijkse column schrijven. Na een uurtje begin ik aan mijn boek en werk dan tot een uur of drie.” Elke week verschijnt er van Jonah een blog bij Lebowski en één in het dagblad de Gelderlander.
Waarover het boek gaat, geeft Jonah nog niet prijs. Eerder heeft hij het weleens gehad over vluchtelingen maar ik heb de indruk dat hij daar wat vanaf is. Het speelt zich in Arnhem én in Frankfurt zo weet hij me te vertellen. Nou ja, ik wacht maar af tot het boek verschijnt. Lebowski brengt zijn tweede boek in juni uit.
O ja, als je één van zijn blogs, Maria, wilt lezen klik dan hier. Het ‘spel’ van Maria, de kat, de liefde en de dood.

Maria 16-11-2017
Vlak na terugkomst op het platteland bedreven mijn geliefde en ik de liefde op het aanrechtblad. Het was buiten weer om binnen te blijven. We deden het dan ook om de kou of eenzaamheid te verdrijven, denk ik, waarom anders?

Nadien kwam de kat des huizes de keuken in. Had hij buiten voor het kattenluik geluisterd en op zijn beurt gewacht? Het beest was erg aanhalig en leek de eenzaamheid minder te koesteren dan ik vermoedde. Door eenzaamheid schijnen mensen zo’n vijf jaar eerder te sterven. Wellicht geldt dit ook voor katten. Al aaiend hielden we de dood op afstand.