Jeff Wall

Je kunt er allerlei verhalen bij bedenken. Ogenschijnlijk
gewone beelden uit de werkelijkheid. Maar schijn bedriegt zoals zo vaak in de
fotografie. Zegt Martin Parr dat hij graag fictie maakt van de werkelijkheid, de
(meeste) foto’s van Jeff Wall zijn fictie! Fictie die de werkelijkheid
verbeeldt. In de meeste foto’s reconstrueert hij situaties die hij gezien heeft
of meegemaakt. Reconstructies waarbij het licht anders is, de personages
meespelen, de attributen wellicht net anders zijn, het decor net anders is
gekozen of net op een andere locatie de mis en scene in elkaar gestoken. De
extreem realistische foto’s krijgen daarmee toch weer een vervreemding. De
fictie lijkt werkelijkheid te worden maar verandert bij nadere beschouwing weer
in fictie. Zijn foto’s doen ons nadenken over kleine toevalligheden die
gebeuren maar meer nog over maatschappelijke aspecten van onze samenleving. De
twee jongen die geheel in stijl en in vol ornaat door de prachtige wat deftige
moderne huiskamer boxen. Je kunt het zien als een spel van vormen en
schoonheid, misschien zelf als een spel van twee jonge jongens die thuis wat
oefenen maar ongetwijfeld zal menigeen zich ook afvragen welke betekenis je
verder aan dit beeld kunt geven. Bovendien ben je door de grootte van de foto’s
(soms als lichtbakken gepresenteerd) deelgenoot van elk tafereel dat hij ons
voortovert. Ik had al heel wat foto’s van hem gezien, in magazines en boeken.
Maar het is echt een belevenis om de levensgrote foto’s, waarin de personages
meestal net zo groot zijn als de bezoekers, te zien. Dat kan nog tot 3 augustus
2014 in het Stedelijk Museum in Amsterdam.
Ik weet dat het misschien hoogdravend klinkt
en zo bedoel ik het zeker niet maar ik maakte deze foto gisteren met het idee een beetje in de geest van Jeff Wall te fotograferen. Let wel, een beetje. Het donkere meisje met
prachtige haardos versus de man met de dweil die zijn (of hun) keuken dweilt.
Je mag het jouwe ervan denken.

JEFF WALL
TABLEAUX PICTURES PHOTOGRAPHS 1996-2013
1 MRT – 3 AUG 2014 in het Stedelijk Amsterdam
Een bijzondere selectie uit het werk van de Canadese fotograaf Jeff Wall (Vancouver, 1946), een van de meest toonaangevende kunstenaars van deze tijd.

NIEUWE BONDSMEESTERS

Gisteren zaterdag 8 maart was de jaarlijkse ballotage van de BMK (bondsmessterklasse van de FOTOBOND) in het Fotomuseum te Rotterdam. Uit 38 inzendingen koos de jury bestaande uit Corinne Noordenbos, Sterre Sprengers, Martijn van den Broek, Carel van Hees en Hans Roozenboom 4 inzendingen waaraan het predicaat BMK werd toegekend. Het zijn Petrie Coomans, Rudi Kleingeld, Herman Schartman en Kees Schothorst.
Als kandidaat BMK werd geselecteerd het werk van Bas Berkhout, Henk Langerak, Jan Pieter Leupen, Cobi Neeft, Cees Oomes en Frans Smets.
Allen van harte proficiat met deze prachtige onderscheidingen in de fotografie!
Na afloop de opening van Vivian Sassen, de moeite waard om nog eens terug te gaan en nog eens goed te kijken. Zoveel gezien gisteren!

Licht op de Jong

De Jong is hot, althans onder fotografen. Alhoewel, ik sprak vandaag nog een fotograaf die was na de tweede Studio de Jong afgehaakt. Jammer denk ik dan. Ja die tweede was minder, misschien wel een misser. Elke zondagmorgen sta ik een dik halfuurtje eerder op om de gemiste Jong in beeld te krijgen. Afgelopen keer genoten van zowel de Belg die Brussels lof oogstte met zijn absurditeiten als van de oude meester William Klein die ondanks zijn leeftijd nog met verve spreekt over zijn fascinatie die fotografie heet. Vanochtend liep ik Wilfried tegen het lijf, in het zonlicht dat rijkelijk stroomde door de stationshal. Markante kop, scherpe neus, flinke oren. Kan niet missen met ook nog de jas die hij ook altijd aan heeft als Carel van Hees in beeld komt. Klik, de Jong in het licht, en ook nog wat andere passanten. Mooie dag, mooi licht, nog even en het is weer rokjesdag en kunnen de winterbanden er ook weer af.
de Jong in de spotlight
de banaan

double communication

WILLIAM KLEIN


Voor als je niet verder wilt lezen, klik dan hier zodat je rechtstreeks komt op de site van FOAM, Amsterdam.

