Marie Tomanova
Is zij de nieuwe Robert Frank [1924-2019]?
Hij, vaak als dwarsligger van de fotografie gezien, zorgde met zijn boek ‘The Americans’ voor een totaal nieuwe en shockerende doorbraak in de reportagefotografie. Er werd een wereld getoond op een visueel andere manier. De beeldtaal die Frank ontwikkelde, -en vooral zichtbaar werd in dit boek-, is door velen geroemd als een meesterwerk en heeft destijds de fotografiewereld op zijn kop gezet.
Vergelijkingen gaan bijna altijd mank, maar toch. Iets soortgelijks als wat de ‘Frank-lezers’ moeten hebben ervaren, viel mij ten deel bij het bekijken van de website van de jonge Tsjechische fotografe Marie Tomanova.
Ik vind het overigens lastig om in enkele volzinnen aan te geven waarom ik haar werk zo geweldig vind. Het is prikkelend, indringend, dichtbij, persoonlijk, onthullend, verhullend (tegelijk hoe is het mogelijk), ogenschijnlijk pretentieloos, intiem, lak aan conventies, hedendaags, toont wat er is, ze bevraagt mij, confronterend, gewaagd, divers, blootleggend, essentieel, brutaal, puur, …….
Waarschijnlijk kunt u nog wel andere woorden op de puntjes plaatsen als u haar werk bekijkt. Misschien vindt u het minder vernieuwend als ik doe voorkomen, temeer daar ik haar werk vergelijk met het baanbrekende ‘The Americans’ van Frank. Toch heb ik het idee dat haar werk een aardige paradigma betekent in de portretfotografie. Het heeft m.i. ook alles te maken met de moderne mediacultuur en de plek die de mobile phones in onze samenleving innemen. Ongetwijfeld zal ze na haar serie (en boek) ‘Young American’, -met veel foto’s genomen met haar mobiele telefoon-, nog veel stof doen opwaaien en een nieuwe generaties fotografen volop inspireren.
FOTO UIT YOUNG AMERICAN | MARIE TOMANOVA
Marie Tomanova studeerde aanvankelijk schilderkunst in haar thuisland Tsjechië. Ze maakte veel schilderijen van mensen en zelfportretten. Ze vertrok na haar studie naar Amerika om als au-pair te gaan werken. Daar ‘ontdekte ze nieuwe mensen en culturen’ zoals ze zelf zegt. “Ik werd verliefd op het bruisende, de energie en het ritme van de voor mij nieuwe stad New York. De mensen die ik fotografeer zijn echt, zonder kunstgrepen. Het zijn de mensen waarvan ik houd!”