LA FAMILLE

# 25 ALAIN LABOILE

Ik keek laatst TV naar een heel huis vol. Levendige aanstekelijke emo-tv. Grote gezinnen, je ziet er nog maar weinig van. Het gezin als hoeksteen van de samenleving was lang een kenmerkende opvatting van het CDA. De huwelijkse staat van de christendemocratie lijkt inmiddels wel achterhaald. Nochtans is het reilen en zeilen in de grote gezinnen mooi om te zien. De vader als de patriarchaal die meestal alleen de kost verdient, soms met een van de 10 kinderen die ook al volwassen is. Immers de leeftijdgrenzen van de jongste en de oudste uit de kinderschare lopen al wel gauw twee decennia uiteen.

De Franse fotograaf Alain Laboile heeft ook een groot gezin. Hij is naast fotograaf vader van zes kinderen. Aanvankelijk was hij een beeldhouwer. Pas in 2004 toen hij voor een expositiebrochure zijn beelden moest vastleggen kocht hij een camera. Hij ging steeds meer fotograferen, eerst insecten en wat later ging hij ook foto’s maken – zoals zovelen – van zijn jonge kinderen. Dat werd op een gegeven moment zijn belangrijkste bezigheid als vader én kunstenaar. De fotograaf was geboren!

Nu, nog geen twintig jaar later is hij ‘wereldbekend’. In 2012 verscheen zijn eerste fotoboek ‘wachtend op de postbode’ en in 2013 werden zijn foto’s tentoongesteld in heel veel landen, van Frankrijk tot Brazilië. In 2015/2016 exposeerde Laboile in Centre Céramique in Maastricht met ‘La Famille’. Een collectie van zijn werk is permanent opgenomen in het Franse Museum voor Fotografie.

uit de serie ‘La Famille’| © Alain Laboile

Als ik op zijn website kijk, ervaar ik aan de hand van de foto’s zijn grote creativiteit. Hij hanteert zowel inhoudelijk als in zijn fotografische uitdrukking een afwijkend standpunt. Er zit in veel van zijn foto’s een onverwachte voorstelling van zaken, terwijl het feitelijk gaat om gewoon dagelijkse dingen. Hij weet dus te verrassen. Er zit ook een geweldige spontaniteit en vaart in de beelden. Wat dat betreft kan zijn werk doorgaan voor een filmische beeldstijl.

Alledaags heel bijzonder

uit de serie ‘La Famille’| © Alain Laboile

Neem zeker een kijkje naar La Famille maar ook naar de andere series op zijn website.

van oud naar nieuw

Deze titel berust op het feit dat ik gisteren twee exposities heb bezocht die beide in het teken staan van het verleden én het heden en heeft dus weinig van doen met de overgang van het oude jaar naar het nieuwe 2023. Maar desalniettemin de beste wensen voor dat nieuwe jaar, in geluk en gezondheid. Het zou ook geweldig zijn als we met zijn allen erin slagen de wereld wat beter te laten worden in velerlei opzicht.

Laat ik met de eerste beginnen. Walker Evans Revisited met als vrije vertaling Walker Evans opnieuw bekeken betreft een foto expositie in Museum Helmond. Een museum dat veel aandacht besteedt aan top fotografen. Ik schreef er al eerder een blog over. Terloops hoorde ik dat ergens in het voorjaar er opnieuw een expo is met het werk van een internationaal gelauwerde fotograaf namelijk Alex Webb. Maar goed eerst Walker Evans [1903 – 1975]. Oud werk, de meeste foto’s allemaal in de midden jaren dertig van de vorige eeuw en niet groter dan het A4 formaat. Voor degenen die het werk van Evans kennen dus niks nieuws onder de zon. Alhoewel….. Als je zijn pakweg 30 tentoongestelde foto’s bekijkt zie je zowel de geschiedenis van het dagelijks leven – de onbekende mens – voorbij trekken alsmede de wijze waarop fotografie in die jaren beoefend werd. Het ‘nieuwe’ van de expositie is dat er diverse hedendaagse fotografen die ‘werken in de geest van Evans’ te zien zijn. Een aantal is geïnspireerd door zijn werk, anderen zijn naar plekken gegaan die ook door Evans gefotografeerd werden en weer anderen reageren heel direct op zijn werk door foto’s van destijds te kopiëren (soms letterlijk) en in deze tijd te plaatsen.

tree | © Vanessa Winship

Wat mij betreft vielen de fraaie portretten en stille momenten van Bryan Schutmaat op, het documentaire werk van Vanessa Winship en de kolossale foto’s van George Georgiou over parades in Amerika. De 5 meterlange foto’s vertellen veel over de individuele mens, die je op een normale afdruk ontgaan.