Sinds gisteren weet ik weer waarom William Klein als sinds jaar en dag één van mijn favoriete fotografen was. Ik gebruik in mijn lezingen over straatfotografie een gedeelte van een redelijk onbekend filmpje over de contactstroken van William Klein uit de jaren 60. Daarin kun je niet alleen zien dat hij een betrokken fotograaf is die gemakkelijk contact legt met de mensen die hij fotografeert maar ook het uitzonderlijk zoeken naar een eigen beeld. Hoe hij een eigen beeldtaal heeft ontwikkeld. Een zekere rauwheid als dat het beeld extra kracht geeft, een fijnheid als het beeld daarom vraagt. Hij is een vernieuwer tot en met. Niet alleen omdat hij in de jaren vijftig al met een forse groothoek op zijn Leica van heel dichtbij en heel direct de mensen in Parijs vastlegde. Met zijn modefoto’s was hij later ook voor hele hordes fotografen een voorbeeld van formaat. Zijn grote beschilderde visualisaties van delen van zijn contactstroken, ook te zien in Foam, en zijn fotogrammen (zie foto hierboven) tonen eveneens zijn wens om autonome en vernieuwende beelden te maken. De expositie duurt nog een poosje, dus missen hoef je hem zeker niet. Echt een aanrader!

de appels van Jan

Mijmerend over de appels van Jan en zijn fraaie broeken aan de waslijn werd ik opgeschrikt door een harde knal. Ik keek op en zag een konijn als een haas ervandoor gaan. Rechts ontwaardde ik een stuk of vijftien mannen op een veld, anoniem door het tegenlicht. Het beestje liep slim van ze af in een tempo waarmee elk afstandsrecord, zelfs Olympisch, met gemak zou worden gebroken. Gefascineerd volgde ik hem of haar. De mannen keerden zich van mij af. Een klein beestje op de vlucht voor grote zwarte mannen in tegenlicht. Ze waren te ver weg om een geloofwaardige of boosaardige foto te maken. De geweren zouden nauwelijks als lucifers in de foto te zien zijn. Voor BunnyBunch waren ze van een geweldig kaliber maar gelukkig vluchten loont. Dat geldt niet voor elk konijn, haas of andere soort. Soms kun je niet vluchten, zie je geen kans te ontsnappen aan het speeltje van grote zwarte anonieme mannen. Te vaak geldt dat ook voor de diersoort mens. Vandaag in de Volkskrant een enkelkolom over Syrië, hooguit 10 cm lang. Genoeg is genoeg, straks wat minder vlees in de pan. Alsof dat helpt. Nee dan de boksen en de appels van Jan, ongecompliceerd hangen ze in de zon. Alleen die broeken vertellen al een verhaal. En dat op 131113, om van je geloof af te vallen.
de boksen van Jan

