Wat een mens zich zoal kan afvragen

Foto’s maken is simpel

Foto’s zijn complexe dingen

Deze jongeman liep ik tegen het lijf in het Amsterdamse Fotomuseum FOAM. Ik was met een vriend naar Amsterdam getogen om drie vliegen in een klap te slaan; het Rijks, FOAM en Huis Marseille.

RIJKSMUSEUM

De 12 foto’s van Erwin Olaf met daaromheen zijn gekozen schilderijen in het Rijks. Een kleinschalige expositie, zeker in vergelijking met de grote expo in zowel het Fotomuseum en Gemeentemuseum in Den Haag waar zijn gehele rijke oeuvre te zien was. Toch als Olaf-liefhebber mocht je ook het rijksmuseum niet missen. Het was een hele intieme stille beschouwende ervaring, juist door de keuzes, de toelichting op het werk én de aankleding van de twee exporuimten.

FOAM ALEX PRAGER

Prachtige (levensgrote) foto’s die een surrealistisch karakter hebben door de wijze waarop Alex Prager de werkelijkheid in beeld brengt! Foto’s die eruit zien als filmstills. Ze maakt overigens ook geweldige adembenemende films die ondanks de volle kleuren verwijzen naar de vijftiger jaren. Wat je ziet is beklemmend, niet waar, onheilspellend en de scenes lijken zo uit een Hitchcock-film te komen.

HUIS MARSEILLE DEANA LAWSON

Van de Amerikaanse fotograaf Deana Lawson (Rochester, 1979) hingen prachtige metershoge portretten van mensen in hun dagelijkse omgeving. Huis Marseille gaf aan dat zij geroemd wordt als een van de meest fascinerende fotografen van haar generatie. ‘In haar werk, dat wordt vergeleken met dat van Diane Arbus, Jeff Wall en Carrie Mae Weems, vervaagt Lawson de grens tussen feit en mythe.’ We haalden nog net de trein naar de Achterhoek om voor het donker thuis te komen. Voldaan over wat we allemaal gezien hadden!

Maar nu nog de simpelheid en de complexiteit van een foto!

De jongeman in Foam trok mijn aandacht, in eerste instantie vanwege het hoedje, maar ook de blote behaarde benen sprongen meteen in het oog. “Mag ik een foto van je maken’. dat mocht alhoewel hij nog wel even informeerde naar het waarom. De originaliteit van zijn uitstraling was voldoende als antwoord. ‘Let maar niet op mij, ga maar door met het kijken naar het werk van Alex Prager’, zei ik. Een mooie natuurlijke pose, zowel gezichtsuitdrukking (de mijmering bij het kijken naar de film) als de wijze waarop hij stond (ontspannen, niet geposeerd, zo sta ik!). Thuisgekomen heb ik nog even gekeken of ik deze foto voor de wekelijkse ‘KEEK OP DE WEEK’ zou gaan gebruiken. In photoshop nog wat een andere uitsnede bekeken; iets meer naar voren gehaald. En ondanks dat de stand van de voeten iets grappigs had vond ik juist dat in het onderste deel van de foto wel veel afleiding of onrust was. Afsnijden net onder de verwarmingsbuizen; net nog vervreemdend. Ja, zo kan het ook. De positie van de benen blijft wel oké.

Het is foto die ik wel oké vind. Dit wordt mijn KEEK OP DE WEEK van week 36! Aldus besloten keek ik ook nog even als ik het hoedje (die toch ook heel bepalend voor de persoon is) eraf zou halen. Als ik de persoon anoniem zou maken. En wat blijkt …. daarmee wint de foto voor mij aan kracht. Het gaat in een keer niet meer over die jongeman met dat vreemde hoedje maar om houding van iemand die ergens in een museum kijkt naar, …. ja wat eigenlijk. Deze foto is niet alleen anoniem maar voor mij ook spannend omdat de foto meer een vraag stelt dan een antwoord geeft.

Hoe simpel kan het zijn?

Of toch niet?