Een parade tijdens het Marion County Country Ham Days-festival in Libanon, Ky.; 
24 september 2016 | © George Georgiou
‘de onbekende bezoekers’ | © Peter van Tuijl

De expositie Walker Evans revisited is nog te bezoeken tot 5 maart 2023. Kijk voor verdere info op de site van het museum.

Walker Evans revisited

KOMPELKOPPEN VANFLETEREN

De tweede tentoonstelling die we – mijn twee fotovrienden en ik – bezochten was KOMPELKOPPEN van Stephan Vanfleteren in Zolder (B). Vanfleteren geeft de oude mijnwerkers opnieuw een gezicht. Dertig jaar geleden werd de laatste steenkolenmijn van de Benelux, die van Zolder, gesloten. Dat was het einde van een industrieel tijdperk in de regio Belgisch Limburg. Zoals op heel veel andere plaatsen in Europa zijn de oude gebouwen in Zolder als industrieel erfgoed aangemerkt en gerenoveerd met behoud van de culturele waarde. De expo MIJN|KRACHT is te zien in de voormalige ophaalmachinegebouw waarin alle oude apparatuur nog opgesteld staat.

De dame die onze tickets controleert, waarschuwt ons voor de donkerte. “Het is een beetje de donkerte die verwant is aan de duisternis onder de grond. Ja natuurlijk mag u een foto trekken.” | © Peter van Tuijl

De hal is in het duister gehuld als we binnenstappen. Onze ogen moet wennen aan de donkerte en we schuifelen voorwaarts. De foto’s van Vanfleteren zijn heel slim uitgelicht en wijzen ons enigszins de weg. Het is er behoorlijk druk voor een gewone doordeweekse dag, alhoewel het is tussen Kerst en Nieuwjaar dus veel mensen zijn vrij van hun werk.

Vanfleteren herschrijft de geschiedenis. Zijn foto’s zijn ruim een half jaar geleden gemaakt in het café van het cultureel centrum. Hij heeft zich er zeker niet als een jantje-van-leiden van afgemaakt. Ik heb de indruk dat elk portret de oude mijnwerker weer terug in de tijd brengt. De emoties spatten er van af, zowel in de treurigheid, in de gezichten die staan voor het onmenselijk zware werk, maar ook de dikke vriendschap tussen de ‘kompelmaatjes’ die kennelijk weer opbloeit tijdens de fotosessie. En steeds – in elk portret – geeft Vanfleteren een essentie weer in de trant van ‘kijk dit waren ze, de mannen van ijzer”. In de portretten worden ze teruggebracht in de tijd van toen, niet alleen door de fraaie enigszin grijze en korrelige afdrukken maar vooral door blikken, houding en de eenvoud van de omgeving waarin ze geplaatst zijn. Het toen wordt het nu, voelbaar in de zestig unieke beelden die getoond worden. De expo is op 22 januari 2023 gedaan. Wellicht brengt Vanfleteren er nog wel een boek van uit. Dat zou mooi zijn voor degenen die deze fascinerende expo hebben moeten missen.

een belevenis op zich: de expo in de entourage van de oude ophaalmachinegebouw | © Peter van Tuijl
klik hier als je nog meer foto’s wilt bekijken © Peter van Tuijl

LEZEN of toch een LEZING

als je alles over straatfotografie wilt weten

De vreugde van het zien

LONDEN | © Peter van Tuijl

Fotografie curator -Pauline Vermare- reflecteert op de breedte en evolutie van de straatfotografie, evenals de diepe geschiedenis van het Magnum collectief daarin, terwijl Magnum-fotografen hun eerste online cursus lanceren. Zeer de moeite waard … leestijd ongeveer 10 minuten / een lezing duurt langer!

EARTH

door Harry Pieters

Vanitas: de ijdelheid der dingen, oftewel alles gaat voorbij. Seizoenen komen en gaan, planten sterven af en vergaan. Gebouwen barsten, schilderingen vervagen, stenen slijten af. Vergankelijkheid, is een thema dat al eeuwenlang kunstenaars inspireert. Verval en aftakeling kunnen mooi zijn. Ook ik ben gefascineerd door de tand des tijds en probeer die te vangen in veel van mijn foto’s.

