Gisteren op BREDAPHOTO bekroop me bij tijd en wijle de vraag naar het kip of het ei. Vooropgesteld ik heb met enkele fotovrienden me volop vermaakt en tegoed gedaan aan geweldige boeiende foto’s.
Het festival blinkt al jaren uit door de focus op de documentaire fotografie. Ondanks de wat geringere omvang kan het wat betreft de verhalende fotografie prima vergeleken worden met het mondiale jaarlijkse fotofestival Les Rencontres d’Arles. Dat ging dit jaar niet door, BREDAPHOTO wel!
Ik heb enkele fotografen in mijn ‘schriftje opmerkelijke fotografen‘ geschreven. Fotografen die me persoonlijk zeer aanspraken. De ene keer door het type werk dat ze maken en waarmee ik me verwant voel. Een andere keer juist vanwege een heel andere benadering en de voelbare (persoonlijke) visie op de wereld die ik als aangrijpend of zeer verrassend wil betitelen. Chen Ze, als jong talent in 2019 in FOAM, verontrust met beelden met als titel The Bearable. Het is een reflecterende documentatie van de donkere geschiedenis van de in vier jaar tijd aan zichzelf toegebrachte schade. Zelfs als de toelichtende tekst alleen in het Chinees erbij was geplaatst, lees je -en ervaar je- de foto’s met al je zintuigen. Het verhaal achter de foto’s dat het ‘de geschiedenis’ van de fotograaf betreft maakt het niet minder of meer aangrijpend, hoogstens persoonlijker.
De beelden van Kincsõ Bede (1995) liegen er ook niet om. Ze is Roemeense en heeft het communistisch tijdperk alleen maar van horen zeggen. Kennelijk zijn de gruwelijke verhalen van haar ouders en andere familieleden meer dan voldoende om een doorleefde serie zwart-wit te maken die verwijst naar macht en onderdrukking. BREDAPHOTO schrijft: “alle trauma’s die van haar ouders zijn geërfd komen allemaal samen als visioenen in haar hoofd en gevoelens die ze in haar lichaam voelt.” Dat voel je als je bij haar foto’s in de -als gevolg van corona- nagenoeg verlaten ruimte van het KPN gebouw bent!
Eigenlijk heb je nauwelijks een verhaal nodig bij het bekijken van dit soort foto’s. Dat geldt zeker niet alleen voor deze twee fotografen. Er zijn er heel wat. Daartegenover staat dat bij een aantal series het verhaal belangrijker lijkt dan de fotografie. Soms dacht ik wat hebben deze foto’s überhaupt met dit verhaal te maken.
Documentaire fotografie kan vele gedaantes aannemen en dat wordt zeker duidelijk tijdens het bezoek aan ’the best of times / the worst of times, het all-over thema van BREDAPHOTO. Als het verhaal en de foto’s met elkaar een zeer vage, -of in mijn ogen geen-, relatie aangaan, haak ik af.
Nog even deze fotograaf. Drie grote TV-schermen met daarop drie verschillende slideshows met opmerkelijke en vaak humorvolle straatscenes. Liu Tao is een fotograaf met oog voor het alledaagse dat bijzonder is. Daar houd ik van … Door kader en moment wordt de wereld in een klap heel anders. Kijk zelf maar eens op zijn Instagram account.
Ondanks dat alles in het centrum van Breda bijeengebracht en goed te belopen is, moet je echt een hotelletje boeken. Na een kleine drie uur trad er kijkmoeheid op. Zelf nog wat foto’s maken is dan ontspannend, in ieder geval wat mij betreft.
Om nog even op het kip en het ei terug te komen. Is het verhaal leidend of is de fotoserie het uitgangspunt. Maakt dat iets uit, of zijn het gescheiden werelden? Hoe ga jij in jouw fotografie hiermee om?