slenteren over de biënnale

Inmiddels exposeert Fotogroep in Haaksbergen al voor de vierde keer een fors aantal foto’s op groot formaat tijdens de zomermaanden in de gemeente Haaksbergen. Een aantal jaren geleden waren het foto’s in de bosrijke omgeving van de stad. Pakweg 20 km met de fiets in een prachtige omgeving waarbij de grote zeildoeken en panelen verrassend met het landschap interfereerden.

Dit jaar is de expositie er zeker niet minder om, maar wel anders. Nu heeft men het centrum van Haaksbergen als locatie voor de expositie gekozen. Gemakkelijk beloopbaar en zeker ook interessant voor de toeristen die hier elke zomer komen.

De club is ook in deze expositie origineel te werk gegaan door de foto’s op verschillende materialen af te drukken. Ze zijn geprint op motorkappen, kubussen rond bomen, deuren, metalen deksels, zeildoeken en hout- en de gebruikelijke hoogwaardige aluminium panelen.

get some fresh air

Van nagenoeg alle fotografen van Fotogroep zijn foto’s opgenomen. Afgelopen zondag slenterde ik door het centrum. Nog tot 31 oktober 2022 is dit ook voor jou weggelegd. Ontmoet de fotografie in Haaksbergen, ga kijken. En o ja, af en toe bukken of buigen voor de foto’s!

the XL boy in the stroller was amazed too!

RAKE BEELDEN

Op dit moment begeleid ik twee groepen fotografen die in Eerde -nabij Veghel- periodiek bij elkaar komen. Fotografen die zich met de nodige ambities en op een heel persoonlijke manier uitdrukken. Door hen kwam ik op het spoor van fotograaf Jasmine de Vries die in het cultuurcafé De Afzakkerij in Veghel nog exposeert tot en met zondag 20 maart 2022.

Uit de serie Rebel ’n Saint ‘Nearby’ © Jasmine de Vries

De foto’s van De Vries zijn geïnspireerd op uitspraken over haar en gebeurtenissen uit haar leven. Ze ensceneert en ‘speelt’ deze in haar beelden na tot uitgesproken confrontaties en meningen. Haar beeldstijl is uitdagend en ’to the point’ en ondanks dat het over op het oog gewone dagelijkse zaken gaat, proef je meteen de lading in de foto’s. Wie goed kijkt ziet wel een ‘zekere parallel’ met o.a. Erwin Olaf als het gaat om zijn geënsceneerde foto’s zoals in de series Hoop en Hotel.

Een blondine met een feesthoedje op haar kruin zit moederziel alleen aan een sobere houten tafel van oud steigermateriaal. Vier lege stoelen met een verschillend design eromheen. Haar leeftijd laat zich moeilijk raden. Ze kijkt tamelijk sip en afwezig. In haar rechterhand rust een mes waarvan het uiteinde op het punt staat een kleurloze verjaardagstaart te doorklieven. Op die taart, die schijnbaar door het lange wachten half is ingezakt, staan zes kaarsjes.
“Tegenwoordig vier ik mijn verjaardag tweemaal per jaar. Op 28 juli en 16 augustus. Oftewel de dag van mijn geboorte én de dag dat mijn transitie”, verklaart Jasmine de Vries het aantal van zes kaarsjes. ,,Mijn tweede verjaardag wordt vaak vergeten. De foto is dus een doordenkertje.”
© Jasmine de Vries

In de fotoserie Rebel ’n Saint speelt fotografe De Vries zelf een hoofdrol in haar eigen foto’s. Op de ene foto als dominante vrouw en op een andere is ze te zien in een futuristische kamer in een glazen koker. De koker is een douche en ze staat erin op een manier die duidelijk maakt dat ze er uit wil!. De persoonlijke foto’s op haar site vertellen veel over haar bijzondere leven. Ook het commerciële werk is de moeite van het bekijken waard!

CONCEPTUELE WERKEN

de FOTOFASCINATIE van HENK BERENDS

Bij Conceptuele Fotografie gaat het om het verhaal achter de foto’s. 

Henk vertelt me dat hij uit een familie komt waar veel gefotografeerd werd. Opa was fotograaf en ook zijn kinderen, waaronder de moeder van Henk, beoefende het edele procédé der fotografie. Edel omdat het ‘magische geknoei met zilverzouten’ leidt tot beelden. Het opkomende beeld in de ontwikkelaar was steeds weer vol verrassing en de geur van de fixeer nam men toen maar op de koop toe.

De oom van Henk had de doka en op 12 jarige leeftijd sloeg Henk met zijn eerste Kodak-Click aan het experimenteren. Later volgde de kunstzinnige ontwikkeling aan de kunstacademie. Henk studeerde af op grafische technieken (etsen en zeefdrukken) en fotografie. Tot eind jaren tachtig maakte Henk zeefdrukken en daarna raakte hij volledig ‘verslingerd’ aan de fotografie. Een fotofascinatie die nooit meer weg geweest is!