In het kader van de cursus Beeldstijl onder leiding van Peter van Tuijl ben ik eind 2021 met een vanitas-achtig onderwerp aan de slag gegaan en heb daarvoor een keuze gemaakt uit mijn ‘verzameling’ objets trouvés. Tijdens wandelingen kwam ik onder andere mooie veertjes, stenen, fossielen, stukjes hout, schedeltjes, schelpen, botjes, stukken gewei, platgereden en verdroogde padden, verdroogde vissen en vogeltjes tegen. Diverse objets trouvés vonden een plek in huis en werden zo (tijdelijk) onttrokken aan verder verval.

De te maken serie foto’s gaf ik de werktitel Earth en is ontleend aan een beeld van de IJslandse beeldhouwer Einar Jónsson.

Ik vind het een mooie verbeelding van de aarde die ons opneemt als we gestorven zijn, net als de objets trouvés die als het ware oplossen in de aarde. Alles is maar tijdelijk.

Om dit te verbeelden heb ik gebruik gemaakt van dubbelopnamen.

Tijdens diverse wandelingen door bouwlocaties, duinen en bossen maakte ik opnames met een 4×5” pinhole camera van vrij donkere structuren. Deze structuren moesten passen bij de objets trouvés die ik had uitgezocht. Bovendien moesten de structuren voor een deel donker zijn om de vlakfilms thuis nog een 2e keer te kunnen belichten. De vlakfilmcassettes waren gemerkt en van iedere opname werden notities gemaakt.

Thuis werden de geselecteerde objets trouvés gefotografeerd met een technische camera en een flitser met instellicht tegen een zwarte achtergrond.

Aan de hand van mijn notities werd een eerder gemaakte pinhole opname van een bepaalde structuur voor een 2e keer belicht. Daarna werden de vlakfilms ontwikkeld.

Het proces van het maken van gecombineerde opnames met een pinhole en technische camera evolueerde van helemaal niet tot niet helemaal te sturen.

Omdat de ruimte voor mijn ‘wisselexpositie’ thuis aan de muur beperkt is, koos ik voor een serie van 3 zwartwit afdrukken.

Earth l | © Harry Pieters
Earth ll | © Harry Pieters
Earth lll | © Harry Pieters

Met dank aan Harry Pieters voor deze blog!

[Harry Pieters is persoonlijk lid van de Landelijke groep Analoge en Hybride Fotografie van de Fotobond]

het absolute nulpunt

Alles stroomt is een open deur, althans volgens mijn vroegere natuurkunde prof op de afdeling Lage Temperaturen aan de Technische Universiteit Eindhoven. Zijn onbereikbare liefde was het absolute nulpunt, 273,15 graden onder nul Celsius. Voordat hij hoogleraar werd had hij zich al jarenlang verdiept in de techniek van de lage temperaturen aan de Leidse universiteit genoemd naar de natuurkundige Kamerlingh Onnes. In de natuurkunde is 0 graden Kelvin gelijk aan -273,15 graden Celcius. In tegenstelling tot de hoogste bereikbare temperatuur is het absolute nulpunt een onneembare vesting vanwege het feit dat dan geen enkele molecuul, atoom of elektron meer zou kunnen bewegen.

Fotografie lijkt daar haaks op te staan. Doorgaans wil de fotograaf bewegingen stil en scherp vastleggen. Het veranderende moment ondeelbaar maken.

De voormalige gereformeerde Koppelkerk is omgevormd tot vrijplaats voor kunst en cultureel. Het Oostgelders Forografen Collectief [OFC] exposeert tot 15 januari fortowerk en een installatie onder de titel Panta Rhei. Is de titel van deze blog het absolute nulpunt, gelet op de inhoud van de expositie zou je mogen spreken van een absoluut hoogtepunt. Daarvoor hebben de fotografen van het OFC wel gezorgd. Dus je bent van harte welkom!