DE LICHTMAN BAS LOSEKOOT

Al gezien op Naardenfotofestival, gisteren te gast bij de extra BMK-bijeenkomst van de Fotobond. Bas Losekoot is de fotograaf die lichtjes op straat plaatst om zijn straattaferelen uit te lichten. Zijn flitsertjes hangt hij aan bomen, lantaarnpalen of toevallige beugeltjes aan de muur. Daardoor ontstaat een enigszins surrealistisch beeld maar bovenal ervoer ik zijn foto’s als geweldig door de momenten waarop alles samenviel. Met andere woorden het spel van licht en schaduw, de positionering van de mensen en de omringende objecten, de expressie in de gezichten, het theatrale, de zuigkracht in de beelden, het klopt allemaal als een bus en helemaal fotografie van deze tijd met kleuren die er toe doen. Inmiddels heeft hij 4 wereldsteden van zijn project gedaan;New York, Sao Paulo, Mumbai en Seoul. Steden die alsmaar groeien en groeien en waarin Bas op zoek is naar de identiteit van mensen in dergelijke groeisteden. Hij stelt zich enkele vragen en vertaalt de ‘antwoorden’ in beelden. Vragen zoals: Wat is letterlijk én figuurlijk nog de persoonlijke ruimte van mensen, hoe individueel en hoe sociaal zijn steden, wat zijn de clashes in de openbare ruimte, ….. ?. Bas Losekoot is een gedreven fotograaf. Zijn inkomsten haalt hij uit zijn professionele werk en dit project financiert hij uit de eigen portemonnee. Een maand trekt hij uit voor een stad. Dwalend van de vroege ochtend tot de late avond, zo’n 500 foto’s per dag, een kleine honderd op één plek. Hij heeft zich voorgenomen 8 wereldsteden te doen en hoopt dat er boeken van uitgegeven gaan worden. De betrokkenheid komt ook helemaal naar voren als je hem hoort spreken. Hij zit er middenin en het verhaal bij de foto’s is dan ook heerlijk om te beluisteren. Voor fotogroepen wil ik Bas aanbevelen als het gaat om een jonge hedendaagse straatfotograaf die heerlijke beelden laat zien en daarover op een overtuigende manier praat. Een aanrader!

Chez Nous

Vandaag het boek van Chris Keulen in de bus. Heerlijk de humor met een schurend randje. Chris spaart de Belg, de Duitser, noch de Hollander. We komen er allemaal zodanig vanaf dat een grimas niet misstaat. Een mooi voorbeeld van het werken aan een thema, jarenlang. Ik ben blij met dit boek. Onvervalste Nederlandse Fotografie helemaal Chris Keulen met een knipoog naar Martin Parr.

VERZAMELEN

De een spaart postzegels, de ander sigarenbandjes of punten voor de Jumbo of C1000. ‘Puntensparen’ kan lucratief zijn, postzegels wellicht ook nog wel als je aan in-en verkoop doet. Mogelijk dat dit zelfs voor sigarenbandjes geldt ondanks dat mijn kistje van vroeger bij een of andere verhuizing bij het oud vuil is achtergebleven. Anton spaart ook, of beter hij schrijft geschiedenis. Al jaren schrijft hij dagelijks berichten van teletekst over in zijn dikke spiraalschrift. Hij is inmiddels aan zijn derde map bezig. Hij maakt geen autobiografie maar zijn werk is wel autobiografisch. De fotograaf die documenteert laat zien wat hij/zij belangrijk vindt. Anton doet niet anders; hij toont zijn interesses, de dingen die hem aangaan of na aan het hart liggen via zijn spiraalschrift.
‘vreemdgaan zit in de hersenen’ uit het spiraalschrift van Anton
‘een nieuw verhaal’

Regelmatig ontmoet ik Anton, maak een babbeltje en meestal maak ik wat foto’s. Zo ook gisteren tijdens mijn ‘rondje-Varsselder’. Anton was bezig met de noten te rapen. “Het notenblad houdt het ongedierte weg, ja ja van die dingen” verklaart Anton als hij wijst op de vier kolossale bomen op zijn erf.
Anton is een prater die regelmatig zijn woorden kracht bij zet door “ja ja, van die dingen” te roepen. Daarbij wordt de tweede ja een verlengde ja, zoiets van jaaa. Daarmee overtuigt hij zichzelf het meest van zijn waarheid. Och, krachttermen, versterking van ‘de waarheid’, is ons mensen niet vreemd. Zelfs politici en wetenschappers blijken de waarheid geweld aan te doen en maskeren dat door het hanteren van krachttermen. Maar goed terug naar Antons noten. Van de noten gaat het al snel naar zijn nieuws van de dag en het blijkt dat zijn persoonlijke geschiedschrijving in het spiraalschrift er nog een andere uitingsvorm heeft bijgekregen. Hij verzamelt nu ook, in zijn ogen belangwekkende, krantennieuws. Hij troont ons, mijn vrouw wandelt deze keer ook mijn rondje, mee naar de bovenverdieping van zijn huis, “dat staat toch allemaal leeg, ja ja als je de ruimte maar hebt. Ja ja ik bewaar alles zodat de mensen kunnen zien wat er allemaal aan de hand is in de wereld. Want ge geleuft het toch niet.”
Niet een netjes uitgeknipt krantenartikel maar hele kranten met zwaar montagetape zijn tegen de muren van de leegstaande kamers, hokken en gangen geplakt. Allemaal nieuws vanuit de streek, de Achterhoek. “Ja, ja hedde de gelezen daor in Bredevoort, …………”. Het ene nieuwsfeit volgt het andere op ……… Anton blijft een markante man, die leeft in zijn eigen wereld met een eigen ‘vrije’ nieuwsgaring. Ik maak graag praatjes met hem en werk gestaag door aan mijn fotoverzameling van hem en zijn buurman, zijn broer Jan.
‘de nieuwsfeiten op een rij’