Julia en Romeo | hedendaags verbeeld door Henk Berends [© Hen Berends]

Al sinds een flink aantal jaren is Henk een conceptuele fotograaf met een hang naar het surrealisme. Hij fotografeert op de meest bijzondere locaties. “Een bijzondere plek geeft mij inspiratie” zo vertelt Henk. “Hier ontwikkelt zich een idee voor een bepaalde scene en dan werk ik het idee verder uit. Dat is mijn ontwikkelstadium voor de foto. Ik heb aantekeningen gemaakt, misschien een proeffoto op de locatie maar het uiteindelijke werkelijke werk kan pas beginnen als ik de juiste persoon -het model- heb gevonden dat past in mijn idee. Daarnaast zoek ik attributen die het verhaal compleet maken. Het fotograferen op zich is -net als de voorbereiding- ook een waar feest. De samenwerking met het model, vaak meerdere, met de eventuele assistenten vind ik heerlijk. Ik voel me dan de regisseur van mijn eigen te scheppen werkelijkheid. Misschien dat mensen die mijn foto later zien daaraan wel een andere betekenis geven dan mijn aanvankelijke bedoeling. Maar dat is alleen maar leuk. Een uitleg waar ik niet aan gedacht heb, stimuleert me ook weer om door te gaan.”

Ik heb Henk de afgelopen paar jaar leren kennen in een mentoraat en heb zijn gedrevenheid én zijn vakmanschap bewonderd en zeer gewaardeerd. Hij maakt echt spannende en interessante foto’s. Foto’s waarvan hij geniet maar ook voor andere een bron van inspiratie kunnen zijn. Of het nu is als fotograaf of gewoon als kijker. Henk levert een continue stroom van gedachten en ideeën uitmondend in reeksen van foto’s. Ik durf wel te zeggen dat hij een fotograaf is die één is met het medium fotografie. Henk denkt in foto’s!

de getuige | © Henk Berends

Tot medio mei 2022 zijn ruim twintig fotowerken te bewonderen in een solo-expositie in het Kulturhus in Borne (Marktstraat 23, 7622 CP Borne, openingstijden ma t/m vrij van 09:00-17.00 uur en za van 10.00-12.30 uur) en op woensdag 2 maart 2022 geeft hij, o.a. voor de Fotobond afdeling Twente, om 19.30 een interactieve lezing over zijn conceptuele fotografie in het Parochiehuis in Delden (Langestraat 79, Delden). Het is verstandig om je aan te melden via  h.f.berends@kpnmail.nl want vol is vol!

Voor als je verder wilt kijken op zijn website …..

GGB en de Huiskamer

GGB klinkt als een drug en voor fotografieliefhebbers is het dat misschien ook wel. GGB staat voor Grote Galerie Beurs. UNSEEN pakt dit jaar na het faillissement (2020) weer flink uit, alhoewel met minder vierkante meters. Hedendaagse fotografie en vintage prints allemaal tezamen in de Westergasfabriek, vertegenwoordigd door meer dan honderd internationale galeries. Van Seoul, Zurich, Berlijn tot Utrecht, en natuurlijk Amsterdam zelf.

UNSEEN 2021 | © Peter van Tuijl

Ik heb er prachtig werk gezien en minder dan voorgaande jaren onbegrijpelijk werk.  Ook iets minder druk dan voorgaande jaren maar wellicht komt dat door de ‘veilige tijdsloten’. Het bood wel meer kijkcomfort en ik heb menigeen gesproken die erg enthousiast was over deze UNSEEN. Je kunt er gemakkelijk de hele dag ronddwalen, maar mijn kijktijd is beperkt tot maximaal drie uur. Dan heb ik het wel gezien. Geen spijt van, hoogtepunten genoeg. Ik heb kaarten of foldertjes meegenomen van de Sandau&Leo Galerie met werk van Ingar Kraus, het humorvolle werk van Isabelle Wenzel, Fatima Zohra Serri (lees over de vrouw die bariieres openbreekt binnen en buiten het museum), Lisandro Suriel (FOAM talent), Yoshiki Hase en de Nederlandse fotograaf Lara Verheijden (die overigens één van de genomineerden was voor de Rabo talent Portrait Price). O, ja ik nam ook nog de grote -bijna A0 formaat- krant van de Noorse Galerie Vasli Souza mee.

de nieuwe kunst op UNSEEN 2021 | © Peter van Tuijl

Maar och, dat gesjouw met papier hoeft tegenwoordig niet meer zo. Unseen bracht geen catalogus uit dit jaar maar alle werken zijn eenvoudig (echt heel goed!) te vinden op galerieviewer. Als je niet geweest bent, kijk naar alles wat je gemist hebt. Een voor degenen die er wel waren kunnen na dat hele geweld aan beelden zo’n geheugenopfrisser wel gebruiken.