De Koppelkerk is de centrale plek voor kunst en cultuur in het pittoreske Bredevoort. Met wisselende exposities, concerten, lezingen en een sfeervol boekencafé is de Koppelkerk de uitgelezen ontmoetingsplaats voor Nederlandse en Duitse cultuurliefhebbers. Het culturele programma van de Koppelkerk rust op drie pijlers: KUNSTEN BOEKEN VERDIEPING

Panta Rhei ‘herwonnen zelf’ | © Peter van Tuijl
Panta Rhei © Peter van Tuijl

In mijn panta rhei foto’s heb ik in stilstaande beelden het veranderlijke proberen vast te leggen. De wind die vrij spel heeft op bomen en struiken. De mentale gesteldheid van een vrouw die na een vreselijke depressie zichzelf weer hervonden heeft. Het onbevangen kind -haar toekomst- samen met het het portret van een jonge verslaafde vrouw. Panta Rhei, het water in de rivier, de wolken in de lucht, de kraai of vlieger in de lucht, steeds anders en ogenschijnlijk altijd hetzelfde. Het beeld dat gemaakt wordt van de werkelijkheid is slechts een afspiegeling van een moment.

Fotografie is per definitie voorbij het moment, ‘wat is was’.

Panta Rhei ‘de wind’ | © Peter van Tuijl

De fotografen van het OFC zijn: Bettina Hogeweg, Dinie Wikkerink, Gerjo te Linde, Gert Wielink, Judith Spook, Laura de Morree, Peter van Tuijl en Ton van Vroonhoven.

van 2 december tot 15 januari 2023

Openingstijden vrijdag, zaterdag en zondag van 11:00 tot 17:00uur
Koppelkerk | Koppelstraat 35 | 7126 AG Bredevoort | 0543 216005
De Koppelkerk hanteert een entree van € 6.–

Op zondag 11 december 2022 ben ik van 12.00 tot 16.00 uur aanwezig en ga dan graag met je in gesprek over het getoonde werk.

Mijn boek visual notes Panta Rhei is dan bij mij te koop voor de speciale prijs € 11.–

Bloed, zweet en Brylcreem

een foto expositie van Gerjo te Linde


Een beeldverslag over een hedendaagse- vintage look dankzij een modern ambacht.

Fine art picturalist, Gerjo te Linde fotografeert sinds 2015 uitsluitend met behulp van het historische ‘wet collodion’ proces, ook wel de natte plaat fotografie genoemd. Vanaf die tijd is zijn kijk op fotografie ingrijpend veranderd. Inhoudelijk is zijn werk het beste te omschrijven als een kritische blik op zichzelf en op sociale thema’s die hem bezighouden.

from de series GAIA  Earth Mother | 2021 Honorable mention Annual Photography Awards, Fine Art category | © Gerjo te Linde

Om zichzelf scherp te houden maakt hij af en toe een zijsprong naar de moderne digitale techniek. Dat digitale materiaal zet hij vervolgens meedogenloos om naar monochrome beelden, meestal uitgedost in contrastrijk zwart – wit, echter zeker niet kleurloos.

Met deze serie typeert Gerjo een hedendaagse man, het continue veranderende modebeeld, de terugkerende stijlelementen in uiterlijkheden en onze blijkbaar aanwezige behoefte aan ‘beleving’. Wellicht springt de barbier hier handig op in? Hij laat alleen mannelijke klanten toe, bedient ze vakkundig en serveert na afloop een glas whisky met passende rookwaar. Een serie die reflecteert.

Is het een modetrend of verlangen we allemaal naar een representatief spiegelbeeld, houden we van persoonlijke verzorging en laten we ons allemaal het liefst graag regelmatig ‘vertroetelen’?

26 nov. 2022 t/m 2 febr. 2023 in het Fotokabinet van Oerkroeg Schiller.

Prinsenstraat 4, 7121 AG Aalten

Openingstijden: 
Dinsdag 19:00 tot 01:00
Woensdag 19:00 tot 01:00
Donderdag 16:00 tot 01:00
Vrijdag 14:00 tot 02:00
Zaterdag 14:00 tot 02:00
Zondag 14:00 tot 01:00

PALINDROMISCH EXPERIMENT

GABI WAGNER

Foto Gabi Wagner

Hugo Brandt Corstius schreef onder een van zijn schuilnamen, Battus, palindromische zinnen. Hij is bekend als schrijver maar oorspronkelijk studeerde hij wiskunde hetgeen zijn voorliefde voor het palindroom kan verklaren. Het palindroom is in de ‘rekenleer’ het getal dat je kunt omkeren, zonder dat de waarde verandert. Het kleinste palindroom is 11 en ook 77 is zo’n getal. Mijn vriend Gijs werd 77 toen ik 66 werd en ook 11 jaar daarvoor was het palindroom de grote winnaar 55 en 66. Mijn leven lang ben ik eveneens besmet met het palindroomvirus. In 2002 was zowel het jaartal als mijn leeftijd palindromisch. Als je niet zo van getallen houdt is ook de de taal veel te beleven. Pap, pop, lol, kok of lepel zij gemakkelijke voorbeelden. Meetsysteem is dan al wat ingewikkelder, Parterretrap weer grappiger vanwege de alliteratie, laat staan het woord edelstaalplaatslede. Als je nog even verder kijkt kom je al snel bij palindromische zinnen. Zinnen waar Battus dus om bekend stond, bijvoorbeeld Baas, neem een racecar, neem een Saab.

