Gisteren kreeg ik twee (externe) blogs toegestuurd over Fake en/of niet-Fake!
Ik plaats ze met plezier omdat de invalshoeken van de verschillende bijdragen behoorlijk verschiilen en er tegelijkertijd wel een soort van grootste gemene deler lijkt te onstaan. Wellicht dat deze twee blogs -en de voorgaande- nog leiden tot een of meerdere reacties. Stuur je blog dan naar mijn email-adres: fotopetervantuijl@gmail.com
Alfons Lansink gaf zijn blog de titel:
Vervangt AI-fotografie creativiteit en vakmanschap?
De discussie over AI gaat vaak over 100% AI beelden. En vanuit die optiek wordt de mening over AI bepaald. En ook of AI nog creatief is of niet. Maar hoe zit het dan als AI of andere niet-eigen-beeldelementen worden gebruikt in samengestelde beelden met ook ‘echte’ foto’s?
Fotografie is al lang geen puur registrerend medium meer. Fotografen kiezen bewust hun licht, locatie, model, hulpmiddelen en nabewerking. In veel gevallen bestaat het beeld al in het hoofd van de maker voordat er ook maar iets is vastgelegd. Dat voorstellingsvermogen en die regie zijn fundamenteel creatief. Het verschil tussen een geslaagde foto en een gewone registratie zit juist in die visie en uitvoering.
Als AI wordt ingezet om bepaalde onderdelen van dat creatieve proces vorm te geven – bijvoorbeeld een achtergrond die onmogelijk te bereiken is, een weersituatie die niet bestaat, of een object dat niet te vinden is – betekent dat dan dat het eindresultaat minder creatief is? Niet per se. De maker moet nog steeds keuzes maken, regisseren, experimenteren en beoordelen. De creatieve visie blijft leidend. AI is dan geen vervanger van creativiteit, maar een uitbreiding van het gereedschap.
Er is wel een grens. Wie simpelweg op een knop drukt en een willekeurig beeld accepteert zonder richting of beoordeling, oefent weinig vakmanschap uit. Maar hetzelfde geldt voor wie lukraak een camera gebruikt. Creativiteit zit, lijkt mij, niet in het middel, maar in de intentie, controle en visie van de maker.
Zou daarom de discussie niet moeten gaan over of AI ‘valsspelen’ is, maar over visie, transparantie en context: wat zien we, hoe is het gemaakt en waarom? Wanneer AI een rol speelt in dienst van een idee, verdient het dan niet evenveel waardering als traditionele technieken?
Alfons Lansink [deze column is geschreven met AI assistentie]
Met dank aan Alfons voor zijn kijk op Fake/Niet-Fake. Overigens, Alfons heeft een aantrekkelijke website (met blog). Dus als je wilt kijken…
Ton Dirven gaf zijn blog de titel:
Artificial intelligence (AI)
Oudjaar-avond 2000 schreef ik een artikel over de digitale camera. Die was in opkomst. Een goede camera leverde 3 miljoen beeldpunten. Mijn negatiefscanner kon bestanden leveren van maar liefst 13 miljoen beeldpunten groot.
In 1987 begonnen door gebroeders Thomas en John Knoll met de ontwikkeling van Photoshop. Adobe kocht in 1998 de distributierechten, waarna het in 1990 de eerste versie uitbracht. Daarna ontstond een heftige discussie over het gebruik van Photoshop, later aangevuld met een polemiek over de digitale camera.
In de discussie over het gebruik van AI herkennen we veel van de strijd die werd gevoerd over vernieuwingen in het verleden. Bewust zeg ik “het gebruik van AI”. Het staat immers al lang vast dat we straks niet meer zonder kunnen. We hebben het nu wel over verkeerd gebruik van AI. Denk bijvoorbeeld aan fake beelden of fake nieuws. En we vragen ons af of het gebruik in de fotografie wel moet worden toegestaan.
Het is evident dat gebruik van AI in de fotografie niet is toegestaan als daarmee wetgeving met voeten wordt getreden. Het is volgens mij anders als iemand met hulp van AI een verhaal vertelt, zoals Carl de Keyzer dat doet in ‘POETIN IN DREAM’. Of wanneer artistieke / kunstzinnige / authentieke beelden worden gemaakt met de hulp van AI. Het gaat uiteindelijk niet om de gereedschappen, maar om het resultaat. Zoals bijvoorbeeld een “klassiek” tot stand gekomen foto kan zijn gecombineerd met textiele elementen. Of een onderdeel is van een complete installatie.
De discussie dient te gaan over de vraag of met het product het doel van een maker is behaald, met inachtneming van bestaande wetgeving. Niet over de vraag of een elektrische oven is toegestaan voor het maken van keramische kunst, of AI voor het maken van een foto.
Ton Dirven
Met dank aan Ton voor zijn kijk op AI. Overigens, Ton kun je onder andere vinden op INSTA (en op nogal wat andere plekken).