UBSEEN 2021 | © Peter van Tuijl

De volgende dag op naar het kleinschalige van de Huiskamer. De Huiskamer is een groep van (nu) negen fotografen die gehuisvest zijn in Breda. Hun jaarlijkse expositie is een feestje vanwege de diversiteit van de fotografen en de kwaliteit van het werk. Allemaal toppers wat mij betreft.

in de ruimte waar de film (rechtsonder een piepklein stukje ervan) van ton Dirven werd getoond
HOW IT FEEL | © Peter van Tuijl

Dit jaar was ik bijzonder gecharmeerd van een van de films ‘how it feel’ van fotograaf Ton Dirven, de outcast van Kreuzberg van John Moest, ‘je mag er zijn’ van Ton Wolswijk waarmee zij in 2020 de nominatie voor FotoNationaal ontving en de serie van Peter Willemsen. Peter stelde zijn foto’s ten toon in een apart ‘hok’ van het stadskantoor.

bezoekers in ‘de vogelkooi’ van Peter Willemse | © Peter van Tuijl

Als je binnenkwam hoorde je de vogels fluiten. Logisch er hingen twee vogelkooien, echter de vogels bleken van papier. Links een reeks portretten die al meteen opvielen door hun uitsnede en beeldkracht. Rechts foto’s in een reportage van vogelaars die van vinken en kanariepietjes houden en met elkaar proberen het optimale fluiten in de buitenlucht te bereiken. Nee, nu zonder gekheid. Peter Willemse heeft een prachtige documentaire serie gemaakt die op de Huiskamer-expo ook nog eens als een installatie werd getoond. De reportage gaat over de Surinaamse vogelliefhebbers (en kwekers) van voornamelijk Surinaamse zangvogels. De twa twa, Picolet en Djack fluiten heel prachtig zo lees ik op de website van de vogelvereniging Beef-Free uit Den Haag.

Peter schrijft mij: “Als ik vanuit Kijkduin naar Delft rijd heb ik ze vaak zien staan op een grasveldje aan de Lozerlaan in Den Haag, al die vogelkooitjes. Meestal in de zomermaanden komen de leden van Beef-Free bij elkaar om hun hobby te beoefenen. Het kweken, houden en trainen van hun TwaTwa. Een klein Surinaams zangvogeltje dat moet gaan fluiten. Op het veld word een competitie gehouden tussen de vogels wie het meeste fluit in 15 minuten. Het is een serieuze bezigheid waar voor de eigenaren toch wel wat op het spel staat. Een winnende vogel wordt dan weer wat meer waard. De Surinaamse eigenaren zijn zeer vriendelijk en hebben mij toegang gegeven tot hun veld om de foto’s te mogen maken. Het project is nog niet afgerond en zal ook in 2022 nog door gaan.”  Deze foto van de ‘vogelkooi’ van Peter Willemse | Peter van Tuijl

Van de hectiek van Unseen naar de relatieve rustige huiskamer, overigens wel met fotografie die ook daar het hart sneller deed kloppen. Dat dan weer wel.

HOOP

Iedereen kent het begrip hoop. Ik hoop dat mijn foto expositie veel positieve respons zal hebben, een ander hoopt op de hoofdprijs in de Postcodeloterij en weer een ander hoopt op een positieve reactie op een Tinder bericht.

Hoop is ook verbonden met de traditie in het christendom als christelijke deugd naast geloof en liefde. Hoop is een ‘hoge vorm’ van wensen. Dat kan passief, afwachtend, zonder inspanning zijn; zoiets van ‘het zal mijn tijd wel duren’. Hoop afgeleid van hopen kan ook gezien worden -letterlijk- als een werkwoord. Persoonlijke inspanningen die bijdragen aan het realiseren van hetgeen men hoopt te bereiken. Daar moest ik aan denken bij het zien van het filmpje over het maken van de tentoonstelling HOOP in de Heilige Driehoek in Oosterhout. Op hun website lees ik: “Stichting Kunst in de Heilige Driehoek realiseert elke twee jaar een biënnale van internationale allure. Deze bijzondere kunstmanifestatie vindt plaats in het gebied ‘De Heilige Driehoek’, in Oosterhout (NB). Het is de enige plek in Nederland waar nog een combinatie van drie actieve kloosters bestaat. Het unieke kloostergebied dient als inspiratie voor hedendaagse kunst. De Biënnale met het thema HOOP kun je bezoeken van 10 juli t/m 15 augustus 2021.”

Het mooie aan de film is dat je niet alleen kennis maakt met de achterliggende gedachten van de kunstenaars maar ook ziet hoe de curatoren (Hendrik Driessen voormalig directeur van museum De Pont en Rebecca Nelemans zelfstandig curator) de expositie voorbereiden en welke keuzes ze maken. Een aanrader om met hen op pad te gaan in de zoektocht naar de inrichting van deze bijzondere expositie waarin kunst en omgeving op elkaar afgestemd zijn! Even 20 minuutjes kijken dus …. 

DE HUISKAMER

De goeie kamer van destijds beschouwden mij ouders niet al de huiskamer. De goeie kamer was voor de zondag na de mis of als er doordeweeks bezoek kwam. De keuken was feitelijk de huiskamer. Als je op ‘huiskamer’ googelt, dan krijg je een forse reeks van restaurants, brasserieën, buurtcafés en alles wat daar een beetje in de buurt komt.