palindromische foto van Gabi Wagner | © G. Wagner

Vandaag is de datum 221122, althans volgens de notatie jjmmdd. Een reden om op zoek te gaan naar de palindroom in de fotografie. Een puur symmetrisch beeld is ongetwijfeld snel gevonden. Juist de fotograaf die mij het idee van een palindromisch beeld geeft wijkt hier van af. Het is veel meer de palindromische beeldstijl die ik bij deze fotograaf bewonder. Geen palindromie an sich maar dromerige beelden die enigszins verwijzend zijn. Absolutisme is niet voor fotografen.

De afgelopen drie jaar heeft Gabi Wagner zich gericht op door software verwerkte digitale fotografie op de Apple iPad. Deze digitaal bewerkte foto’s worden overgebracht, of gecombineerd met verschillende graveertechnieken, op verschillende dragers. | © G. Wagner

Vind je het verhaal over palindromen zo maar raar, wellicht biedt dan deze fotograaf nog wat inspiratie. En bedenk dat het eerstvolgende palidromische jaar nog een tijdje op zich laat wachten namelijk pas in 2112 is het zover.

Als portretten je ding zijn

bezoek dan de BERGKERK in Deventer

Gisteren 4 november was de opening. Een feestelijke boel met heel veel vrienden, kijkers en fotografen. Ik schat wel een kleine driehonderd. Het is een expositie die verschillende soorten portretten toont die Frans de afgelopen vijftien jaar heeft gemaakt. Van naakte mannen tot vaste klanten van een obscure huiskamerkroeg in Antwerpen, van orthodoxe christelijken tot straatportretten van Chinezen. Contrasten tussen oude, veelal arme Chinezen en de jonge mensen in de moderne steden als Shanghai. Ook persoonlijke portretten van dierbare vrienden.

De grote Bergkerk vraagt om veel én grote foto’s. Die heeft Frans dan ook opgehangen. Bovendien is er een magazine/catalogus verkrijgbaar met daarin alle getoonde foto’s. Curator van de tentoonstelling is kunstcriticus en tentoonstellingsmaker Rob Smolders.

Enkele van de beelden die te zien zijn in de BERGKERK te Deventer | foto Peter van Tuijl

Frans Rentink luistert en kijkt naar de presentatie van zijn film over de huiskamerkroeg in Atwerpen. Op de achtergrond een aantal portretfoto’s van zijn recent overleden fotovriend Simon Ophof. | foto Peter van Tuijl

Van de reportage ‘gelukkig zijn’ (2007) maakte Frans recent een film. Het rauwe leven in een nachtkroeg met muziek van Raymond van het Groenewoud ‘Gelukkig zijn, daarvoor wil ik alles geven’. | foto Peter van Tuijl

KIJKEN KAN nog tot 30 november!

BREEDBEELD

Misschien denk je bij het zien van deze blogtitel meteen aan een TV die nauwelijks in je kamer past. Deze breedbeeld echter kun je zelfs op je mobiele telefoon bekijken. De ‘Belgische Fotobond’ voor het Vlaamstalige gebied moest pakweg een jaar of vijf geleden van de minister van cultuur stevig veranderen. Niet alleen de fotoclubs mochten lid worden maar in feite alle Belgen gratis lid, tenminste als ze voor de komende jaren weer de forse subsidie wilde verkrijgen. De Belgische fotobond veranderde derhalve van karakter en vormde zich om voor één grote fotoclub (enigszins gechargeerd gezegd) voor alle Belgen!

Aanvankelijk gaven ze een paar maanden een tijdschrift uit, duur glossy magazine met heel veel pagina’s die meestal gingen over professionele fotografen die reeds in andere fotobladen te bewonderen waren. Dat heeft zoals gezegd een paar maanden stand gehouden. Nadat het een poosje stil was gebleven verscheen het digitale tijdschrift BREEDBEELD voor fotografen en filmers. Het wordt sympathiek aangekondigd in een ‘klikbare’ mail. De moeite waard om er eens rond te neuzen. Wellicht neem je er een gratis abonnement op. Ga naar de website van BREEDBEELD.