De Zutphense in het gemeentehuis

Afgelopen vrijdag de expositie “KIJKEN OM TE ZIEN” geopend. Prachtig werk hangt er in de witte vleugel van het gemeentehuis van ZUtphen. Het fotografencollectief bestaat 90 jaar, geenszins grijs maar springlevend. Voor wie wil gaan kijken (doen!) de gegevens vind je op de website van het fotografencollectief. Kun je gelijk ook kijken naar hun ander werk.
Opvallende verschijning wat mij betreft is Jenne Bleijenburg. Kijk maar eens naar haar werk.
foto Jenne Bleijenburg titel zusjes

UNSEEN

Veel te zien ondanks de titel UNSEEN tijdens de fotofair in Amsterdam. Heb dan ook fragmentarisch rondgekeken. Me vergaapt aan fantastische foto’s van fotografen die ik al wel kende zoals de tweelingen van Anders Petersen.
foto Anders Petersen
Of het nieuwe werk van Christina de Middel. Als je haar (nog) niet kent moet je beslist op haar website kijken. Ze is BOOMING, deze Spaanse!

foto Christina de Middel

De fotografen die ik niet kende en waarvan het werk me op een of andere reden opviel heb ik in mijn aantekenboekje gezet. Dus ik kijk later uitgebreider naar onder andere Koen Hauser, Isabelle Wenzel, Sacha Weidner en Lonneke de Groot.
Een impressie gemaakt die dag. Heerlijk mijn laatste foto van die dag….. een samenloop van omstandigheden.

Voor als je verder wilt kijken ….

To STOOP and STOOP not

Bukken of niet bukken, ja toch maar bukken. Ik wil weten wie de fotograaf is, wat hem of haar bewogen heeft. Noorderlicht Fotomanifestatie 2013 vraagt wat van de bezoekers. Kijken of niet kijken, er zijn of er niet zijn. To Have and Have Not gaat over de wereld van de rijkste 1% van de wereld, intrigerende beelden. Gepimpte dames in boudoirs of op de schoot van ‘Strauss-Kahn-figuren’. De locatie is schitterend, alhoewel afgelegen: de oude ontmantelde suikerfabriek in Groningen. Wat dat betreft past één van de hoofdexposities over de suikerindustrie wereldwijd daarin natuurlijk uitstekend. Een expositie van een stuk of 10 fotografen met beelden van de slavernij tot aan megalomane platen van snoeprolletjes. Carl de Keijzer met een beeldtaal die je van verre herkent. Het individu is direct aanwezig terwijl de ruimte waarin de ‘socios’ verkeert onherroepelijk en ondubbelzinnig mede de inhoud bepaalt. Die balans tussen omgeving en individu zorgt steeds voor een verhalen en veelzeggende inhoud. In een andere hal Kadir van Lohuizen fotografeerde de familie Rharih in 1993 en nu opnieuw, een indrukwekkende eerlijke fotoreportage. De versmelting van culturen naast eigenheid van de identiteit die ons allen niet vreemd is. Onze fotograaf, want zo mag je haar wel noemen als je fotograaf des vaderlands bent, Ilvy Njiokiktjien, is er ook met de familie. Portretten van verjaardagen van 0 to 100 jarigen. Een twintigtal hangen in de geïmproviseerde kantine, de moeite waard. Het broodje, de soep en de witte wijn trouwens ook. Er is nog veel meer te zien. Kijk maar eens op de website. Ik zou gaan kijken als ik u was. O, ja en als je nog wat meer wilt weten van de fotograaf des vaderlands koop dan deze maand het fotoblad FOTOGRAFIE met een prachtig artikel van de hand van Ton van Vroonhoven over haar met mooi gedrukte beelden. Kijken, kijken dus!