Ook in het weekend van 17, 18 en 19 september aanstaande ben je welkom in de Huiskamer. Je krijgt daar waarschijnlijk ook wel een kop koffie en mogelijk zelfs een glaasje prik. Maar in dat weekend én in die huiskamer is het te doen om heel andere versnaperingen. U wordt namelijk getrakteerd op prachtige foto’s. De huiskamer is een fotogroep die tot de Nederlandse top in de vrijetijdsfotografie behoort. Een bezoek raad ik dan ook bijzonder aan!

foto op de poster is van Mariëtte Aernoudts

Als het mag kan het ook

Ik weet niet hoe het u vergaat, maar ik begin zo langzamerhand wel genoeg te krijgen van al die digitale exposities. Ik wil het werk weer in het echt kunnen zien en het museum willen ruiken. Geurdeskundigen beweren dat geur bepalend is voor 45% van de beleving. Het is nogal een boute uitspraak maar ik weet uit eigen ervaring dat als ik iets ruik uit mijn jeugd de beelden uit die tijd helderder worden. Maar lopen, snuffelen, een kwartier naar een foto of schilderij kijken, dan weer eens rondneuzen naar al die andere kunstkijkers, … ik mis het! Maar gelukkig binnenkort mag het weer. En als het mag, kan het ook. Vorig jaar tot aan december deden de musea, klein en groot, uitstekend. Bij elke volgende zaal een bordje ‘hier 4 bezoekers welkom’, ‘hier zeven bezoekers welkom’. Het was gewoon een kwestie van verantwoordelijk tellen en het ging goed en ik heb nergens gezien dat de suppoost iemand tot de orde moest roepen. Rustig volkje de kunstkijkers.

Ik heb een leuke expositie op mijn verlanglijstje staan. Weliswaar in Antwerpen maar voor Zuiderlingen snel en goed te bereiken. En als je gewoon op een dag op en neer gaat mag je naar België zonder test of wat. Het is de expositie ‘LEVEN VASTLEGGEN’ waarbij Stephan Vanfleteren met zijn werk reageert op dat van Vivian Maier.

Op de website van de Galery ‘FIFTY ONE’ lees ik “FIFTY ONE zal haar bezoekers verrassen met een ongebruikelijke combinatie van twee meesterfotografen: Vivian Maier (VS, 1926-2009) en Stephan Vanfleteren (België, 1969). Voor deze tentoonstelling selecteert Vanfleteren enkele beelden uit zijn diverse oeuvre als reflectie op het werk van Vivian Maier. Het resultaat: een verrassende confrontatie tussen twee fotografen van een heel andere plaats en tijd, die één ding gemeen hebben: de liefde voor de straat en al zijn onvoorspelbaarheid.”

LEVEN VASTLEGGEN | © Vivian Maier Stephan Vanfleteren

VIVIAN MAIER & STEPHAN VANFLETEREN | GALERY FIFTY ONE

Zirkstraat 20, 2000 Antwerpen

Open dinsdag – zaterdag, 13.00 – 18.00 uur T +32 (0) 3289 84 58 

TOT 10-07-2021

Ik denk dat het de moeite waard is om naar Fifty One af te reizen. Ze maken ook nog zelf publicaties/boeken van de fotografen die er exposeren. Zo zag ik een Harry Gruyaert voor 25 euro en een Saul Leiter voor net iets meer dan twee tienen. Makkelijk scoren toch ….

Harry Gruyaert Ierse zomers Zachte kaft € 25
Saul Leiter East 10th Street Zachte kaft € 22

Niet essentieel ?

Zojuist kreeg ik een mail van Annegien van Doorn. Al sinds een flink aantal jaren ben ik een fan van haar werk. Dat komt door haar non-conformistische fotografie. Toen ze net was afgestudeerd vond ik haar stellingname in de fotografie al verrassend. Ik herinner me de series HET BANALE DING of de foto’s van EEN RUSTIGE MIDDAG. Wat is de essentie van het werk. Niet een stellingname die verwijzend is naar de grote maatschappelijke zaken in de wereld. Wel een kijk op de kleine dingen, hoe we ze gebruiken, wat de werkelijke betekenis is en wat daar juist van afleidt. Ook hoe dingen van betekenis kunnen veranderen door een ander gebruik ervan. De toepassing verandert het ding. Dat brengt ook onverwachte humor teweeg. Humor waarvan je de clou past snapt als je het ziet. Haar wereld wordt prijsgegeven door haar denken en -misschien wel plotselinge- invallen. Haar aandacht voor het kleine lijkt de spreuk ‘wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd’ volop te bevestigen. Je moet echt haar website bezoeken en door haar ogenschijnlijke nietszeggende projecten grazen. O ja, haar mail want die bracht me vandaag tot deze blog. De aanhef in haar mail was ‘Welkom in het museum voor niet-essentiële kunst’.

© Annegien van Doorn

Annegien schrijft: “Musea en culturele instellingen blijven in Nederland nog steeds gesloten. Daarom ben ik extra trots om je uit te kunnen nodigen in het gloednieuwe pop-up Museum for Non-Essential Art, dat functioneert als winkel 😉

Het Museum voor niet-essentiële kunst is een initiatief van We Are Public. Met dit museum willen ze mensen aan het denken zetten over wat essentieel is en wat niet, en welke plaats kunst inneemt in onze samenleving.