Hieronder het begin van een interessant artikel voor fotografen die graag tot prijswinnaars van wedstrijden willen behoren.

HOE VERGROOT JE JOUW KANSEN BIJ OPEN CALLS?

Open calls zijn voor veel fotografen een interessante en laagdrempelige kans om met hun werk naar buiten te komen. Maar in elke open call wordt er ook geselecteerd natuurlijk en vaak kom je als deelnemer van een kale reis thuis. Hoe gaan open calls nu precies in hun werk? Hoe ziet zo’n jureringsproces eruit en waar let een jury op? We vroegen Mirelva Berghout (Foam Talent), Jan Loos (Lowland Photo Contest) en Tessa Van Thielen (BREEDBEELD) om een tipje van de sluier op te lichten en een aantal tips te geven voor een volgende deelname.

tekst: Sofie Neven (25/10/22)

Beatrijs

‘Puzzelen is een spel’

zegt Beatrijs (92) als ik haar ontmoet in een verzorgingshuis in Eindhoven. “Elke dag, ik sla er geen enkele over, ben ik van tien tot vijf in touw. Ik maak puzzels van 1000 stukjes en doe daar soms een paar dagen over, maar ook wel langer. Ik begin altijd met de buitenranden, dat is voor mij het fundament of de grote lijn. Daarbinnen moet ik me bewegen om de puzzel goed te kunnen uitvoeren. Dat fundament is soms heel lastig omdat alles wel op elkaar lijkt en ik dus de goede keuzes moet maken. Soms zeggen andere bewoners dat je toch iets van een puzzelstukje af kunt halen of gewoon net zo lang kunt doorduwen dat het er in zit. Ik doe dat niet, dan bedonder je de zaak én vooral ook jezelf. Ik heb ook wel grote puzzels gedaan van 5000 stukje. Samen met anderen aan één karwei werken. Dat vind ik ook heerlijk. Samen zie je vaak meer dan alleen. Nou ik wens je nog een fijne zondag. Natuurlijk mag je van mij een foto maken. Word ik toch nog beroemd op mijn oude dag. Houdoe!”

levensles van Beatrijs | zondagmiddag in Eindhoven

Afgelopen dagen mijmerde ik nog wat na over mijn ontmoeting met Beatrijs. Ondanks dat haar woorden hierboven niet letterlijk door haar zijn uitgesproken, zijn ze wel waar. Wat ze zegt is zo waar dat er een levensles voor ons allemaal uit te destilleren is. Voer voor gewone mensen én voor kopstukken. Ook Ceo’s of politieke leiders en wat mij betreft zou je Beatrijs haar naam kunnen vervangen door de naam van onze prime minister. Je mag wensen dat er veel mensen zijn zoals Beatrijs.

Ik noem haar een topper

Patty Willeboordse, de eerste vrouwelijke chef d’equipage bij de Koninklijke Marine | © Colette Lukassen

Laat ik er geen misverstand over bestaan. Het is niet de vrouw die hierboven is afgebeeld, alhoewel zij waarschijnlijk in haar kringen zeker ook als een topper gezien zal worden. De fotograaf die de foto maakte behoort in mijn ogen tot de top van de Nederlandse fotografen.

# 24 Colette Lukassen

Vorige week was de opening van de expositie Mens op zee, Portretten van Marva’s (Marinevrouwen) . Colette vertelt me dat daarbij meer dan 700 bezoekers aanwezig waren. Foto’s van Colette tussen gerenommeerde fotografen die de mens en de zee in het heden en verleden vastlegden.

De expositie is te ziien van 7 oktober 2022 t/m 28 Mei 2023. Scheepvaartmuseum Amsterdam. Voor verdere informatie kijk op de website van het museum.

