Gisteravond een, twee uur durende, lezing mogen geven voor kunstenaars en belangstellenden van de Atelierroute in Almelo.De bibliotheek was goed gevuld en achteraf heb ik plezierige reacties gekregen. De stromingen in de fotografie heb ik enigszins gestructureerd de revue laten passeren en daarbij gebruik gemaakt van de klok van Lemagny. Jean Claude Lemagny [1931] is een Franse conservator die omstreeks 1985 een model ontwikkelde voor het analyseren van foto’s. Juist in de periode 1975-1985 waren er verschillende wetenschappers die analysemodellen voor de fotografie ontwikkelden. Een van de eerste was de Franse filosoof Ronald Barthes [1915-1980]. Hij ging ervan uit dat foto’s verklaard konden worden vanuit een bepaalde verschijningsvorm. Zo analyseerde hij foto’s die bijvoorbeeld sterk bepaald werden door de trucage. De andere vormen die hij hanteerde waren de pose, de esthetiek, het fotogenieke en de objecten. Een bijzondere verklaring gaf hij aan een serie of collectie waarbij de foto’s samen een betekenis hadden die niet teweeg werd gebracht door een enkel beeld. Hiertoe kun je bijvoorbeeld de sequenties van o.a. Michel Kzrynanowski of Ger Dekkers rekenen.
Enfin Barthes is gisteravond niet aan de orde gekomen. Met de indeling of model van Lemagny kun je m.i. meer duiden, zeker als het gaat over de invalshoeken van waaruit foto’s worden gemaakt. Voor mij was de klok ook een mooie manier om de verschillende stromingen in de fotografie, bovendien af en toe ook nog vergelijkenderwijs in historisch opzicht, aan de orde te stellen.
[foto Hubert van Mastrigt]