We Are Public heeft mij gevraagd om mijn praktijk als kunstenaar te combineren en opdrachtfotograaf te geven om voor de tentoonstelling een kunstwerk te maken dat ze ook konden gebruiken voor de campagne van het museum. En dit alles binnen 1 week!  

‘dwangmatig’ |© Annegien van Doorn


Het is een gekke achtbaan geweest, maar we hebben veel plezier gehad en ik ben super blij met het eindresultaat.” [Tot zover de mail van Annegien]

Nu de coronamaatregelen aan zijn finale periode begonnen is -hoop ik- kijk ik er naar uit om weer naar plekjes te kunnen gaan, plekjes waar wat te zien en te beleven valt.

Meer info op:  museumvoornietessentielekunst.nl

Het werk en vooral de opvatting van Annegien leiden me naar een paar vragen.

  • moet kunst überhaupt essentieel zijn ?
  • was is essentieel in de kunst ?
  • als fotografie kunst is, wat is dan het essentiële van die fotografie ?
  • is essentie voor de kunstenaar en de kijker in beginsel gelijk ?
  • …….. ………… …………. ?

Overigens denk ik dat elk museum wel een winkel is. Een winkel waar gedachten en gevoelens voor het oprapen liggen en voor niets te koop zijn. Gelukkig mogen ze binnenkort weer open!

Flarden nog twee weekenden

Begin oktober startte de expo in het Duitse Bocholt. Nederlanders leken niet meer welkom in Duitsland vanwege de besmettingscijfers in ons land. Ik stuurde ook aan alle relaties een nieuwsflits dat ze tot nader orde de expo niet meer konden bezoeken. Na één weekend bleek het loos alarm. Nederlanders waren toch welkom als ze maar niet langer dan 24 uur in Duitsland verbleven, met mondkapje!

Betekende dat we de afgelopen weekenden (vrijdag van twee tot zeven en zaterdag van elf tot drie) gewoon open waren. Ook de komende twee weekenden (vrijdags en zaterdags tot 31 oktober) kunt u de expo nog bezoeken. Wij van het Oostgelders Fotografen Collectief vinden het een schitterende expo. Ook van de inmiddels 230 bezoekers hebben we veel positieve reacties gekregen. Het is op een A-locatie; ARTKADEN op de begane grond in het hart van het winkelcentrum. Het is een grote ruimte en met mondkapje op hebben we nog niemand hoeven laten te wachten. Trouwens door sommige -groot en klein- werden van buiten steelse blikken geworpen op de zelfbeelden van Laura. Het mondkapje als bescherming tegen blote delen van het lichaam, dat dan weer wel.

Steelse blik I -van buiten naar binnen kijken- | © Peter van Tuijl
Steelse blik II -van buiten naar binnen kijken- | © Peter van Tuijl

Overigens de keer dat ik me buiten de gallery begaf, trof mijn ‘cameraoog’ nog enkele onverwachte momenten.

Stumble over a very small umbrella, shopping arcade | © Peter van Tuijl

double blue, shopping arcade | © Peter van Tuijl

Op de expositie heb ik TIJDFLARDEN met een aantal foto’s thematisch uitgewerkt. Voor als je niet (meer) kunt gaan kijken, kijk dan hier.

Tijd is zowel het verleden als de toekomst. Fotografie is het nu, als scheidsvlak én overbrugging van wat was en wordt!

Een flard is voor fotograaf Peter van Tuijl een tijdsmoment dat nauwelijks bestaat. Het is de vraag of tijd als abstract begrip überhaupt te fotograferen is. Tijd is meetbaar vanwege bijvoorbeeld de waarneming van beweging en door het gebruik van meetinstrumenten.
Tijd als een innerlijk gegeven is echter subjectief. Voor een kind is de tijd van een dag een geheel andere dan voor de tachtigjarige. “In mijn hoofd ben ik nog twintig maar mijn echte leeftijd is 54.”
Ik vang een lichtvlek op de muur in een gevangeniscel en leg daarmee een tijdsflard vast, de volheid van het licht in schril contrast met de leegheid van de tijd voor degene die zich daar bevindt. Ik maak het portret van de vrouw, wiens aangezicht verminkt is en gepijnigd wordt. De tijd tot herstel is ‘slechts’ een jaar, voor haar een eeuwigheid.

DUSSLDÖRFSE SCHOOL IN KLEVE

Suppoost I : museum attendant and right part of a portrait of Thomas Ruff | © Peter van Tuijl

Tot 21 februari 2021 kun je nog ‘freischwimmen’ in museum Kurhaus in Kleef (Duitsland). De expositie telt vele beroemde fotografen, flink wat uit de Dusseldörfse school van de Bechers. Thomas Demand, Andreas Gursky, Evelyn Hofer, Candida Höfer, Thomas Ruff, Thomas Struth en Wolfgang Tillmans. Maar ook werk van Jeff Wall, Cindy Sherman en Boris Mikhailov is er te zien. Als je binnen 24 uur Duitsland weer verlaat mag je er binnen. Binnen een paar uur heb je het waarschijnlijk wel gezien, dus vooralsnog houdt niets je tegen om een KunstKijkje te plannen. Beste de moeite waard.