Colette is autodidact en fotografeert haar documentaires en portretten vanaf 2012.
Haar eerste expositie was in 2016 in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis onder de titel “Vertel nog eens over de oorlog’ met portretten van oorlogsgetuigen. 
Haar huidige expositie ‘Mens op Zee’ met portretten van Marva’s (Marinevrouwen) is van 7 oktober 2022 tot 29 mei 2023 te bewonderen in het Scheepvaartmuseum te Amsterdam.
Tussen de eerste en nu de huidige tentoonstelling exposeerde Colette nog op zo’n twintig andere locaties, zowel in binnen- als buitenland.
Daarnaast vielen een groot aantal belangrijke onderscheidingen haar ten deel, zoals de 
overall winnaar National Geographic met ‘Emma’ (2019), vakjuryprijs van de NRC (2017 en 2019), winnaar Rabobank Dtch Photography Portrait Talent Prize (2020). Werk van haar werd aangekocht o.a. door het Ministerie van Cultuur, Rabobank Kunstcollectie en gepubliceerd in het internationale GUP magazine.

Grote bekendheid verwierf ze vanwege het project Emma en nog steeds volgt ze haar. Het nieuwe project in wording is IKKEN. Kijk op haar website voor meer informatie en nog meer beelden.

uit de serie IKKEN | © Colette Lukassen

Je werk hangt naast dat van een Magnum fotograaf

Dat overkwam Ton van Vliet uit het Achterhoekse Terborg. Ton is fotograaf en docent fotografie en reisde ruim 40 jaar geleden naar Galicië, een ruige streek in het noorden van Spanje. Om het landschap en de mensen vast te leggen zoals hij zegt. Ik spreek hem bij toeval op een kunstexpositie in Bredevoort als hij me vertelt dat de fotoreportage van destijds nu na zoveel jaren uitmondt in een grote manifestatie met diverse fotografen waaronder genomineerde Magnum fotograaf Lua Ribeira

“Ja, hoe zeg ik dat. Als fotograaf werk je met licht. In Galicië werd ik destijds -en nog steeds- direct gevangen door de werking van licht en schaduw in dat ruige landschap. Veertig jaar geleden was dit nog geen trekpleister voor toeristen. In het dorpje waar we terecht kwamen waren we echt de eersten en we werden eigenlijk gewoon in de gemeenschap opgenomen.”

Agolada | © Ton van Vliet

“De banden met Agolada zijn nog steeds warm te noemen. We hebben regelmatig contact. Voor het laatst ben ik daar voor de corona geweest, in 2018.”

TON VAN VLIET fotograaf

En inmiddels worden ook zijn foto’s herkend en erkend. Door de jaren heen heeft Van Vliet een soort historisch beeldarchief voor het dorp vastgelegd en dat krijgt steeds meer waardering. “Dat zie je vaker”, meent Van Vliet. “Na verloop van jaren is men nieuwsgierig naar de beelden van vroeger. De geschiedenis van zo’n dorp komt met beeld nog beter tot leven. In 2007 heb ik in Agolada een lezing over het tijdsbeeld gegeven, de dorpsgeschiedkundige heeft mijn beelden toen een historische achtergrond gegeven. Zo zijn mijn foto’s in de openbaarheid gekomen en dat heeft uiteindelijk geleid tot een heus fotoboek.”

Agolada | © Ton van Vliet

Tot zijn stomme verbazing kreeg Van Vliet vorig jaar een mailtje. Of hij interesse had in een boek met zijn foto’s van en rond Agolada. “Het mailtje was afkomstig van Eutropio Rodriguez. Die naam heb ik eerst maar eens gegoogeld. Het blijkt een bekende fotoredacteur te zijn. Gestudeerd in New York en met wortels in Galicië. Ik was vereerd en heb contact met hem opgenomen. Het is een man aan wie ik mijn foto’s graag toevertrouwde. Dat bleek ook nodig, want hij had zo zijn wensen.”

“Dankzij de gastvrijheid van al die dorpsbewoners gaat mijn werk nu definitief deel uitmaken van de geschiedenis van Galicië”, besluit Van Vliet. “Ik was er jarenlang een ‘vlieg op de muur’ en kon er ongestoord fotograferen. 7, 8 en 9 oktober ga ik er weer naar terug om er mijn boek ‘O Pálpito Interior’ te presenteren.”

Kunsthal Helmond doet weer van zich spreken!

WALKER EVANS REVISITED 11 OKTOBER 2022 – 5 MAART 2023

In Walker Evans Revisited zien we werk van hedendaagse fotografen die werken in de geest van Walker Evans. Ze zijn geïnspireerd door zijn fotografie van het dagelijkse leven van weleer. Ik schreef eerder een blog vanwege toonaangevende fotoexposities in het museum gehouden in de afgelopen jaren. De nieuwe directeur, Esther Hartzema, van het museum zet met deze expo de lijn van topfotografie volledig door. Grote namen die op de erfenis van Walker Evans een nieuw licht laten schijnen. Dus in de komende maanden een plekje in mijn (en wellicht jouw) agenda!