Suppoost II | © Peter van Tuijl

FREISCHWIMMER fotografie der Sammlung Viehof & des Museum Kurhaus Kleve

Tiergartenstr 41 Kleve } di t/m zo dagelijks 11 – 17 uur | 1e zondag v/d maand vrije entree | mondkapje verplicht.

#8. HET VERHAAL & DE FOTO

Gisteren op BREDAPHOTO bekroop me bij tijd en wijle de vraag naar het kip of het ei. Vooropgesteld ik heb met enkele fotovrienden me volop vermaakt en tegoed gedaan aan geweldige boeiende foto’s.

Het festival blinkt al jaren uit door de focus op de documentaire fotografie. Ondanks de wat geringere omvang kan het wat betreft de verhalende fotografie prima vergeleken worden met het mondiale jaarlijkse fotofestival Les Rencontres d’Arles. Dat ging dit jaar niet door, BREDAPHOTO wel!

Ik heb enkele fotografen in mijn ‘schriftje opmerkelijke fotografen‘ geschreven. Fotografen die me persoonlijk zeer aanspraken. De ene keer door het type werk dat ze maken en waarmee ik me verwant voel. Een andere keer juist vanwege een heel andere benadering en de voelbare (persoonlijke) visie op de wereld die ik als aangrijpend of zeer verrassend wil betitelen. Chen Ze, als jong talent in 2019 in FOAM, verontrust met beelden met als titel The Bearable. Het is een reflecterende documentatie van de donkere geschiedenis van de in vier jaar tijd aan zichzelf toegebrachte schade. Zelfs als de toelichtende tekst alleen in het Chinees erbij was geplaatst, lees je -en ervaar je- de foto’s met al je zintuigen. Het verhaal achter de foto’s dat het ‘de geschiedenis’ van de fotograaf betreft maakt het niet minder of meer aangrijpend, hoogstens persoonlijker.

The Bearable : Body / Wound # 013, 2008 | © Chen Ze

De beelden van Kincsõ Bede (1995) liegen er ook niet om. Ze is Roemeense en heeft het communistisch tijdperk alleen maar van horen zeggen. Kennelijk zijn de gruwelijke verhalen van haar ouders en andere familieleden meer dan voldoende om een doorleefde serie zwart-wit te maken die verwijst naar macht en onderdrukking. BREDAPHOTO schrijft: “alle trauma’s die van haar ouders zijn geërfd komen allemaal samen als visioenen in haar hoofd en gevoelens die ze in haar lichaam voelt.” Dat voel je als je bij haar foto’s in de -als gevolg van corona- nagenoeg verlaten ruimte van het KPN gebouw bent!

Foto uit de reeks Three Colours I Know |© Kincsõ Bede

Eigenlijk heb je nauwelijks een verhaal nodig bij het bekijken van dit soort foto’s. Dat geldt zeker niet alleen voor deze twee fotografen. Er zijn er heel wat. Daartegenover staat dat bij een aantal series het verhaal belangrijker lijkt dan de fotografie. Soms dacht ik wat hebben deze foto’s überhaupt met dit verhaal te maken.

Documentaire fotografie kan vele gedaantes aannemen en dat wordt zeker duidelijk tijdens het bezoek aan ’the best of times / the worst of times, het all-over thema van BREDAPHOTO. Als het verhaal en de foto’s met elkaar een zeer vage, -of in mijn ogen geen-, relatie aangaan, haak ik af.

Nog even deze fotograaf. Drie grote TV-schermen met daarop drie verschillende slideshows met opmerkelijke en vaak humorvolle straatscenes. Liu Tao is een fotograaf met oog voor het alledaagse dat bijzonder is. Daar houd ik van … Door kader en moment wordt de wereld in een klap heel anders. Kijk zelf maar eens op zijn Instagram account.

Drie forse TV schemen met het werk van Liu Tao | © Peter van Tuijl

Ondanks dat alles in het centrum van Breda bijeengebracht en goed te belopen is, moet je echt een hotelletje boeken. Na een kleine drie uur trad er kijkmoeheid op. Zelf nog wat foto’s maken is dan ontspannend, in ieder geval wat mij betreft.

VISITOR I in de ruimte met werk van influencer Lotte van Eijk | © Peter van Tuijl
VISITOR II | © Peter van Tuijl
VISITOR III| © Peter van Tuijl

Om nog even op het kip en het ei terug te komen. Is het verhaal leidend of is de fotoserie het uitgangspunt. Maakt dat iets uit, of zijn het gescheiden werelden? Hoe ga jij in jouw fotografie hiermee om?

TRANSITIE

Gisteren toog ik naar Schiedam voor het Fotofestival met de titel Transities.