Vanessa Winship, ‘Colleen, Lexington, Kentucky 17 March 2012’, uit de serie ‘She Dances on Jackson’, 2011-12, Inkjet Print. Bruikleen kunstenaar.

WALKER EVANS REVISITED BEVAT WERK VAN
Sherrie Levine, Michael Mandiberg, Camille Fallet, Julia Curtin, Darren Harvey-Regan, Jessica Potter, James Nares, Anastasia Samoylova, Bryan Schutmaat, Patrick Pound, Ute Mahler & Werner Mahler, Stephen Shore, Mark Ruwedel, RaMell Ross, George Georgiou, Lisa Kereszi, Vanessa Winship, Cortis&Sonderegger en Walker Evans

documentair portret

# 23 Chris Maliwat

the Damm family | © erven Mary Ellen Mark

In mijn lezingen over documentaire fotografie gebruik ik de omschrijving die Ton Hendriks (auteur van het boek beeldspraak) hanteert. ‘Het documentair portret is verwijzend naar omstandigheden of situaties’. Een beroemd voorbeeld is de foto die Mary Ellen Mark van ’the damm family’ maakte.

Gisteren kwam ik op instagram per toeval een hedendaagse vrijetijdsfotograaf tegen die nagenoeg dagelijks documentaire portretten maakt, Chris Maliwat.

uit het boek METROGRAM | © Chris Maliwat

Een reeks portretten, afgewisseld met een enkele situaties, dat is het boek Metrogram van amateurfotograaf Chris Maliwat. Hij is geïnspireerd door fotografen die al eerder de subway van New York documenteerden. Walker Evans maakte rond de jaren 1936 zijn serie subway. Anoniem, zonder contact te maken om op die manier een tijdsbeeld te maken van ‘de gemiddelde werkende Newyorker’. Zo die bestond dan heeft Evans daar een beeld aangegeven.

Bruce Davidson maakte eind jaren zeventig van de vorige eeuw baanbrekende kleurenfoto’s over de Subway.

© Bruce Davidson uit het boek over de metro in New York jaren 80

Niet geënsceneerde portretten

Chris Maliwat maakte de -niet geënsceneerde- portretten van gewone mensen met zijn mobiele telefoon. De metro in New York is de grootste in de wereld, groot qua lengte en het aantal stations. Ik weet niet of Chris alle haltes heeft aangedaan, maar het is een lijvige serie geworden waarbij de mensen niet gehinderd worden door de blik van de fotograaf met camera. Je maakt met hen de subwaytrip, als forens, als bezoeker of passant. Gewoon iets van alledag. De foto’s zijn meer dan dat. Het alledaagse wordt verdiept door het moment en kader van de fotograaf en doordat hij een grote reeks beelden toont. Het lijkt bijna het bewijs van ‘KIJK ZO IS DE METRO’. Via de tumbrl site kun je METROGRAM volgen. Ook op het instagram account vind je zijn foto’s.

uit het boek METROGRAM | © Chris Maliwat

Een troostrijke gedachte voor mij en wellicht ook voor jou.

USA. New Orleans, Louisiana. 2000. Adelyn, Ash Wednesday | © Alec Soth

LEREN VAN JE FOUTEN

In de Magnum FIELD NOTES van september 2022 lees ik het interview van Schuman met Alec Soth. Troostrijk om te ontdekken dat deze beroemde Magnum fotograaf nog steeds fouten maakt, onzeker is en ‘dagelijks’ leert van het maken van foto’s. Troostrijk maar in het interview komen ook verscheidende uitspraken voor waarvan ik kan leren. Misschien geldt dat ook wel voor jou.

In een interview met Aaron Schuman voor de release van zijn online cursus Photographic Storytelling , vertelt Alec Soth over het belang van leren door ervaring en in het bijzonder over het erkennen en overwinnen van de fouten, fouten, frustraties en “mislukkingen” die onvermijdelijk optreden bij het pad van elke fotografische carrière. Soth deelt specifieke voorbeelden van technische fouten met Schuman, en reflecteert op de moeilijkheden om projecten los te laten, het belang om jezelf te verzoenen met de onvermijdelijkheid van het maken van fouten.

LEES HIER HET INTERVIEW MET ALEC SOTH