“Het leven in de wereld van vandaag verkeert in een kantelpunt”, zo schrijft de organisatie van dit fotofestival. “Een wereld waarin verschillende crises zich voordoen. Deze crises, of liever transities, vormen de rode draad in editie 2020 van Fotofestival Schiedam. Fotografie is bij uitstek een medium van transitie en stelt ons in staat te reflecteren op dit moment van de verandering. Als stilstaand beeld maakt fotografie als het ware een uitsnede van tijd en ruimte. Maar juist deze uitsnede wijst erop dat de wereld nooit stilstaat. Stilstand kan alleen maar bestaan bij gratie van beweging, een transitie naar een volgend tijdperk.” [citaat PR Fotofestival].

Mijn ontmoeting met Joop in Schiedam | © Peter van Tuijl

Transitie op het fotofestival spitst zich toe zowel op het mondiale als op het klein menselijke vlak. Nog geen 300 meter van de foto-hal op het voormalig terrein van de het familiebedrijf Dirk Zwager van de bekende Floryn jenever, ontmoette ik Joop. Op mijn vraag of hij lekker zat te genieten vertelde Joop me dat hij even moest rusten van het boodschappen doen. “Ik heb een hersenbloeding gehad en de benen willen niet helemaal meer vlotten.” Joop liet me weten dat hij geluk had gehad, zes weken geleden. “In een klap was ik van de wereld.” Joop lijkt me een krachtpatser. Nu na 6 weken al weer in touw voor de boodschappen. Ik realiseer me dat de foto’s over de transitie in de wereld van onder andere de sociaal documentaire fotograaf Paolo Pellegrin, ook op de expo te bewonderen, van een heel andere orde zijn. Toch laat het kleine leed van Joop me die middag niet meer los. Joop is geen wereldnieuws en weet slechts een beperkt aantal lezers van mijn blog te bereiken. Maar daarom is het er niet minder om.

Overigens waren er op de expositie nog meer series die de ‘kleine menselijke veranderingen’ in beeld brachten. De jonge Rotterdamse fotografe Sanne Donders (stipendium opdracht) toonde in enkele vitrines, heel betrokken en intiem, het leven van drie Poolse families die nu een aantal jaren in Nederland woonden. Voor het werk van Daniel Martinus was een mooi hoekje gecreëerd met foto’s over een robot die een relatie heeft met de huisgenoten waarbij hij leeft. Martines vind het belangrijk om mensen bewust te maken over de gevolgen van de toenemende technologische mogelijkheden en de betekenis voor de mens. De foto’s hebben iets frivools maar ondanks dat krijgen ze, hoe langer je er naar kijkt, iets beklemmends. Althans dat was mijn ervaring.

HUMANOIDS in de ‘huiskamer’ van Daniel Martines | © Peter van Tuijl

Er was nog veel meer te zien in de grote hal. Ik zou niet zo snel het woord fotofestival in de mond nemen. Daarvoor is het te kleinschalig en trekt de organisatie een enigszins te grote broek aan. Ondanks de ‘schaal’ toch de moeite waard voor een paar uur foto-kijken. Bovendien, Schiedam is een leuke plaats om rond te slenteren en op de Boterstraat was ook nog een kleine expositie. Nog te bezoeken tijdens de weekenden 11/12/13 september en 18/19/20 september vanaf 10.00 uur.

Transitie = beweging in een nieuwe wijk in Schiedam | © Peter van Tuijl

IN DIT LICHT

haast u !

De hitte vandaag weerhield me er niet van op mars te gaan naar Zutphen. Naar ‘in dit licht’, de foto expositie van het gerenommeerde collectief LUMEN. Wie nog niet geweest is een aanrader. Door de foto’s op stellages in de prachtige tuin en de video’s in de gewelfde kelder, -met een put en grove metselstructuur-, waande ik me zelfs even op het grote mondiale fotofestival in Arles dat dit jaar helaas niet doorging. Met 33 graden Celdius was de temperatuur eveneens Provençaals.

Poster van LUMEN | © foto Simon Ophof
Tijdens de expositie gaat het onderhoudswerk gewoon door | © foto Peter van Tuijl

vrijheid

Als we niet in C-tijd beland waren, was de expositie van het Oostgelders Fotografen Collectief vandaag in de sjieke kamer van café Schiller in Aalten van start gegaan. De tien leden van het OFC zouden allen op hun eigen wijze het thema ‘VRIJHEID’ verbeeld hebben. Helaas, veel is anders en dus nu even niet!

In december maakte ik in dit kader portretten van Bianca Pauline Buitenhuis nadat ik al eerder een artikel had geschreven in IN BEELD (magazine Fotobond) over haar geweldige fotografie. Voor wie wil kijken naar het werk van Bianca Pauline kan terecht op haar instagram-account. Geïnspireerd door haar werk én verhaal maakte en koos ik deze foto’s voor het thema ‘VRIJHEID’.

h e r w o n n e n

h e t v e r d w e n e n z e l f


door pijn verlamd
je beeld verbergen
ogen die niet meer sluiten
de spiegel geeft een monsterbeeld
 
een jaar lang verborgen
de spiegel beplakt
de wereld buitensluiten
verborgen voor eenieder die je liefhebt
 
wonderwel
angst maakt plaats
langzaam, langzaam
hoop glinstert
 
na het jaar
zie ik mezelf
nog getroffen
maar minder
 
ik sta stil
maar kijk voorwaarts
ben vrij om mezelf te zijn
dromend kiezen voor het nieuwe

[tekst en fotografie © Peter van Tuijl]

de virtuele opening

Het bestuur van de Bibliotheek Galerie Zelhem heeft de vrienden van de galerie en de vaste bezoekers een bericht gestuurd over de expositie die vanwege de coronacrisis nu niet doorgaat en verplaatst is naar de maanden oktober en november.

“Zaterdag 28 maart zou de opening zijn van de tentoonstelling “Zo te zien,…zo gezien” met fantastische foto’s, “straatbeelden” en prachtige beelden. Vanwege de coronamaatregelen hebben we dit helaas moeten annuleren. Het goede nieuws is dat er gelukkig een verplaatsing mogelijk is geworden naar later dit jaar. Nu wordt de opening van deze tentoonstelling  gepland op 3 oktober 2020. Om u niet zonder enige vorm van beeldende kunst het weekend in te laten gaan, bieden wij u een kleine digitale expositie aan van de kunstenaars die u anders live zou hebben ontmoet. Het zijn  6 fotowerken, van elke fotograaf 2 werken , Patrick Cambien, Cis Luttikhuis, en Peter van Tuijl en daarbij 2 beeldhouwwerken van Frank Letterie.Voor deze digitale mini opening hebben wij de kunstenaars gevraagd voor u een bijpassende kleine toelichting te schrijven. Het is geweldig dat de exposanten op deze manier willen meewerken. Wij wensen u een mooie digitale opening toe en van harte een goede  gezondheid voor nu en later!”

Patrick Cambien: Dit beeld nam ik Xian in China in juli 2011.
Er hoeft weinig uitleg bij…
Ze spelt hem duidelijk de les, jong geleerd, oud gedaan, denk ik zo !
Voor mij een grappig moment, dat ik heel snel heb kunnen vastleggen…
Patrick Cambien: Deze foto nam ik in Kanazawa in Japan in november 2019.
Het werk van Leandro Erlich bestaat uit een ondiepe vijver met een bodem in glas.
Daaronder bevindt zich een ruimte, die gewoon door de bezoekers te betreden is.
Veel Japanse vrouwen tooien zich al wandelend in hun typische, zeer mooie kledij.
De combinatie van een buitenzicht op de vijver, gericht op het water, resulteerde in dit beeld.
Voor mij is het een “ gebalde “ Japan-impressie…
Cis Luttikhuis: De dubbelzinnigheid van materie en ruimte, van gewicht en betekenis.
Cis Luttikhuis: Portret in onvoltooid architectuurlandschap: Rem Koolhaas in ballingschap.
Peter van Tuijl: movement I
Peter van Tuijl: movement II

Voor deze expositie heb ik een selectie gemaakt uit mijn straatfoto’s van 2018 en 2019. Ik heb steeds twee foto’s gekozen die een ‘combinatie’ vormen en in de galerie samen op één paneel worden gepresenteerd. In mijn straatfotografie is de werkelijkheid het uitgangspunt. Ik hou van mensen en menselijke activiteit. Maar juist door de situatie, het kader waarbinnen ik het geheel plaats en het momentum dat ik kies wil ik iets uit die werkelijkheid tonen dat verder gaat dan uitsluitend de afbeelding. Mijn interesse zit met name in het verhaal, -de story-, die ik wil verbeelden. Juist om de mentale werkelijkheid te versterken heb ik voor deze expositie gekozen voor steeds twee foto’s. Soms zijn het beelden die contrasteren, een andere keer hebben ze juiste een verdiepende of bevestigende betekenis in het ‘verhaal’.

De foto’s zijn vaak op heel verschillende plaatsen en momenten gemaakt. De foto van het lachende jongentje met zijn 1000-pieces puzzel bijvoorbeeld maakte ik in 2018 in Arles tijdens het grote Fotofestival aldaar. De energie spat ervan af en het letterlijke lichtvoetige moment maakt dat hij de zwaartekracht welhaast trotseert. Zijn gulle uitbundige lach naar mij of u als beschouwer maakt ons deelgenoot van zijn plezier. In schril contrast daarmee staat de foto van het Belgische echtpaar in Oostende (2019). In een Escherachtige omgeving staan ze bijna hulpeloos met de rolstoel voor de trap. Alle andere barrières in de foto maken dat ze zich opgesloten moeten voelen en de enige uitweg die er feitelijk lijkt te zijn is voor hen onneembaar. De twee foto’s noem ik ‘movement I en II’. Je zou kunnen denken dat ze gaan over letterlijke beweging. Maar evengoed kun je je voorstellen dat het gaat om bewegingsonvrijheid en zelfs een interpretatie die van doen heeft met levensfases – van jong tot oud- kan zich opdringen. Het verhaal van de beschouwer is wat mij betreft de eigen werkelijkheid. Een werkelijkheid die een eigen leven kan gaan leiden; een verbeelding kan worden door kader en momentum van de situatie.